การศึกษาแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการ ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่เทศบาลนครอ้อมน้อย จังหวัดสมุทรสาคร

ผู้แต่ง

  • เสรี วรพงษ์, ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิด
  • ยรรยงศ์ อัมพวา, อาจารย์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

การมีส่วนร่วม, ผู้ประกอบการ, ปัญหาสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

การศึกษาแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่เทศบาลนครอ้อมน้อย จังหวัดสมุทรสาครมีวัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับปัญหาน้ำเสียจากสถานประกอบการต่างๆ 2) เพื่อรวบรวมข้อมูลการดำเนินงานเพื่อแก้ไขปัญหาน้ำเสีย และ 3) เพื่อรวบรวมความคิดเห็นของผู้ประกอบการและข้อเสนอแนะต่อปัญหาน้ำเสียจากสถานประกอบการต่างๆ ในเขตเทศบาลนครอ้อมน้อย จังหวัดสมุทรสาคร
ผลการวิจัยพบว่า ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับปัญหาน้ำเสียจากสถานประกอบการต่าง ๆ ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมที่ให้ข้อมูลส่วนใหญ่รับรู้ถึงปัญหาน้ำเสียในพื้นที่ โดยส่วนใหญ่เห็นว่าสาเหตุของปัญหาเกิดจากทั้งชุมชนและโรงงานที่มีการปล่อยน้ำทิ้งที่ไม่ได้รับการบำบัดลงสู่แหล่งน้ำคูคลอง และส่วนหนึ่งเห็นว่ามีสาเหตุหลักจากโรงงานอุตสาหกรรม ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับปัญหาดังกล่าวอันได้แก่ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมยังมีบทบาทและมีส่วนร่วมค่อนข้างน้อยคือตั้งแต่ระดับการได้รับข้อมูลข่าวสาร ซึ่งพบว่าการสื่อสารข้อมูลข่าวสารของเทศบาลนครอ้อมน้อยที่เป็นหน่วยงานที่ใกล้ชิด ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเกือบทั้งหมดไม่ทราบถึงผลการดำเนินงานในเรื่องต่างๆ ของเทศบาลฯ และบทบาทของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเป็นเพียงการให้ความร่วมมือในการดำเนินงานตามระเบียบข้อบังคับที่มีอยู่ ไม่ได้มีบทบาทเป็นหุ้นส่วนของกิจกรรมโครงการต่างๆ ที่เทศบาลดำเนินการฯ มีการปรึกษาหารือในแนวทางการแก้ไขปัญหาน้ำเสียค่อนข้างน้อย ส่วนใหญ่เป็นการประชุมเพื่อชี้แจงข้อปฏิบัติมากกว่าการรับฟังความคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
ข้อเสนอแนะด้านกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน ต้องมีการนำกระบวนการมีส่วนร่วมมาใช้ประโยชน์เพื่อการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมและต้องดำเนินการในเชิงรุก และควรให้ เทศบาลควรเข้มงวดในการตรวจสอบโรงงานต่าง ๆ ในการบำบัดน้ำเสียของโรงงาน อย่างจริงจังและให้คำปรึกษาในการปรับปรุงแก้ไขหากพบว่ามีข้อบกพร่อง ส่วนอีกแนวทางหนึ่งในการแก้ไขปัญหาน้ำเสียที่ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เห็นว่าเป็นสิ่งที่เหมาะสมและสามารถแก้ไขปัญหาน้ำเสียได้คือการให้ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมมีระบบบำบัดน้ำเสียของตนเอง ซึ่งแนวคิดนี้เป็นสิ่งที่สอดคล้องกับแนวทางการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมและมีความถูกต้องเมื่อให้ผู้ที่ก่อปัญหามลพิษเป็นผู้ที่รับผิดชอบในการป้องกันแก้ไขปัญหาในการพัฒนาคุณภาพการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการอุตสาหกรรมในการแก้ไขปัญหาน้ำเสีย ได้แก่ องค์กรหน่วยงานที่รับผิดชอบต่อการแก้ไขปัญหาควรมีการพัฒนาการสื่อสารแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างผู้รับผิดชอบในการแก้ไขปัญหากับผู้ประกอบการอุตสาหกรรมมากยิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กานตพันธุ์ พิศาลสุขสกุล. (2551). การมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำเสียของข้าราชการในเทศบาลนครของประเทศไทย. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. สาขารัฐประศาสนศาสตร์. มหาวิทยาลัยรามคำแหง

เกรียงศักดิ์ อุดมสินโรจน์. (2532). วิศวกรรมการกำจัดน้ำเสีย เล่ม1. พิมพ์ครั้งที่1.กรุงเทพฯ: มิตรนราการพิมพ์

ไกรฤกษ์ แสงสุข. (2545). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการคุณภาพน้ำกว้านพะเยา. การค้นคว้าอิสระ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

คัมภีร์ คงพลัง. (2551). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการปัญหาน้ำเสีย เขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง. (2527). การบริหารงานพัฒนาชนบท. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์

จังหวัดสมุทรสาคร, (2526). ประวัติมหาดไทยภูมิภาค จังหวัดสมุทรสาคร. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์อัมรินทร์การพิมพ์.

ชนัญญา บุญนาค. (2545). การมีส่วนร่วมของประชาชนกับการกําจัดขยะมูลฝอย กรณีศึกษา เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมศาสตร์ เพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.

ณรงค์ อภัยใจ. (2549). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านเมืองกึ้ด อําเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. การค้นคว้าแบบอิสระ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา การบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ถวิลวดี บุรีกุล ดร., (2551). ระบบการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วมระดับจังหวัด : ทำอย่างไรให้เป็นจริง. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : https://kpi.ac.th/media/pdf/M10_307.pdf. 1 ตุลาคม 2558.

ทวีทอง พงษ์วิวัฒน์. (2527). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์

เทศบาลนครอ้อมน้อย. นโยบาย. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : https://www.omnoi.go.th/data.php?content_id=8. 1 ตุลาคม 2558.

ธงชัย พรรณสวัสดิ์ และวิบูลลักษณ์ วิสุทธิศักดิ์, (2540). คู่มือวิเคราะห์น้ำเสีย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สมาคมวิศวกรสิ่งแวดล้อมแห่งประเทศไทย (สวสท).

ธนัญญา เฉลยผล. (2547). การมีส่วนร่วมของสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตําบลในการอนุรักษ์ แม่น้ำลําคลองในจังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขา สังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.

นารีกานต์ พราหมนก. (2544). การเปิดรับข่าวสาร ความรู้ ความตระหนักของผู้บริหารและการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของโรงแรมในเขตกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญานิเทศศาสตรมหาบัณฑิต. สาขานิเทศศาสตรพัฒนาการ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

บุญชัย เกิดปัญญาวัฒน์. (2535). การศึกษาความเหมะสมในการมีส่วนร่วมของประชาชนต่อกระบวนการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาเทคโนโลยีการบริหารสิ่งแวดล้อม. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล

วรรณิการ์ ภูมิวงศ์พิทักษ์. (2540). ปัญหาและอุปสรรคของการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการครอบครัวและชุมชนพัฒนา: กรณีชุมชนดวงแข เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์สังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

วิทยา เพียรวิจิตร. (2525). เทคโนโลยีการกำจัดน้ำเสีย. (พิมพ์ครั้งที่1).กรุงเทพฯ: โอ เอส พริ้นติ้งเฮ้าส์

วีระชน ขาวผ่อง. (2551). ความรู้ การมีส่วนร่วม และความตระหนักต่อระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมของพนักงานในองค์กรที่ได้รับมาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม (ISO: 14001) ศึกษากรณี บริษัทจันทบุรีซีฟู้ดส์ จำกัด และบริษัทจันทบุรีโฟรเซ่นฟู้ด จำกัด. สารนิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาการจัดการสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (กพร). การบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : https://www.opdc.go.th/special.php?spc_id=2&content_id=156. 1 ตุลาคม 2558.

เสริมพล รัตสุข และไชยยุทธ. (2524). การกำจัดน้ำทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรมและแหล่งชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย). 20 กันยายน 2558. เสียงสาคร หนังสือพิมพ์,(2556).บ่อบำบัดน้ำเสียอ้อมน้อย.(ออนไลน์).แหล่งที่มา: https://www.sakhononline.com/columnist/wongwien-namphu/?p=120. 20 กันยายน 2558.

สุชาดา บุญประสม. (2539). พฤติกรรมของประชาชนในการแก้ไขปัญหาแม่น้ำท่าจีนเน่าเสีย กรณีศึกษาอำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาสังคมศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัยมหิดล. มหาวิทยาลัยมหิดล

สุธรรม ธาตุทอง. (2545). การมีส่วนร่วมของพนักงาน บริษัท เอ เอ็ม ดี ไทยแลนด์ จํากัด ในการ จัดการสิ่งแวดล้อม ตามมาตรฐาน ISO 14001. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

สุเมธ ทรายแก้ว. (2536). ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติ ศึกษาเฉพาะกรณีโครงการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ จังหวัดอุดรธานี. วิทยานิพนธ์สังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการ. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

สำนักงานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ. (2534). สถานการณ์และแนวทางการแก้ไขน้ำเสียจากชุมชนเมืองปี 2533. มปท.

สัญชัย สูติพันธ์วิหาร. (2539). การมีส่วนร่วมของปัญหามลพิษทางน้ำจากชุมชน: กรณีศึกษาเทศบาลเมืองภูเก็ต. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาเทคโนโลยีการบริหารสิ่งแวดล้อม. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

องค์กรจัดการน้ำเสีย.โครงการบำบัดน้ำเสียเทศบาลนครอ้อมน้อย จังหวัดสมุทรสาคร. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : https://www.wma.or.th/content/รมว-ทส-เข้าร่วมการหารือ/1073/. 10 กันยายน 2558.

อนุภาพ ถิรลาภ. (2528). การวิเคราะห์เชิงสมมุฏฐานการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชนบท ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี. สารนิพนธ์ปริญญารัฐศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

อรัญญา นิวัตวงษ์. (2548). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาของโรงเรียนประถมศึกษา อําเภอชัยบุรี จังหวัดสุราษฎ์ธานี. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Corcoran, E., C. Nellemann, E. Baker, R. Bos, D. Osborn, H. Savelli (eds), 2010. Sick Water? The central role of waste- water management in sustainable development. United Nations Environment Pro- gramme. (online) source : www.grida.no. October 1st, 2015.

United Nations (1981). Popular Participation as a Strategy for Promoting Community Level Action and National Development. In Department of International Economic and Social Affairs. New York: United Nations

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

06-02-2019

รูปแบบการอ้างอิง

วรพงษ์ เ., & อัมพวา ย. (2019). การศึกษาแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการ ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่เทศบาลนครอ้อมน้อย จังหวัดสมุทรสาคร. วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และการบริหารสังคม, 25(1), 25–41. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/swjournal/article/view/170520

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ