The Maintenance of Identity of the “Chong” Ethnic Group: A Case Study from Song Nai Ban Ritual in Ban Thung Kai Dak, Amphoe Mueang, Trat Province

Authors

  • Aphilak Kasempholkoon

Keywords:

-

Abstract

This paper aims at examining the maintenance of the identity of the “Chong” ethnic group in Trat province in the Song Nai Ban Ritual at Ban Thung Kai Dak, Amphoe Mueang. The study reveals that the Chong, an ethnic group in Trat Province, has a significant ritual called “Bun Song” or “Song Nai Ban”, a spirit worshiping ritual that shows the Chong’s maintenance of identity in the following aspects: 1) the spirit food offering that indicates the relationship between the Chong and their ancestors; 2) the summonsing of wild animal spirits that expresses the relationship between the Chong and the forest; 3) the battle with spirits that reproduces the Chong’s narratives of war; and 4) the ritual space and the Chong’s territorial declaration. All of these aspects bring about an attempt to maintain the Chong’s identity and their harmonious engagement with the generation of today.

Author Biography

Aphilak Kasempholkoon

ประธานศูนย์สยามทรรศน์ศึกษา และอาจารย์ประจำสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

References

ภาษาไทย

กรรณิการ์ เกนิกานนท์. ชอง. กรุงเทพฯ: บรรณกิจ, ๒๕๒๒.

กิมโซ๊ะ ขำสม. อายุ ๗๒ ปี ผู้นำพิธีทำบุญส่งบ้านท่าพริก บ้านเลขที่ ๖๐/๑ หมู่ ๖ ต.ท่าพริก อ.เมือง จ.ตราด สัมภาษณ์วันที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๗

จิตร ภูมิศักดิ์. ความเป็นมาของคำสยาม ไทย ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ ฉบับสมบูรณ์. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพฯ: ศยาม, ๒๕๔๐.

จิ๋วตักก่วง, ปะแดงมหาบุญเรือง คัชมาย์ (แปลและเรียบเรียง). จดหมายเหตุ เรื่อง ชาวเมืองเจนละ. สุรินทร์: อาศรมภูมิปัญญาและศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้ สถาบันราชภัฏสุรินทร์, มปป.

จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. เสด็จประพาสเมืองจันทบุรี. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายขนบ บุปผเวส เป็นกรณีพิเศษ ณ เมรุวัดราษฎร์บำรุง อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี วันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๔๖. หน้า ๓๗.

ชิน อยู่ดี. รายงานเสนอกองโบราณคดี กรมศิลปากร เมื่อวันที่ ๗ มกราคม ๒๕๐๖ (เอกสารอัดสำเนา)

ชิน อยู่ดี. “ไทยเผ่าชองที่จันทบุรี” ดำรง ฉบับที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๑๘ หน้า ๓๒-๔๑.

ธรรม พันธุศิริสด. พระนางกาไว. จันทบุรี: คนรักบ้าน, ๒๕๔๑.

ธรรมสรคุณ,พระครู และ ธรรม พันธุศิริสด. อารยธรรมชองจันทบุรี อาณาจักรจันทบูร เมือเพนียต. จันทบุรี: คนรักบ้าน, ๒๕๔๑) หน้า ๑๑.

“บนเส้นทางต่างสายในเมืองจันท์” นิตยสาร อสท. พฤษภาคม ๒๕๔๒. หน้า ๖๔

บริหารเทพธานี, พระ. “ประวัติจังหวัดตราด” นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๑๘ ฉบับที่ ๗-๙ กรกฎาคม ๒๔๗๘

บุญเดิม พันรอบ. การสำรวจลักษณะสังคมและวัฒนธรรมพื้นบ้านภาคตะวันออก. ชลบุรี: โครงการวิจัยภาษาและวัฒนธรรมพื้นบ้านภาคตะวันออก มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางแสน พ.ศ. ๒๕๒๒.

ม.ศรีบุษรา. “ชอง” ที่ระลึกในพิธีเปิดหอสมุดแห่งชาติ รัชมังคลาภิเษก จันทบุรี. วันพฤหัสบดีที่ ๙ สิงหาคม ๒๕๓๓.

มงเซเญอร์ ปาลเลกัวซ์. สันต์ ท. โกมลบุตร (แปล). เล่าเรื่องกรุงสยาม. กรุงเทพฯ: ก้าวหน้า, ๒๕๒๐.

มนทิพย์ ไชยมล. “ชอง” มติชนรายวัน. วันอาทิตย์ที่ ๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๑ หน้า ๗.

ส.พลายน้อย. สารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย ฉบับปรับปรุงใหม่. มปท. ,๒๕๒๗.

ส.พลายน้อย. พฤกษนิยาย. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา,มปป.

สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดตราด. การศึกษาประวัติ วิถีชีวิตและวัฒนธรรมชาวชองในจังหวัดตราด. มปท. ๒๕๔๔.

สุจริตลักษณ์ ศรีผดุง. “ภาษาต่างๆ ในตระกูลออสโตรเอเชียติค” วารสารภาษาและวัฒนธรรม. ปีที่ ๑ ฉบับที่ ๒ กรกฎาคม – ธันวาคม ๒๕๒๔.

สุริยา รัตนกุล. “ภาษาตระกูลออสโตรอาเซียติคในประเทศไทย” วารสารภาษาและวัฒนธรรม ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๒ กรกฎาคม – ธันวาคม ๒๕๒๙.

สุเรขา สุพรรณไพบูลย์. การศึกษากลุ่มชาติพันธุ์ชอง. รายงานวิจัยเสนอต่อสมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย พ.ศ.๒๕๓๐.

สุวิไล เปรมศรีรัตน์. “พัฒนาระบบเขียนภาษาชอง” วารสารภาษาและวัฒนธรรม. ปีที่ ๑๙ ฉบับที่ ๒ กรกฎาคม – ธันวาคม ๒๕๔๓.

หยวก เฉิดฉาย อายุ ๗๗ ปี ชาวชองร่างทรงในพิธีส่งในบ้าน บ้านทุ่งไก่ดัก ต.ท่ากุ่ม อ.เมือง จ.ตราด สัมภาษณ์เมื่อวันที่ ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๔๗

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. ม.๓๕๘. เรื่องเจ้าคุณเทศาตรวจการเมืองระยองแลเมืองตราด. ร.ศ.๑๒๘.

เห ติงสาโรจน์ อายุ ๖๗ ปี ชาวชองร่างทรงในพิธีส่งในบ้าน บ้านทุ่งไก่ดัก ต.ท่ากุ่ม อ.เมือง จ.ตราด สัมภาษณ์เมื่อวันที่ ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๔๗

อภิลักษณ์ เกษมผลกูล. เล่าเรื่องเมืองตราษบุรี ๑. กรุงเทพฯ: องค์การบริหารพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน,๒๕๕๒.

อภิลักษณ์ เกษมผลกูล. “เสือสมิง: ร่องรอยนวัตกรรมความเป็น “ผี” ที่สร้างสรรค์จากความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติของชาวภาคตะวันออกของไทย” บทความนำ เสนอในการประชุมวิชาการระดับชาติ “มหาวิทยาลัยบูรพา ๒๕๕๔” วันที่ ๖ – ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ณ มหาวิทยาลัยบูรพา จัดโดย มหาวิทยาลัยบูรพา ร่วมกับเครือข่ายอุดมศึกษาภาคตะวันออก

อรสม สุทธิสาคร. “ชอง: ตำนานชนพื้นเมืองภาคตะวันออก” ชีวิตจากเงาเวลา. กรุงเทพฯ: ต้นอ้อ, ๒๕๓๓.

ออน สุขขัง อายุ ๗๔ ปี ผู้นำพิธีส่งในบ้าน บ้านทุ่งไก่ดัก ต.ท่ากุ่ม อ.เมือง จ.ตราด สัมภาษณ์เมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔.

เอนก บุญภักดี. “บันทึกการศึกษาเรื่องเมืองจันทบุรี” สารคดีเกี่ยวกับเมืองจันทบุรี. สมาคมชาวจันทบุรีในพระบรมราชินูปถัมภ์ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗ พิมพ์ชำร่วยในงานพระราชทานเพลิงศพ นางวรรณ จันทวิมล ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๑๔ หน้า ๙๓–๙๔.

ภาษาอังกฤษ

Bascom, William. The Form of Folklore: Prose Narratives. in Dundes, Alan (editor) Sacred Narrative Reading in the Theory of Myth. Berkeley: University of California Press, 1980.

Dundes, Alan. The Study of Folklore. New York: Englewood Cliffs, N.T.; Prentice-Inc., 1965.

Eliade, Mircea. The Sacred and the Profane the Nature of Religion. New York: A harvest Book, 1956.

Turner, Victor. The Ritual Process: Structure and Anti-Structure. New York: Cornell University Press, 1977.

Van Gennep, Arnold, The Rites of Passage. Chicago: The University of Chicago Press, 1960.

Wessing, Robert. The Soul of Ambiguity: The tiger in Southeast Asia. Chicago: Center of Southeast Asian Studies, North Illinois University, 1986.

Downloads

Published

14-03-2023

How to Cite

Kasempholkoon, A. (2023). The Maintenance of Identity of the “Chong” Ethnic Group: A Case Study from Song Nai Ban Ritual in Ban Thung Kai Dak, Amphoe Mueang, Trat Province. Journal of Thai Studies, 8(1), 87–124. Retrieved from https://so04.tci-thaijo.org/index.php/TSDJ/article/view/263329

Issue

Section

Research article

Categories