Lessons Learned in Rural Tourism Development from the Perspectives of Local Communities

Main Article Content

Jariya Supun
Rabhas Silpsrikul
Pimonpat Rodtook
Supaporn Prasongthan

Abstract

          This research paper is a qualitative research work with the objective to investigate the shared concepts of rural tourism development and lessons learned through the perspectives of the locals in the awarded rural tourism destinations. The purposive sampling method was employed to select five key informants from each of the five awarded rural tourism destinations, totaling 25 key informants. A series of field semi-structured interviews including in-depth interview and group interview were conducted to collect the data with interview guidelines validated by experts in the areas of rural tourism and development. The data gathered were subsequently analyzed using the content analysis technique. The results reveal that rural tourism development is based on a mechanism driven by both government agencies and local cooperations underpinned by five principles: (1) to inherit the local wisdoms and cultures; (2) to generate a source of additional income for the community; (3) to conserve the environment and natural resources; (4) to encourage a sense of pride in the community ways of life; and (5) to increase the potentials, skills and knowledge of the locals. The results from analyzing and synthesizing lessons learned from those awarded rural tourism destinations underline six important factors for the success of rural tourism development: (1) the roles of community leaders in comprehending the problems and the needs of local community, in organizing, coordinating, negotiating, holding moral values, building relationships, and being in a position of well-respected socio-economic background; (2) the local community in collectively brainstorming, cooperating and problem solving; (3) the uniqueness of local identity for the development into tourist activities, routes and attractions; (4) the establishment of regulations, rules and standards regarding rural tourism; (5) the community’s perseverance in overcoming obstacles and continuous improvement; and (6) the ongoing supports from government and private sectors.

Article Details

Section
Research Articles

References

กรมการพัฒนาชุมชน. (2559). แผนยุทธศาสตร์กรมการพัฒนาชุมชน พ.ศ. 2560-2564. กรุงเทพฯ: กองแผนงาน กรมการพัฒนาชุมชน.

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). รายงานผลข้อมูลตามตัวชี้วัดตามแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติประเด็นการท่องเที่ยว: โครงการจัดทำข้อมูลตามตัวชี้วัด ตามแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติประเด็นการท่องเที่ยว (พ.ศ. 2561-2580). กรุงเทพฯ: เลเซอร์ปริ้น.

กอบชัย เมฆดี และศศินันท์ ศาสตร์สาระ. (2565). การพัฒนาสมรรถนะผู้นำเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอัจฉริยะ กรณีศึกษาชุมชนท่องเที่ยวในเขตจังหวัดภาคกลางตอนบน. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(1), 60-77.

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2563ก). Destinations By Region. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2565 จาก https://www.tourismthailand.org/Destinations.

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2563ข). Thailand Rural Tourism Award 2020: สุดยอดหมู่บ้านท่องเที่ยวชนบท. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

เกสสิณี ตรีพงศ์พันธุ์. (2564). การบูรณาการวิศวกรสังคมสำหรับการท่องเที่ยววิถีชนบทของไทยสู่ความยั่งยืน. วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง, 4(3), 16-32.

โกมล จันทวงษ์. (2565). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านหนองผูกเต่า ตำบลศาลาลำดวน อำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว. วารสารรัชต์ภาคย์, 16(47), 395-406.

โกวิทย์ พวงงาม. (2553). การจัดการตนเองของชุมชนและท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

โกวิทย์ พวงงาม. (2562). การจัดการตนเองของชุมชนและท้องถิ่น (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: ธรรมสาร.

คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2564). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2564-2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.

จิระพงค์ เรืองกุน และวิทยา นามเสาร์. (2563). สมรรถนะผู้นำกลุ่มท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของชุมชนท่องเที่ยวที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. วารสารวิชาการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 16(2), 43-70.

ชนิตตา โชติช่วง. (2565). การใช้แนวคิดคติชนสร้างสรรค์ในการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนโดยรอบเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์. ศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 17(1), 29-46.

ชรินดา วิเศษรัตน์ และชนาภา นิโครธานนท์. (2564). การถอดบทเรียนกระบวนการการจัดการท่องเที่ยวชุมชนเพื่อพัฒนาเป็นท่องเที่ยวชุมชนต้นแบบ กรณีศึกษา: ชุมชนบ้านป่าเหมี้ยง ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสวนดุสิต, 17(3), 225-241.

ณัฏพงษ์ ฉายแสงประทีป และจรินทร์ ฟักประไพ. (2565). แนวทางการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงศาสนา วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร จังหวัดนครพนม. วารสารปาริชาต, 35(3), 72-90.

ตรียากานต์ พรมคำ, รัดเกล้า เปรมประสิทธิ์, ฐานิดา บุญวรรโณ และนพรัตน์ รัตนประทุม. (2565). พัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนภายใต้แนวคิดวงจรชีวิตพื้นที่ท่องเที่ยวของ Richard W. Butler ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ กรณีศึกษา: ชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก. วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 16(4), 123-136.

ธนะวิทย์ เพียรดี และวนิดา อ่อนละมัย. (2564). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนไปสู่แหล่งท่องเที่ยวสีเขียวอย่างมีความรับผิดชอบ: กรณีศึกษาบ้านเกาะเคี่ยม ตำบลกันตังใต้ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง. วารสารรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 4(1), 24-38.

บริษัท อินทัช รีเสิร์ช แอนด์ คอนซัลแทนซี จำกัด. (2565). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการสำรวจพฤติกรรมการเดินทางท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: กองวิจัยการตลาด การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.

ประภาพรรณ อุ่นอบ. (2552). วิทยากรกระบวนการเงื่อนไขสำคัญของการถอดบทเรียน แบบวิเคราะห์หลังการปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: กรมสุขภาพจิต.

ปริชัย ดาวอุดม และเจษฎา เนตะวงศ์. (2562). การถอดบทเรียนชุมชนเพื่อการปฏิรูปกระบวนการจัดการทรัพยากร: พลวัตรแห่งการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ตำบลหนองพันจันทร์ อำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.

ภณสิทธิ์ อ้นยะ. (2563). การบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวโดยชุมชนโดยกระบวนการพัฒนาแหล่ง ท่องเที่ยว. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธนบุรี, 14(2), 45-54.

เมษ์ธาวิน พลโยธี, สุธาธิณี หนูเนียม และสุวิชาดา สกุลวานิชเจริญ. (2565). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืนกรณีศึกษา ชุมชนไทดำ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารวิชาการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 18(1), 1-25.

รำไพพรรณ แก้วสุริยะ. (2549). เอกสารเผยแพร่เรื่องรูปแบบการท่องเที่ยวในศตวรรษที่ 21 กองส่งเสริมการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

ศรัณย์ บุญประเสริฐ. (2560). ท่องเที่ยวชุมชนบนเส้นทางการเรียนรู้. วารสารวัฒนธรรม, 56(4), 4-11.

ศศิชา หมดมลทิน. (2562). การท่องเที่ยวโดยชุมชนวิถีสู่ความยั่งยืน. กรุงเทพฯ: หน่วยวิเคราะห์เศรษฐกิจฐานราก ส่วนเศรษฐกิจฐานราก ศูนย์วิจัยธนาคารออมสิน.

สำนักงบประมาณของรัฐสภา. (2564). ข้อเสนอแนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองรองเพื่อกระจายรายได้จากการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.

สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2561). แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืนและสร้างสรรค์ พ.ศ. 2561-2565. สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2565 จาก https://secretary.mots.go.th/news_view.php?nid=1481.

สุนิษา กลิ่นขจร. (2561). การพัฒนารูปแบบการจัดการท่องเที่ยววิถีถิ่น วิถีไทยเพื่อสร้างอัตลักษณ์ใหม่ของเส้นทางการท่องเที่ยวเมืองร้อยเกาะ (วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพื้นฐานทางการศึกษา). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

สุมาวลี จินดาพล. (2563). ถอดบทเรียนสามทศวรรษการบริหารจัดการท่องเที่ยว “บ้านนาต้นจั่น”. วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 11(1), 180-194.

เสาวรจนีย์ เสาเกลียว, ศรีปริญญา ธูปกระจ่าง และเสาวภาคย์ กระจ่างยุทธ. (2565). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มเสน่ห์วิถีชุมชน จังหวัดปทุมธานี. วารสารรัชต์ภาคย์, 16(48), 263-282.

อรศรี งามวิทยาพงศ์. (2549). กระบวนการเรียนรู้ในสังคมไทยและการเปลี่ยนแปลงจากยุคชุมชนถึงยุคพัฒนาความทันสมัย. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยการจัดการทางสังคม.

Choibamroong, T. (2011). A Stakeholder Approach for Sustainable Community-based Rural Tourism Development in Thailand. In E. Laws (Eds.). Tourism Destination Governance: Practice, Theory and Issues (pp. 173-186). Oxfordshire: CAB International.

Komppula, R. (2011). Customer value based experience design in tourism University of Eastern Finland. Retrieved November 24, 2020, from https://matkailu.luc.fi/loader.aspx?id=e6f8bae0-ff62-4425-8a85-891ac5b05207.

Pine, B. J. II., & Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the Experience Economy. Harvard Business Review, 76(4), 96-105.

Sheth, J. N., Newman, B. I. & Gross, B. L. (1991). Why We Buy What We Buy: A Theory of Consumption Values. Journal of Business Research, 22(2), 159-170.