การศึกษาอัตลักษณ์ท้องถิ่นชุมชนคาทอลิกบ้านเชียงยืน ตำบลเวินพระบาท อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นชุมชนคาทอลิกบ้านเชียงยืน 2) ศึกษาอัตลักษณ์ท้องถิ่นของชุมชนคาทอลิกบ้านเชียงยืน 3 ด้าน คือ ความเชื่อ การดำเนินชีวิต และประเพณีวัฒนธรรมของชุมชนคาทอลิกบ้านเชียงยืน โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารและการปฏิบัติภาคสนาม ด้วยวิธีการสัมภาษณ์ การสังเกตการณ์ และการจัดสนทนากลุ่ม เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล

            ผลการวิจัยพบว่าหมู่บ้านเชียงยืนเป็นชุมชนชาวคริสต์ที่สำคัญ แห่งหนึ่งในการเผยแพร่ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกของจังหวัดนครพนม ในอดีตผู้คนในหมู่บ้านเป็นชาวส่วยที่อพยพมาจากแขวงลำเนา ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีบาทหลวงอาติโน ชาวฝรั่งเศส เป็นผู้นำในการอพยพโดยการล่องเรือเข้ามาตามลำน้ำโขง เพื่อหาแหล่งที่อยู่อันอุดมสมบูรณ์แห่งใหม่

            ในด้านอัตลักษณ์ท้องถิ่นของชุมชน 1) ด้านความเชื่อ ชาวบ้านเชียงยืนมีความเชื่อในพระตรีเอกานุภาพ พระบิดา พระบุตร และพระจิต โดยเชื่อว่ามีพระเจ้าองค์เดียว แต่เป็น 3 บุคคล พระเยซูเป็นบุตรของพระเจ้าเป็นพระเจ้าผู้มาบังเกิดเป็นมนุษย์และเป็นพระผู้ช่วยให้รอด ซึ่งความเชื่อนี้ไม่มีการเปลี่ยนแปลง 2) ด้านการดำเนินชีวิต ชาวบ้านเชียงยืนได้ศีลศักดิ์สิทธิ์ 7 ประการ มาปรับใช้ในชีวิตและการอยู่ร่วมกันในสังคมวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับวิถีชีวิต 3) ด้านประเพณีวัฒนธรรม หลักความเชื่อและหลักปฏิบัติในการดำเนินชีวิตทางศาสนาคริสต์ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับประเพณีวัฒนธรรมของชาวคริสต์บ้านเชียงยืนเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะประเพณีที่สำคัญที่ยืดถือปฏิบัติต่อกันมาในชุมชนคือ ประเพณีแห่ดาวในวันคริสต์มาสและงานประเพณีบุญฉลองวัด ซึ่งเป็นประเพณีทางศาสนาคริสต์ที่แสดงถึงความมั่นคงในความเชื่อต่อศาสนา ความสามัคคี และความสำนึกร่วมของความเป็นคนในชุมชน

            แต่ถึงกระนั้น งานวิจัยนี้ยังควรต้องศึกษาอัตลักษณ์และปัจจัยด้านอื่นๆ ที่ทำให้เกิดการปรับตัวของชาวบ้านชุมชนในยุคโลกาภิวัตน์ รวมถึงควรส่งเสริมให้ชาวบ้านในชุมชนมีความรู้และความเข้าใจในด้านศาสนาให้มั่นคงมากขึ้นและสามารถดำเนินชีวิตโดยมีคุณธรรมต่างๆ อย่างเหมาะสม ตามสภาพความเป็นอยู่ของแต่ละบุคคลหรือชุมชนต่อไป