กระบวนท่ารำอาบน้ำแต่งตัวฮเนาในละครเรื่องเงาะป่า

Main Article Content

กฤษณะ สายสุนีย์
ศุภชัย จันทร์สุวรรณ์
เสาวณิต วิงวอน

บทคัดย่อ

การอาบน้ำและแต่งตัวเป็นกระบวนพรรณนาอย่างหนึ่งในวรรณคดีไทย พบตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ โดยผู้ประพันธ์จะนำการอาบน้ำแต่งตัวมาแทรกไว้ในบทวรรณกรรมหลากหลายประเภทรวมถึงบทละครรำด้วย ในทางนาฏศิลป์ถือว่าการรำอาบน้ำแต่งตัวเป็นการแสดงลีลาและกระบวนรำเพื่ออวดฝีมือของผู้แสดงโดยเฉพาะอย่างยิ่งตัวละครเอก ในบทละครเรื่องเงาะป่า พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีบทอาบน้ำแต่งตัวของตัวละครเอกทั้งฝ่ายชายและหญิง ฮเนาเป็นตัวละครเอกฝ่ายชายที่มีบทรำอวดฝีมืออยู่หลายตอน รวมทั้งบทอาบน้ำแต่งตัวซึ่งปัจจุบันไม่ได้นำมาแสดงอย่างแพร่หลาย กระบวนรำนี้สืบทอดมาจากวังสวนกุหลาบโดยมีหลักฐานทั้งภาพถ่ายและตัวบุคคลผู้ได้รับการถ่ายทอด กระบวนท่ารำอาบน้ำแต่งตัวของฮเนานับว่าเป็นกระบวนท่ารำหนึ่งที่ทำให้ละครรำรูปแบบราชสำนักสมบูรณ์งดงาม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2510). ตำราฟ้อนรำ พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพ นางยวง อังศุสิงห์. พระนคร: กรมศิลปากร.

กรมศิลปากร. (2541). สรุปผลการสัมมนาทางวิชาการระดับชาติ เรื่องเงาะป่า. กรุงเทพฯ: กองวรรณกรรมและ ประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.

กรมศิลปากร. (2543). ละครวังสวนกุหลาบ. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.

กรมศิลปากร. (2545). วรรณกรรมสมัยอยุธยา เล่ม 3. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.

กรมศิลปากร. (2546). ประชุมคำพากย์รามเกียรติ์. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.

กรมศิลปากร. (2555). 101 ปีละครวังสวนกุหลาบ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน).

จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2559). บทละครเรื่องเงาะป่า (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: แสงดาว.

ฉันทนา เอี่ยมสกุล. (2540). พิพิธทัศนตัวละครรำ “เงาะป่า” สูจิบัตรการแสดงเงาะป่า บทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ อุทยานละครกลางแจ้ง ภัทราวดีเธียร์เตอร์. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์.

ปรมานุชิตชิโนรส, สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระ. (2544). ลิลิตเตลงพ่าย. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการฝ่ายพิธีการ ในคณะกรรมการดำเนินการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช.

ประเมษฐ์ บุณยะชัย. (2561, 27 มิถุนายน) ผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์ไทยสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ [บทสัมภาษณ์].

พุทธเลิศหล้านภาลัย, พระบาทสมเด็จพระ. (2512). บทละครเรื่องอิเหนา ฉบับกรรมการหอพระสมุดวชิรญาณ ตรวจชำระ. พระนคร: กรมศิลปากร.

สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุรัตน์ จงดา. (2561, 27 มกราคม) ผู้ช่วยอธิการบดีสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์. [บทสัมภาษณ์].

เอนก นาวิกมูล. (2550). ลิ้นชักภาพเก่า. กรุงเทพฯ: สายธาร.