การนำเกณฑ์กำหนดจำนวนที่จอดรถขั้นสูงมาใช้แทนที่เกณฑ์กำหนดจำนวนที่จอดรถขั้นต่ำสำหรับอาคารชุดในกรุงเทพมหานคร: ข้อเสนอเบื้องต้นทางกฎหมายและนโยบาย

บทคัดย่อ

            งานชิ้นนี้เน้นวิเคราะห์หลักเกณฑ์กำหนดจำนวนที่จอดรถขั้นต่ำของอาคารชุดด้วยการค้นคว้าจากเอกสารและประวัติศาสตร์ โดยมีจุดหมายหลักเพื่อศึกษาผลกระทบของเกณฑ์ข้างต้น รวมถึงเพื่อพิจารณาต่อไปว่าควรมีการปฏิรูปหลักเกณฑ์ดังกล่าวในกรุงเทพมหานครหรือไม่ จากการศึกษาพบว่าแม้กฎเกณฑ์เรื่องจำนวนที่จอดรถขั้นต่ำนี้จะถูกใช้แพร่หลาย แต่ก็ถูกวิจารณ์มากถึงผลกระทบต่อพื้นที่เมือง ในแง่ที่นอกจากอาจทำให้ราคาที่อยู่อาศัยเพิ่มสูงขึ้นโดยไม่จำเป็นแล้ว ยังอาจส่งผลซ้ำเติมภาวะการพึ่งพายานยนต์ ปัญหาเมืองขยายตัวแบบกระจาย ปัญหาความไม่เสมอภาค ตลอดจนปัญหาเมืองอื่นให้มากขึ้น นอกจากนั้น เกณฑ์การกำหนดจำนวนที่จอดรถขั้นต่ำยังอาจขัดต่อนโยบายการพัฒนาเมือง รวมทั้งกลับกลายเป็นอุปสรรคทางกฎหมายขัดขวางการจัดการบรรดาปัญหาเมืองทั้งหลายของทางราชการด้วยอีกในตัว ด้วยเหตุข้างต้น นักวิชาการที่ศึกษาเรื่องเมืองจำนวนไม่น้อยจึงเรียกร้องให้มีการปฏิรูปเกณฑ์จำนวนที่จอดรถขั้นต่ำนี้ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงกฎนี้ก็เกิดขึ้นแล้วในหลายเมือง อาทิ กรุงลอนดอน และนครนิวยอร์ก สำหรับในกรุงเทพมหานคร พบว่ากฎเกณฑ์เรื่องที่จอดรถขั้นต่ำก็มีแนวโน้มที่จะส่งผลต่อราคาห้องชุดและปัญหาในเมืองที่เพิ่มขึ้นด้วยเช่นกัน ซึ่งหากพิจารณาในรายละเอียดจะพบว่าก็มิใช่เรื่องเหนือความคาดหมายแต่ประการใด เนื่องจากหลักเกณฑ์ดังกล่าวใช้บังคับมากว่าห้าทศวรรษโดยหาแทบมีการเปลี่ยนแปลงใดไม่ ทั้งที่ก็มีความผิดปกติหลายอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องสูตรการคำนวณจำนวนที่จอดรถขั้นต่ำที่ได้ละเลยปัจจัยมากมายที่พึงนำมาใช้คิดคำนวณ ด้วยเหตุนี้ จึงเสนอให้มีการปฏิรูปในเบื้องต้นด้วยการให้กรุงเทพมหานครเปลี่ยนมาใช้เกณฑ์กำหนดจำนวนที่จอดรถขั้นสูง แทนที่จะเป็นการกำหนดจำนวนขั้นต่ำดังในปัจจุบัน นอกจากนั้น ในการคำนวณหาจำนวนขั้นสูงนี้ก็จะต้องนำจำนวนยูนิตที่พักอาศัย ระยะห่างรวมไปถึงการเข้าถึงสถานีขนส่งสาธารณะที่กำหนดไว้มาใช้คำนวณด้วย และแม้ว่าสูตรคำนวณที่เสนอนี้คงมิอาจแก้ไขทุกปัญหาในกรุงเทพมหานครได้ แต่ก็จะช่วยอุดช่องโหว่สำคัญในเกณฑ์การคำนวณจำนวนพื้นที่จอดรถขั้นต่ำในปัจจุบัน รวมถึงยังสามารถจัดการปัญหาเรื่องการจอดรถและปัญหาเมืองอื่น ๆ ได้อีกด้วย อนึ่ง หากอนาคตได้มีการวิจัยเชิงประจักษ์และเชิงสหวิทยาการถึงหลักเกณฑ์เกี่ยวกับหลักเกณฑ์เรื่องที่จอดรถโดยผู้เชี่ยวชาญเรื่องเมืองด้วย ก็จะยิ่งเป็นประโยชน์ในแง่ที่จะมาเติมเต็มช่องว่างในการศึกษาค้นคว้าของงานฉบับนี้ โดยหากบรรดาการวิจัยเหล่านี้ยังผลสำเร็จควบคู่ไปกับการปฏิรูปที่งานเขียนชิ้นนี้นำเสนอ ก็เชื่อว่าในระยะยาวจะช่วยเป็นการปูทางการพัฒนาเมืองที่เป็นเมืองของทุกคน หาใช่เป็นของผู้ใช้รถจำนวนหนึ่งไม่