การวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายในการดำเนินการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย

Main Article Content

เศรษฐฐากรณ์ วงษ์อารยะสกุล
ดาริณี ปันกันสกุล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มุ่งศึกษาพัฒนาการและกรอบกฎหมายว่าด้วยการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม ของประเทศไทย เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายที่เกิดขึ้นในการดำเนินการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมในทางปฏิบัติ เสนอแนวทางปรับปรุงกฎหมายและกลไกการบังคับใช้ เพื่อให้การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมมีประสิทธิภาพ โปร่งใส และสอดคล้องกับหลักธรรมาภิบาลสิ่งแวดล้อมของบทบัญญัติกฎหมายในการกำหนดหลักเกณฑ์การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม ซึ่งพบว่า กฎหมายแม่บทว่าด้วยการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 มีข้อจำกัดด้านอำนาจหน้าที่ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ขาดกลไกบังคับใช้ที่ชัดเจน ด้วยระเบียบกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้กำหนดประเภทกิจการที่จะต้องทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมนั้น พิจารณาจากขนาดของกิจการที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม จะต้องทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม  EIA โดยไม่ได้พิจารณาเกี่ยวกับประเภทของกิจการที่มีผลกระทบสิ่งแวดล้อม ซึ่งผู้จัดทำโครงการจะใช้วิธียื่นขออนุมัติเป็นรายโครงการ นอกจากนั้น อำนาจหน่วยงานอนุมัติหรืออนุญาตรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม EIA เป็นอำนาจของทางสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่พิจารณาโครงการทั้งประเทศ ไม่ทันต่อการจัดทำโครงการ แม้จะมีคณะกรรมการผู้ชำนาญการก็ไม่สามารถพิจารณาให้รวดเร็วได้ และถ้ารายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม EIA ได้รับอนุมัติแล้วปรากฏว่าพบข้อเท็จจริงใหม่ ผู้จัดทำโครงการใช้วิธีจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมเพิ่มเติมและขออนุมัติรายงานใหม่ ทำให้การจัดทำโครงการสามารถดำเนินการต่อได้ โดยไม่ได้พิจารณาที่ความเหมาะสมข้อเท็จจริงใหม่ แม้จะมีความสำคัญต่อระบบนิเวศน์หรือสิ่งแวดล้อมเพียงใดก็ตาม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วงษ์อารยะสกุล เ. ., & ปันกันสกุล ด. . (2025). การวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายในการดำเนินการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 11(3), 197–210. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/WTURJ/article/view/284630
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2565). พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม. กรุงเทพฯ: สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

ธีระพล แก้วเพ็ง. (2566). การบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมของประเทศไทยในยุคเศรษฐกิจฐานอุตสาหกรรม. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 50(3), 121–145.

ปรีชา แก้ววิเศษ. (2566). การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA): ศึกษากรณีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 21(2), 88–112.

พงศ์ศักดิ์ อ่อนละมัย. (2567). แนวทางปรับปรุงระบบกฎหมายสิ่งแวดล้อมของไทยสู่หลักธรรมาภิบาลสิ่งแวดล้อม. วารสารกฎหมายและสังคม, 16(1), 77–101.

สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม . (2567). รายงานผลการดำเนินงานระบบการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมประจำปี 2567. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.

European Parliament and Council. (2014). Directive 2014/52/EU on the assessment of the effects of certain public and private projects on the environment. Official Journal of the European Union, L124, 1–18.

Glasson, J., Therivel, R., & Chadwick, A. (2023). Introduction to environmental impact assessment. (5th ed.). London: Routledge.

Kemp, R., Loorbach, D., & Rotmans, J. (2007). Transition management as a model for managing processes of co-evolution towards sustainable development. The International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 14(1), 78–91.

Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2022). Environmental performance reviews: Policy guidance and good practices. Paris: OECD Publishing.

United Nations Environment Programme (UNEP). (2018). Environmental rule of law: First global report. Nairobi: UNEP.