แนวทางการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพกลุ่มสตรีด้วยวิจัยเชิงปฏิบัติการกรณีกลุ่มแปรรูปผักตบชวาหมู่บ้านคันทรี่พาร์ค 15 ตำบลบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประเด็น ได้แก่ การศึกษาปัญหา ความต้องการและบทบาทของกลุ่มสตรี การดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพกลุ่มสตรีและการพัฒนาแนวทางการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพสตรี ด้วยวิจัยเชิงปฏิบัติการกับกลุ่มแปรรูปผักตบชวาหมู่บ้านคันทรี่พาร์ค 15 ตำบลบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์สมาชิกสตรีที่เป็นสมาชิกกลุ่ม 20 คน การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและการดำเนินกิจกรรมร่วมกับกลุ่มสตรีในการส่งเสริมพัฒนาศักยภาพและถอดบทเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อมูลจากการสร้างประเด็นที่ได้จากข้อมูลเชิงลึกตามประเด็นในแต่ละเวทีที่มีการปฏิบัติการกับสมาชิกในกลุ่มสตรี ประกอบด้วย ผู้นำกลุ่ม ผู้นำชุมชน สมาชิกกลุ่มสตรี สมาชิกเครือข่ายสตรีนอกชุมชนและเครือข่ายศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย นำเสนอข้อมูลในเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาสินค้าของกลุ่มที่มีมาตรฐานการผลิตไม่เท่ากัน เพราะสมาชิกมีทักษะฝีมือการผลิตที่แตกต่างตามประสบการณ์การอบรม การเรียนรู้ที่ต่างกัน สมาชิกกลุ่มเสนอความต้องการในการพัฒนาทักษะฝีมือสมาชิกกลุ่ม การศึกษาดูงานในพื้นที่ที่สมาชิกต้องการเรียนรู้การแปรรูป พัฒนาสินค้าให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น ขณะที่บทบาทสตรีในกลุ่ม พบว่ามีการร่วมกันแสวงหาวัตถุดิบ และตลาดเพื่อขายสินค้าที่สมาชิกกลุ่มผลิต ปฏิบัติการดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพกลุ่มสตรี ด้วยการศึกษา เรียนรู้ ดูงาน เรียนการแปรรูปสินค้า และการตลาดแบบออนไลน์ การพัฒนาแนวทางการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพสตรี ด้วยกระบวนการกลุ่มร่วมปฏิบัติการในการคิดโจทย์ นำเสนอปัญหา ความต้องการ นำเสนอแนวทางการทำงานของกลุ่ม และถอดบทเรียนรู้ร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ บทเรียนรู้ของสมาชิกกลุ่ม พบว่า การแลกเปลี่ยนความรู้กับเครือข่าย องค์กร หน่วยงานภายนอกที่ตรงตามความต้องการของกลุ่มจะช่วยให้กลุ่มได้ค้นพบวิธีการทำงานที่สมาชิกกลุ่มต่างได้โอกาสการปรับเปลี่ยนวิธีการทำงานที่เหมาะกับสมาชิกแต่ละคนในกลุ่มร่วมกันได้ ข้อเสนอสำหรับการส่งเสริม สนับสนุนกลุ่มสตรีเมื่อเชื่อมั่นในศักยภาพ ความสามารถของสมาชิกในการเข้ามามีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนของปฏิบัติการ การแสวงหาเครือข่ายการส่งเสริมพัฒนาทั้งในชุมชนและนอกชุมชนและขยายสู่เครือข่ายปฏิบัติการร่วมที่มีการทำงานร่วมกันในฐานะหุ้นส่วน