นวัตกรรมการจัดการและสร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของเมืองโบราณกำแพงเพชร

ผู้แต่ง

  • รัชนีวรรณ บุญอนนท์ -
  • วาสนา จรูญศรีโชติกำจร

คำสำคัญ:

นวัตกรรมการจัดการ, มรดกทางวัฒนธรรม, อัตลักษณ์, สินค้าของที่ระลึก, เมืองโบราณ

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ดังนี้เพื่อ 1) วิเคราะห์อัตลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยวมรดกทางวัฒนธรรมเมืองโบราณกำแพงเพชร 2) สร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรมผ่านสินค้าของที่ระลึกเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของเมืองโบราณกำแพงเพชร 3) เสนอแนวทางการใช้นวัตกรรมการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของเมืองโบราณกำแพงเพชร และ 4) ขับเคลื่อนแนวทางการใช้นวัตกรรมการจัดการและสร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรม เพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของเมืองโบราณกำแพงเพชรให้กับชุมชนท้องถิ่น เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ภาคีที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว จำนวน 10 คน และแบบสอบถามถามนักท่องเที่ยว จำนวน 400 คน การสนทนากลุ่มภาคีที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว จำนวน 15 คนและแบบสอบถามถามประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณเมืองโบราณกำแพงเพชร จำนวน 30 คน ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ในรูปค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
     ผลการวิจัย พบว่า 1) อัตลักษณ์ของเมืองโบราณกำแพงเพชร มี 2 อัตลักษณ์ ได้แก่ ศิลาแลง และลวดลายปูนปั้นช้าง ณ วัดช้างรอบ 2) การสร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรมผ่านสินค้าของที่ระลึกฯ พบว่า ได้ต้นแบบลวดลายในการสร้างสินค้าของที่ระลึกจากมรดกวัฒนธรรมเมืองโบราณกำแพงเพชร จำนวน 4 แบบ และควรนำรูปแบบทั้ง 4 แบบ ประกอบด้วย ลวดลายกำแพงเพชร 1 ลวดลายกำแพงเพชร 2 ลวดลายกำแพงเพชร 3 และลวดลายกำแพงเพชร 4 ไปผลิตสินค้าของที่ระลึก 6 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ เสื้อยืด แก้วน้ำ กระเป๋าไอแพด กระเป๋าผ้า เคสโทรศัพท์ และสร้อยข้อมือ 3) การศึกษาแนวทางการใช้นวัตกรรมการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวฯ พบว่า มี 3 แนวทาง ประกอบด้วย (1) นำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ในการจัดการ (2) ให้ประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณรอบ ๆ เมืองโบราณฯ เข้ามามีส่วนร่วม และ (3) จัดสร้างเกมเกี่ยวกับเมืองโบราณฯ สำหรับนักท่องเที่ยว 4) การขับเคลื่อนแนวทางการใช้นวัตกรรมการจัดการและสร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวให้กับชุมชนท้องถิ่น พบว่า ประชาชนมีความคิดเห็นต่อแนวทางการขับเคลื่อนการใช้นวัตกรรมการจัดการฯ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 3.97, S.D = 0.53)

เอกสารอ้างอิง

กรมการท่องเที่ยว. (2567). คู่มือการตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์.กรุงเทพฯ: กรมการท่องเที่ยว.

กรมการท่องเที่ยว. (2566). คู่มือการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.

กรมการท่องเที่ยว. (2567). แผนพัฒนาบริการท่องเที่ยว พ.ศ.2566-2570. กรุงเทพฯ: กองพัฒนาบริการท่องเที่ยว.

กรมการท่องเที่ยว. (2564). สถิตินักท่องเที่ยว. https://www.mots.go.th/news/category/741.

กรมศิลปากร. (2565). อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร. https://www.finearts.go.th/main/view/8215-อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร.

กุลแก้ว คล้ายแก้ว และคณิต เขียววิชัย. (2566). เมืองมรดกโลกกับอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยวกรณีศึกษา พื้นที่ตำบลเมืองเก่า จังหวัดสุโขทัย. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์. 5(2). 25-40.

คัชพล จั่นเพชร. (2564). การพัฒนาแนวทางการจัดการแหล่งท่องงเที่ยวในจังหวัดสุโขทัย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง. 10(2). 11-24.

ชุติมา จันทรมณี. (2564). การเลือกผู้ให้ข้อมูลหลักและวิธีการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ. ศูนย์ประสานงานชุดนักวิชาการจังหวัดอุบลราชธานี.

ดิเรก อัคฮาด. (2567). การพัฒนาแอปพลิเคชันเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมย่านฝั่งธนบุรีด้วยเทคโนโลยีความเป็นจริงเสริม. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 24(1). 20-39.

ติณณา อุดมและคณะ. (2566). สถาปัตยกรรมเมืองเก่าสงขลาสู่การเล่าเรื่องบนผืนผ้า: กระบวนการบูรณาการความรู้ด้านการเล่าเรื่องสู่การสร้างคุณค่ามรดกทางวัฒนธรรมและการออกแบบอย่างยั่งยืน. วารสารกระแสวัฒนธรรม. 24(45). 44-56.

ธนนันท์ บุ่นวรรณ. (2565). การจัดการมรดกทางวัฒนธรรม. https://1tambon.kku.ac.th./ files/km_items/files/65.

ธันยา นวลละออง. (2566). Smart Pay และ Smart Guide: ต้นแบบการท่องเที่ยววิถีใหม่โดยใช้เทคโนโลยีแบบครบวงจร. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร. 43(3). 53-68.

ประวิทย์ ประมาน, เสาวลักษณ์ ประมาน และพวัสส์ อัครพัฒน์กําชัย. (2567). นวัตกรรมการท่องเที่ยวเชิงส่งเสริมสุขภาพของเมืองมรดกโลกสำหรับผู้สูงอายุในเขตอุตสาหกรรม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม. 8(5). 51-63.

พธูรำไพ ประภัสสร. (2564). ต้นแบบผลิตภัณฑ์จากลวดลายเอกลักษณ์โบราณสถานมรดกโลกเมืองกำแพงเพชรสำหรับการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิคสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 8 (1). 216-227.

อัศวิน แสงพิกุล. (2556). ระเบียบวิธีวิจัยด้านการท่องเที่ยวและการโรงแรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

24-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

บุญอนนท์ ร., & จรูญศรีโชติกำจร ว. (2025). นวัตกรรมการจัดการและสร้างมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของเมืองโบราณกำแพงเพชร. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 14(2), 39–50. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JLPRU/article/view/276510

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย