การดูแลคนพิการรุนแรงโดยครอบครัว ในแขวงแสมดำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
คนพิการรุนแรง, การดูแลคนพิการรุนแรงโดยครอบครัว, ผู้ดูแลคนพิการบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการณ์การดูแล แนวทางการดูแล และสร้างตัวแบบการดูแลคนพิการรุนแรงโดยครอบครัว โดยเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกคนพิการ 6 คน ครอบครัวที่ดูแลคนพิการ 6 คน ที่อยู่ในแขวงแสมดำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร และนักวิชาการด้านคนพิการ ผู้เชี่ยวชาญด้านคนพิการจากหน่วยงานของรัฐ และผู้เชี่ยวชาญด้านคนพิการจากด้วยงานของเอกชนหรือภาคประชาสังคม 6 คน ตามเกณฑ์ที่กำหนด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการทำการจัดหมวดหมู่ข้อมูล ตามด้วยการตีความ และการสร้างข้อสรุปอุปนัย ผลการศึกษาพบว่า คนพิการรุนแรงทุกคนอยู่ในการดูแลโดยคนในครอบครัว แนวทางส่งผลให้เกิดตัวแบบการดูแลคนพิการที่มีความพิการรุนแรงดังนี้ การดูแลคนพิการรุนแรงต้องดูแลแบบองค์รวมใน 5 ด้าน คือ 1) ด้านร่างกาย 2) ด้านอารมณ์จิตใจ 3) ด้านจิตวิญญาณ 4) ด้านสังคม และ 5) ด้านสิทธิสวัสดิการ ซึ่งประกอบไปด้วย (1) ความรู้ ได้แก่ การดูแลกิจวัตรประจำวัน อาหาร ยา กายภาพบำบัด และการสื่อสาร (2) อุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับคนพิการ ได้แก่ ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ วีลแชร์ ไม้เท้าคนพิการ เครื่องดูดเสมหะ และอุปกรณ์ทำแผล (3) ผู้ช่วยเหลือ ได้แก่ Personal Assistant อาสาสมัครสาธารณสุข ครอบครัวอุปถัมภ์ (4) เงิน ได้แก่ เงินคนพิการ เงินกู้ยืม และการลดหย่อนภาษี (5) กลุ่มทางสังคม ได้แก่ กลุ่มธรรมชาติ ชมรม สมาคม และมูลนิธิ (6) ชุมชน ได้แก่ ท่าทีของคนในชุมชน การช่วยเหลือในการอุ้มยกเคลื่อนย้าย การจ้างงาน และการเฝ้าระวังเตือนภัยจากชุมชน ส่วนข้อเสนอแนะ ควรมีการศึกษาการนำตัวแบบการดูแลคนพิการรุนแรงโดยครอบครัวไปใช้กับจังหวัดอื่นๆ ในประเทศไทย หรือประเทศในภูมิภาคเอเชียที่มีลักษณะเป็นเมืองเศรษฐกิจอื่นๆ ที่ลักษณะการดำเนินชีวิตในรูปแบบเดียวกับกรุงเทพมหานคร
เอกสารอ้างอิง
กมลพรรณ พันพึ่ง. (2551). ไอแอล: การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการ= IL: Independent living of persons with disabilities. สภาศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการประเทศไทย.
กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิติคนพิการ. (2566). ภารกิจ อำนาจหน้าที่. https://dep.go.th/th/about-us/duty-authority
กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. (2566). สถิติผู้ใช้บริการในสถานคุ้มครองและพัฒนาคนพิการและศูนย์พัฒนาศักยภาพบุคคลออทิสติก กองคุ้มครองสวัสดิภาพและพัฒนาคนพิการ เดือนมีนาคม 2566. https://dep.go.th/images/uploads/files/_thumbs/_65_-__66.pdf
กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิติคนพิการ. (2566). สถิติข้อมูลคนพิการที่มีบัตรประจำตัวคนพิการ จำแนกตามจังหวัด ประเภทความพิการ และเพศ ตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2537 ถึงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2566. https://ecard.dep.go.th/nep_all/file/Stat2566/Stat_Feb66.pdf
กิตติวัฒน์ ฉัตรศรีโพธิ์, กิตติยา พรหมจันทร์ และ ภิรมย์พร ไชยยนต์. (2558). โครงการวิจัยศึกษาปัญหาและรูปแบบการเข้าถึงบริการด้านสาธารณสุขของคนพิการ: พื้นที่ศึกษา เทศบาลตำบลเมืองศรีไคและเทศบาลตำบลธาตุจังหวัดอุบลราชธานี. https://web.kpi.ac.th/knowledge/research/data/345?page=1
จรรจา สุวรรณทัต. (2554). ชุดความรู้เกี่ยวกับการเสริมสร้างความเข้มแข็งของครอบครัวตามมาตรฐานครอบครัวเข้มแข็ง. สำนักงานกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว.
จิรวัฒน์ ทิววัฒน์ปรณ์, พงค์เทพ สุธีรวุฒิ, ทวีศักดิ์ วงศ์กีรติเมธาวี และ สินีนาฎ สุขอุบล. (2564). สถานการณ์การดำเนินงานการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยที่มีอาการปวดหลังส่วนล่างเรื้อรัง ในชุมชน โดยใช้กรอบแนวคิดนวัตกรรมการดูแลภาวะเรื้อรัง กรณีศึกษา: เทศบาลตำบลพะตง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 16(1), 120-133.
ทับทิม ศรีวิไล, ภมร ขันธะหัตถ์ และ ธนิศร ยืนยง. (2565). การบริหารการพัฒนาที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตคนพิการ โดยกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการในเขตภาคกลาง. วารสารรัชภาคย์, 16(49), 371-385.
ธัญญลักษณ์ รุ้งแสงจันทร์. (2563). แนวทางพัฒนารูปแบบและการบริหารจัดการในสถาบัน กองคุ้มครองสวัสดิภาพและพัฒนาคนพิการ. วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์, 28(2), 86-112.
พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550. (18 กันยายน 2550). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 124 ตอนที่ 61 ก. หน้า 8-17.
ภคชล มัจฉา. (2556). แนวทางพัฒนาการดําเนินงานด้านการให้บริการด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการ. มหาวิทยาลัยราชภัฏกําแพงเพชร.
ภิญโญ ประกอบผล. (2559). การพัฒนาและส่งเสริมคุณภาพชีวิตคนพิการเพื่อความมั่นคงของประเทศ. https://www.trat.go.th/admin/upload/document/202101221422282201.pdf
ระพีพรรณ คำหอม และ ธัญญลักษณ์ รุ้งแสงจันทร์. (2562). แนวทางพัฒนารูปแบบและการบริหารจัดการในสถาบัน กองคุ้มครองสวัสดิภาพและพัฒนาคนพิการ (พิมพ์ครั้งที่ 1). SMILE COPY.
รัชนี สรรเสริญ, เบญจวรรณ ทิมสุวรรณ และ วรรณรัตน์ ลาวัง. (2556). การพัฒนาระบบการดูลคนพิการโดยใช้ครอบครัวและชุมชนเป็นฐาน อำเภอแห่งหนึ่งจังหวัดจันทบุรี. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 6(3), 25-41.
สิริศักดิ์ อาจวิชัย. (2567). การวิจัยเชิงคุณภาพ. มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. https://www.ubu.ac.th/web/files_up/08f2015112820040788.pdf
สำนักบริหารการทะเบียน. (2565). สถิติประชากรและบ้าน-จำนวนประชากรแยกรายอายุ. สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง. http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php
อมร รักษาสัตย์. (2546). ปรัชญารัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 1). วี.เจ.พริ้นติ้ง.
Hassanein, E. E. A., Adawi, T. R., & Johnson, E. S. (2021). Social support, resilience, and quality of life for families with children with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 112, 103910. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2021.103910
Knafl, K. A., Deatrick, J. A., & Havill, N. L. (2012). Continued development of the family management style framework. Journal of Family Nursing, 18(1), 11-34. https://doi.org/10.1177/1074840711427294
Silverman, J. J., Galanter, M., Jackson-Triche, M., Jacobs, D. G., Lomax, J. W., Riba, M. B., … Yager, J. (2015). The American Psychiatric Association Practice Guidelines for the Psychiatric Evaluation of Adults. American Journal of Psychiatry, 172(8), 798–802. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2015.1720501
United Nations. (2007). Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD). https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities/article-19-living-independently-and-being-included-in-the-community.html
United Nations. (2015). Universal Declaration of Human Rights. https://www.un.org/en/udhrbook/pdf/udhr_booklet_en_web.pdf
Wang, P., Niu, M., Chen, Y., Wang, S., Wu, C., Zhao, D., Wang, P., Yang, H., & Guo, P. (2023). Developing family-community interactive program for the disabled older adults at home: a study protocol. BMC Geriatr, 23(1), 609. https://doi.org/10.1186/s12877-023-04273-7
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และการบริหารสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานที่ตีพิมพ์ในวารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และวารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ขอสงวนสิทธิในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ในแบบรูปเล่มและทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์อื่นใด
บทความหรือข้อความคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฏในวารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนโดยเฉพาะ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จําเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
