Buddhist Monasteries and Muslim Mosques Beyond Saensaeb Canal : Emergence and Existence
Main Article Content
Abstract
This research article aims to explore and study the history of the emergence of Buddhist monasteries and Muslim mosques established along Saensaeb Canal in Bangkok. As well, the contributing factors in the continuation of the co-existence of these religious sacred places for worship and ceremony during the Rattanakosin period has been explored using historical research methodology and a physical survey. The research finds that the history of the emergence of monasteries and mosques began in the Thonburi period with the establishment of Saensaeb Temple (or Saen Suk Temple) in the area of the Saensaeb rice f ield, and then the Bankrua Mosque was erected (or Jamiulkhoyriyah Musjid) during the reign of King Rama I of the Rattanakosin period. From the reign of King Rama III onwards, after digging the Saensaeb Canal as a channel for transportation, many monasteries and mosques have been constructed until the present reign. There are a total of 36 religious places along the canal, 11 are community Buddhist monasteries and 25 are Muslim mosques.
A number of factors have contributed to the emergence and continuation of peaceful relations between those monasteries and mosques, such as historical and socio-cultural factors that have existed since the construction of Saensaeb Canal; social harmony between Thai and Muslim people in the community; religious commitment of residents; and the relationship of artistic interest and spiritual direction between monasteries and mosques in the Rattanakosin period. An environment that fosters social relationships of both religious and cultural groups is ref lected in the model of peaceful and harmonious interaction between people of different religious and spiritual beliefs in this Bangkok community.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of Thai studies is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-NoDerivatives4.0 Intenational (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Plese read our Policies page for more information on Open Access, copyright and permissions.
References
คณะกรรมการอิสลามประจำกรุงเทพมหานคร, สำนักงาน. รายชื่อมัสยิดที่อยู่ริมคลองแสนแสบในกรุงเทพมหานคร, ๒๕๕๒. (เอกสารไม่ตีพิมพ์เผยแพร่)
คู่มือการถวายความรู้แด่พระสังฆาธิการสําหรับปีสืบสานวัฒนธรรมไทย ๒๕๓๘-๒๕๔๐ หลักสูตรอนุรักษ์และพัฒนาศิลปกรรมของวัด. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๓๙.
จุฬาลงกรณ์, มหาวิทยาลัย ฝ่ายวิชาการ สถาบันไทยศึกษา. เอกสารประกอบการสัมมนาวิชาการเรื่อง บ้านและวัด: พื้นฐานสําคัญของสังคมไทย จัดโดย สถาบันไทยศึกษา ฝ่ายวิชาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๕ - ๑๖ กันยายน ๒๕๒๙ ณ ห้องประชุมสารนิเทศ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. เสด็จประพาสคลองแสนแสบ. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ: สํานักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, ๒๕๔๕.
เฉลิม รัตนทัศนีย์. วิวัฒนาการศิลปะสถาปัตยกรรมไทยพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์, ๒๕๓๙.
ทะเบียนมัสยิดในประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๓๕. กรุงเทพฯ: ฝ่ายกิจการศาสนาอิสลาม กองศาสนูปถัมภ์ กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๓๖.
ทำเนียบวัดแห่งประเทศไทย รวม ๗๒ จังหวัด. กรุงเทพฯ: วัชรินทร์การพิมพ์, ๒๕๑๙.
ปัญญา เทพสิงห์. ศิลปะเอเชีย. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๘.
ปิยนาถ บุนนาค, ดวงพร นพคุณ และสุวัฒนา ธาดานิติ. คลองในกรุงเทพฯ : ความเป็นมา การเปลี่ยนแปลงและผลกระทบต่อกรุงเทพฯ ในรอบ ๒๐๐ ปี (พ.ศ. ๒๓๒๕ - ๒๕๒๕) กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๒๕.
แผนที่แสดงเขต อําเภอ ตําบล เทศบาล และข้อมูลพื้นฐานของจังหวัด พ.ศ. ๒๕๓๘ กรุงเทพฯ: สํานักงานสถิติแห่งชาติ สํานักนายกรัฐมนตรี, ม.ป.ป.
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น, ๒๕๔๖.
พัทยา สายหู, สังคมวัฒนธรรมมุสลิมในภาคกลาง. สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคกลาง ๑๔ (๒๕๔๒): ๖๖๔๗-๖๖๔๘.
พุทธศาสนสถาน, กองฝ่ายพุทธศาสนสถาน. ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่มที่ ๑. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๓๕.
มติชน วันที่ ๙ มกราคม ๒๕๕๓ หน้าพิเศษ.
มหาดไทย, กระทรวง กรมการปกครอง สํานักบริหารการทะเบียนทั่วไป. ประมวลสถิติงานการทะเบียนปี ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์อาสารักษาดินแดน, ๒๕๔๓.
มหาดไทย, กระทรวง กรมการปกครอง กองทะเบียน. บทความวิทยุ. ม.ป.ท. ม.ป.ป.
รุ่งอรุณ กุลธํารง. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์เรื่อง คลองแสนแสบ: การศึกษาความหลากหลายทางศิลปวัฒนธรรมของศาสนสถาน. และภาพประกอบ ๒๕๕๒. ทุนสนับสนุนการวิจัยจากเงินทุนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเฉลิมฉลองสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (เอกสารไม่ตีพิมพ์เผยแพร่)
วัฒนธรรม, กระทรวง กรมศิลปากร. สํานักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ฉ/ร ๑๖๕๒ (๒๘๐๓๕) ภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสคลองแสนแสบ (๑๙ ตุลาคม ๒๕๒๖)
วินัย สะมะอุน. มุสลิมนอกพื้นที่ภาคใต้. เอเชียปริทัศน์ ๒๓, ๒ (กรกฎาคม-ธันวาคม ๒๕๔๕): ๗๕-๙๘.
ศิลปกรรมไทย: พระพุทธปฏิมา พระบรมมหาราชวัง วัด เรือนไทยภาคกลาง ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน, ๒๕๓๖.
อนุมานราชธน, พระยา. เชื้อชาติ ภาษา และวัฒนธรรม. พระนคร: กองวัฒนธรรม กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๔๙๘.
สัมภาษณ์
นายประเสริฐ นิยม ณ มัสยิดดารุ๊ลมุห์ซีนีน กรุงเทพมหานคร
นายอุดม หอมทวนลม ณ ชุมชนประชัญคดี กรุงเทพมหานคร
อาจารย์พยุงพร ไตรรัตน์สิงหกุล, ครูวิทยฐานะชํานาญการพิเศษ โรงเรียนสิทธิสุนทรอุทิศ ตําบลโพรงอากาศ อําเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา