การผลิตผงกล้าเชื้อแบคทีเรียบาซิลัส สูตรต้นทุนต่ำสำหรับการผลิตระดับอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ชีวภาพ
คำสำคัญ:
ผงเชื้อ, บาซิลัส, อาหารต้นทุนต่ำบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาการผลิตผงเชื้อแบคทีเรีย Bacillus subtilis TBRC 6593 (BS) ด้วยวัสดุราคาต่ำ โดยมีขอบเขตการศึกษา ดังนี้ 1 ศึกษาอาหารเหลวต้นทุนต่ำที่เหมาะสม 2 ศึกษาอาหารแข็งที่เหมาะสม 3 ศึกษาสารป้องกันเซลล์และอุณหภูมิที่เหมาะสม 4 อายุการเก็บรักษา โดยผลจากการทดสอบพบว่า อาหารเหลวต้นทุนต่ำ Molasse yeast broth (MYB) เชื้อ BS มีการเจริญสูงสุด 46.30±1.13x107 cfu/มิลลิลิตร. ในส่วนอาหารแข็งที่เหมาะสมที่สุด คือ รำหยาบผสมข้าวโพดป่น มีการเจริญสูงสุด คือ 794.67±3.51 x 107 cfu/กรัม สำหรับขั้นตอนการทำผงเชื้อแห้ง พบว่า ช่วงอุณภูมิ 50 และ 60 องศาเซลเซียสเหมาะสมต่อการอบแห้ง โดยใช้แป้งข้าวจ้าวเป็นสารป้องกันเซลล์ สามารถเก็บรักษาผงเชื้อได้นาน 6 เดือน
เอกสารอ้างอิง
จิระศักดิ์ ชอบแต่ง, อรวิมล แก้วเกลี้ยง, วรรณา อ่างทอง, รำไพร นามสีลี และ ปฏิมา บุตรชา. (2565). ผลการใช้จุลินทรีย์ Bacillus subtilis เป็นโพรไบโอติกต่อลักษณะทางชีวเคมีในกระเพาะรูเมน การย่อยสลายในกระเพาะรูเมนของวัตถุดิบอาหารสัตว์และสัมประสิทธิ์การย่อยได้ของโภชนะในโคเนื้อ. การประชุมสัมมนาการพัฒนาอาหารสัตว์ประจำปี 2565 สืบค้นจาก https://nutrition.dld.go.th/nutrition/index.php/2015-08-06-08-47-33/2417-65.
บุญญวดี จิระวุฒิ, รัตตา สุทธยาคม และ วีรภรณ์ เดชนำบัญชาชัย. (2564). การใช้ชีวภัณฑ์แบคทีเรียปฏิปักษ์ควบคุมโรคผงเน่าของเงาะพันธุ์โรงเรียน. กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร.สิบค้นจาก: https://www.doa.go.th/plan/wp-content/uploads/2021/05/1254 A1.pdf.
ประภากร ธาราฉาย. (2553). บทที่ 5 วัตถุดิบอาหารสัตว์. สืบคนจาก http://www.as2.mju.ac.th/E-Book/t_prapakorn/21-06-53/8C.pdf
ภาวนา ลิกขนานนท์, สุปรานี มั่นหมาย และ อธิปัตย์ คลังบุญครอง. (2564). ศึกษาการผลิตหัวเชื้อจุลินทรีย์ในรูปแบบอุตสาหกรรม. กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร.สิบค้นจาก: https://www.doa.go.th/plan/wp-content/uploads/2021/05/323.pdf
สโรชา วิชาสิทธิ์,นนทพัทธ์ พ่วงอินทร์, รังสรรค์ เจริญสุข, วิโรจน์ ลิขิตตระกูลวงศ์, ทศพร อินเจริญ และ นรภัทร หวันเหล็ม. (2567). ผลของอุณหภูมิในการอบแห้งต่ออัตราการรอดชีวิตของโพรไบโอติกที่ถูกเลี้ยงด้วยรำข้าว. วารสารแก่เกษตร SUPPL. 2: 515-520.
สวรรยา ปัญญานนท์, วรรณรัตน์ เฉลิมแสนยากร, ชนกภัทร ผดุงอรรถ และ ลักษมี หมื่นศรีธาราม. (2564). การพัฒนารูปแบบการผลิตแบคทีเรียน้ำส้มสายชูสำเร็จรูปเพื่อการผลิตสับปะรดไซเดอร์. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า. 39(2) : 141-147.
สิรินันท์ สิทธิชัย. 2563. การพัฒนาสูตรอาหารผลิตกล้าเชื้อเพื่อลดต้นทุนกระบวนการผลิตเอทานอลในระดับ อุตสาหกรรรม. วิทยานิพนธ์หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สุชาติ สงวนพันธุ์, ภคอร อัครมธุรากลุ และ นวลจันทร์ พารักษา. (2560). การศึกษาประสิทธิภาพของสารเสริมชีวนะ (Bacillus subtilis) ในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในระบบทางเดินอาหารและผลต่อสมรรถภาพการผลิตของไก่เนื้อ. วารสารแก่นเกษตร. 45(2) : 255-262.
สุวิชญา บัวชาติ, ประภาพร พวงพี และ ณัฐวรรณ แจ่มใส. (2565). ประสิทธิ์ภาพผงชีวภัณฑ์ Bacillus sp. Ks5 ในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช และควบคุมเชื้อ Xanthomonas oryzae pv. oryzae ที่เป็นสาเหตุโรคขอบใบแห้งในข้าว. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มรย. 7(2) : 63-71.
หนึ่ง เตียอำรุง และ พรรณลดา ติตตะบุตร. 2557. การพัฒนาสูตรอาหารเพื่อการผลิตและการยืดอายุการเก็บรักษาหัวเชื้อจุลินทรีย์ชีวภาพทางการเกษตร. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
FDA. (2001). Bacteriological Analytical Manual Online, Chapter 3-4,
January 2001.
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและค่าสะกดต่าง ๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรม ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา และผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือเป็นมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
