รูปแบบการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ขององค์การบริหารส่วนตำบลแป้น อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

        การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาการจัดสวัสดิการสังคมสำหรับผู้สูงอายุขององค์การบริหารส่วนตำบลแป้น อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี 2) ศึกษารูปแบบการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุสำหรับองค์การบริหารส่วนตำบลแป้น อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) โดยการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) และการสัมภาษณ์เจาะลึก (In-depth Interview) และการสัมภาษณ์กลุ่ม (Group Interview) โดยการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติเพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)

       ผลการศึกษาพบว่ารูปแบบการจัดสวัสดิการเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 4 มิติ ด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม ด้านสิ่งแวดล้อม พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความต้องการด้านร่างกายอยู่ในระดับมากที่สุด และรองลงมามีความต้องการอยู่ในระดับมาก คือด้านสิ่งแวดล้อม ด้านจิตใจ และด้านความสัมพันธ์ทางสังคม ตามลำดับ และการจัดสวัสดิการสังคม 4 รูปแบบ ด้านการให้บริการทางสังคม ด้านการประกันสังคม ด้านการช่วยเหลือทางสังคม และด้านการสนับสนุนหุ้นส่วนทางสังคม และข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อนำไปสู่การสร้างรูปแบบการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและตรงกับความต้องการของผู้สูงอายุในพื้นที่ องค์การบริหารส่วนตำบลแป้นควรกำหนดจากความต้องการของผู้สูงอายุ อย่างแท้จริงเพื่อให้ผู้สูงอายุเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการกำหนดนโยบายเพื่อตัวเองและผู้สูงอายุในชุมชนให้มีความเหมาะกับวิถีชีวิตในระดับพื้นที่ ควรดำเนินการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยการแบ่งช่วงอายุ เป็น 3 ช่วง ประกอบด้วย วัยต้น (อายุระหว่าง 60-69 ปี) วัยกลาง (อายุระหว่าง 70-79 ปี) และวัยปลาย (อายุระหว่าง 80 ปีขึ้นไป) เพื่อกำหนดรูปแบบการจัดสวัสดิการสังคมให้เหมาะสมกับสภาพร่างกาย และความสามารถของผู้สูงอายุ ควรมีการบูรณาการการดำเนินงานระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยังยืน  ควรกำหนดนโยบายสู่การปฏิบัติที่สามารถปฏิบัติได้จริง และควรคำนึงถึงการจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเชิงผลลัพธ์มากกว่าผลผลิต และควรกำหนดรูปแบบการจัดสวัสดิการสังคม ทั้ง 4 รูปแบบ ประกอบด้วยรูปแบบด้านการให้บริการทางสังคม รูปแบบด้านการประกันสังคม รูปแบบด้านการช่วยเหลือทางสังคม และรูปแบบด้านการสนับสนุนหุ้นส่วนทางสังคม เพื่อความครอบคลุมในการจัดสวัสดิการสังคมแก่ผู้สูงอายุในชุมชน