การวิเคราะห์เปรียบเทียบลักษณะทางประชากร ภาวะสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพและพฤติกรรมสังคมของผู้สูงอายุ : กรณีศึกษาประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่น

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการมีอายุยืนยาวของผู้สูงอายุในประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่น และเพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบปัจจัยที่มีผลต่อการมีอายุยืนยาวของผู้สูงอายุ โดยมีกลุ่มประชากรเป้าหมาย เป็นผู้สูงอายุ ใน 2 ประเทศ ได้แก่ 1) ประชากรสูงอายุของประเทศญี่ปุ่น จำนวน 497 ราย และ 2) ประชากรสูงอายุของประเทศไทย จำนวนทั้งสิ้น 445 ราย การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ใช้รูปแบบการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร แบบสอบถาม และข้อมูลจากการจัดสัมมนาเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่าง 5 ประเทศ ที่เป็นพื้นที่ในการศึกษาวิจัยระดับอาเซียน และนำเสนอข้อมูลทั่วไปของประชากรกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้สถิติบรรยายเพื่อแจกแจงความถี่ร้อยละของประชากรกลุ่มตัวอย่าง และเปรียบเทียบข้อมูลทั่วไปและปัจจัยที่มีผลต่อการมีอายุยืนยาวโดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษาวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุญี่ปุ่นมีสถานภาพการสมรสสูงกว่าผู้สูงอายุไทย ในขณะที่ผู้สูงอายุไทยมีสถานภาพการหย่าร้าง/เป็นหม้าย และสถานภาพโสดสูงกว่า ในด้านสุขภาพ ผู้สูงอายุไทยมีพฤติกรรมเชิงลบที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพสูงกว่าผู้สูงอายุญี่ปุ่น ในด้านการมีส่วนร่วมทางสังคม ผู้สูงอายุญี่ปุ่นเป็นอาสาสมัครและมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคมสูงกว่าผู้สูงอายุไทย ในขณะที่ด้านการสนับสนุนทางจิตใจและการสนับสนุนแบบช่วยเหลือ ทั้งผู้สูงอายุไทยและญี่ปุ่นได้รับการสนับสนุนทางจิตใจมากที่สุดจากคนในครอบครัว ข้อเสนอแนะในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ภาครัฐควรมีการผลักดันให้เกิดสวัสดิการด้านสุขภาพที่จำเป็นแก่ผู้สูงอายุ ในขณะที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นควรมีการจัดบริการที่เอื้อต่อสุขภาพและวิถีการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชน และควรมีบทบาทในการสนับสนุนทางสังคมแก่ผู้สูงอายุ