จากงูกลายเป็นคน จากคนกลายเป็นงู ความลักลั่นของความเป็นมนุษย์และความเป็นสัตว์ในนวนิยายเรื่อง “นาคี”

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เจ้าแม่นาคีและคำแก้วจาก นวนิยายเรื่อง นาคี บทประพันธ์ของตรี อภิรุม ในเชิงสัญลักษณ์และบริบทของเนื้อเรื่องจากกรอบแนวคิดการวิจารณ์เชิงนิเวศ มีประเด็นการศึกษาดังนี้ 1) นัยยะของการสิงสู่ร่างมนุษย์ของเจ้าแม่นาคี 2) เจ้าแม่นาคีกับการปฏิเสธและโหยหาความเป็นสัตว์ 3) นัยยะของคนกลายเป็นงู ผลการศึกษาพบว่า นัยยะของการสิงสู่ร่างมนุษย์ของเจ้าแม่นาคี เจ้าแม่นาคีสิงร่างมนุษย์เพื่อถือกำเนิดเป็นชาติภพใหม่ แสดงให้เห็นถึงความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของมนุษย์กับธรรมชาติ การถือกำเนิดดังกล่าวถือเป็นเรื่องอปกติในสังคม ส่งผลให้คำแก้วต้องถูกกำจัดและเป็นที่รังเกียจในสังคม นอกจากนั้นการที่เจ้าแม่นาคีสิงสู่ร่างของคำแก้ว เมื่อมองผ่านทฤษฎีการวิจารณ์เชิงนิเวศยังแสดงให้เห็นว่า มนุษย์ได้อาศัยจิตวิญญาณของธรรมชาติในการมีชีวิตอยู่ แสดงให้เห็นถึง “ร่าง” ของมนุษย์ที่ตายไปแล้วกลับมามีชีวิตได้ด้วยจิตวิญญาณของธรรมชาติ การปฏิเสธและโหยหาความเป็นสัตว์เป็นการมองเจ้าแม่นาคีในฐานะความอุจจาร มีลักษณะสาคัญคือ เป็นความอุจจารที่เป็นตัวตนของตนเอง กล่าวคือโหยหาแต่ก็ต้องการกำจัดออก ส่วนในประเด็นนัยยะของคนกลายเป็นงู พบว่าเจ้าแม่นาคีอาจเป็นตัวแทนความไม่เสถียรของมนุษย์ ประเด็นนี้ยังแสดงให้เห็นและเน้นย้ำว่าร่างของมนุษย์ไม่ได้มีความยิ่งใหญ่ โดยสรุปแล้วบทความเรื่องนี้เป็นการแสดงให้เห็นถึง ความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติและความต่ำต้อยของเผ่าพันธุ์มนุษย์ผ่านตัวละคร “คำแก้ว” และ “เจ้าแม่นาคี”