การพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์การวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาระดับความคิดเห็นที่มีต่อการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน 2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน  3) เพื่อนำเสนอการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรม ในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบ บ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี โดยการวิจัยเชิงปริมาณ ใช้วิธีการวิจัยเชิงสำรวจ ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 222 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยภายในชุมชน ปัจจัยภายนอกชุมชน และการประยุกต์ใช้หลักธรรม กับการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา  อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน โดยใช้วิธีการหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 12 รูปหรือคน ใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท นำเสนอเป็นความเรียงประกอบตารางแจกแจงความถี่ของผู้ให้ข้อมูลสำคัญเพื่อสนับสนุนข้อมูลเชิงปริมาณ ผลการวิจัยพบว่า 1. ระดับความคิดเห็นที่มีต่อการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x̅  = 3.97 S.D. = 0.35) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า อยู่ในระดับมากทุกด้าน  2. ปัจจัยภายในชุมชน และปัจจัยภายนอกชุมชน มีความสัมพันธ์กับการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบบ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยมีระดับความสัมพันธ์ค่อนข้างสูง กล่าวคือ เมื่อผู้นำชุมชนมีความรู้ ความสามารถ คนในชุมชนมีส่วนร่วมในการวางแผนและการตัดสินใจในกิจกรรมของชุมชน ร่วมกันอนุรักษ์ และฟื้นฟู  ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมในชุมชน ทกคนในชุมชนเห็นคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และมีการบริหารจัดการอย่างคุ้มค่า ชุมชนได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและภาคเอกชน        อย่างต่อเนื่อง ทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็ง เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน และการประยุกต์ใช้หลักธรรม (หลักอปริหานิยธรรม 7 ประการ) มีความสัมพันธ์กับการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบ บ้านใหม่พัฒนา อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน อย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยมีระดับความสัมพันธ์ปานกลาง ทำให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง และเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน 3. การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรม ในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบ บ้านใหม่พัฒนา  อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน พบว่า เมื่อมีการประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรม 7 ประการ               ในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมฯ จะเกิดการพัฒนาชุมชนคุณธรรมที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นยิ่งขึ้น โดยที่บ้านใหม่พัฒนา มีการประชุมอย่างต่อเนื่อง คนในชุมชนรู้สิทธิรู้หน้าที่ตรงต่อเวลามีความพร้อมเพรียงในการทำกิจกรรมต่างๆ มีการกำหนดมาตรการทางสังคมเพื่อให้ประชาชนอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและปลอดภัย เคารพนับถือต่อผู้บังคับบัญชา ผู้นำและผู้อาวุโสในชุมชน มีการ  ให้เกียรติซึ่งกันและกันเคารพในบทบาทหน้าที่ซึ่งกันและกัน รักษาจารีตประเพณีอันดีงามของชุมชนในด้านต่างๆ ได้เป็นอย่างดี และการทำนุ บำรุง ศาสนา เป็นหัวใจหลักของชุมชนบ้านใหม่พัฒนา