ความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลในความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน : ศึกษากรณี มาตรา 61 แห่งพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.2542

บทคัดย่อ

 บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาเกี่ยวกับแนวคิดและทฤษฎีความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลฐานฟอกเงิน ตลอดจนมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงินของนิติบุคคลของต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศสหรัฐอเมริกา (USA) , สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาล (Nepal) และสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ (Philippines) เพื่อนำมาวิเคราะห์และเสนอแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการกระทำความผิดทางอาญาของนิติบุคคลฐานฟอกเงินในประเทศไทย ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ได้แก่ การวิจัยข้อมูลทางเอกสาร และการวิจัยโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ปฏิบัติหน้าที่ในหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และจะนำข้อมูลทั้งสองส่วนนี้มาวิเคราะห์ร่วมกัน ผลการศึกษาพบว่า การกระทำความผิดทางอาญาของนิติบุคคลฐานฟอกเงินมีความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 และกฎหมายที่เกี่ยวข้องยังมีข้อบกพร่องบางประการในเรื่องของอายุความในการดำเนินคดีอาญากับนิติบุคคลในความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน อัตราโทษปรับที่จะลงแก่นิติบุคคลตามที่กฎหมายกำหนดยังไม่เหมาะสม เมื่อเทียบกับผลประโยชน์ที่ผู้กระทำความผิดได้รับ อีกทั้งมาตรการพิเศษอื่นเพื่อป้องกันและปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงินของนิติบุคคล ผู้บริหารของ
นิติบุคคล หรือผู้แทนของนิติบุคคล รวมถึงบุคคลที่เกี่ยวข้องยังไม่มีความชัดเจน  ดังนั้นจึงควรยกเลิกบทบัญญัติมาตรา 61 แห่งพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 โดยนำบทบัญญัติมาตรา 60 มาปรับใช้กับการกระทำของนิติบุคคลเช่นเดียวกับกรณีที่บุคคลธรรมดาเป็นผู้กระทำความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน และแก้บทบัญญัติในมาตรา 60 ในส่วนของโทษปรับให้มีอัตราการปรับที่สูงขึ้น รวมถึงแก้ไขมาตรา 29 แห่งพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2542 และจัดให้มีบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลบัญชีบุคคลที่ต้องเฝ้าระวังในการกระทำความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน (Watch List)  บัญชีรายชื่อผู้กระทำความผิดเกี่ยวกับการฟอกเงิน (Black List) เพื่อจัดเก็บเป็นฐานข้อมูลสำหรับการตรวจสอบเบื้องต้น เพื่อให้การป้องกันและปราบปรามการฟอกเงินของนิติบุคคลให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ