การตรวจสอบประสิทธิภาพการเข้าถึงพื้นที่ให้บริการด้วยกระบวนการประเมินภายหลังการเข้าใช้พื้นที่อย่างครอบคลุมภายใต้แนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคน กรณีศึกษา พื้นที่ให้บริการส่วนกลางภายในโรงพยาบาลมหาวิยาลัยนเรศวร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การประเมินคุณภาพการให้บริการในสถานพยาบาลส่วนใหญ่มุ่งประเมินที่ประเด็นการให้บริการด้านการตรวจรักษาแต่การประเมินด้านลักษณะทางกายภาพที่ครอบคลุมภายใต้กรอบแนวความคิดการออกแบบเพื่อคนทุกคน (Universal Design
UD) ยังไม่รับความสนใจมากเท่าใดนัก วัตถุประสงค์งานวิจัยนี้เพื่อประเมินประสิทธิภาพการเข้าถึงพื้นที่ให้บริการส่วนกลางของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร (ม.น) จังหวัดพิษณุโลก ด้วยกระบวนการอย่างเป็นระบบและครอบคลุม งานวิจัยนี้
เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยพิจารณาลักษณะทางกายภาพ การจัดพื้นที่ใช้สอยและอุปกรณ์ประกอบพื้นที่ ที่ส่งผลต่อคุณภาพการให้บริการของโรงพยาบาล และเสนอแนวทางการปรับสภาพแวดล้อมทางกายภาพภาย เพื่อเพิ่ม
ประสิทธิภาพการเข้าถึงพื้นที่ให้บริการและคุณภาพการให้บริการของโรงพยาบาล ม.น ภายใต้แนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคน เรียกวิธีการนี้ว่า “กระบวนการตรวจสอบประสิทธิภาพอาคารหลังการเข้าใช้พื้นที่อย่างครอบคลุม บนพื้นฐานของหลัก
การ UD วิธีการที่ใช้ประเมินเพื่อตรวจสอบกายภาพในโรงพยาบาลที่มีอยู่เดิม ในประเด็นประสิทธิภาพการให้บริการตามหลักการ UD ประกอบด้วย 1) การระบุปัญหาทั่วไป (Identify General Problem) ที่เกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมทางกายภาพของ
โรงพยาบาล โดยผ่านวิธีการเดินสำรวจ (Walk-through) ของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้าน UD เป็นผู้ประเมิน 2) การยืนยันปัญหาที่เกิดจากการใช้งานจริง (Further Investigation) ด้วยทดลองการเข้าถึงพื้นที่จริงจากอาสาสมัครที่มีข้อจำกัดทางด้านสภาพ
ร่างกาย (Experimental Access Audit) และ 3) การวินิจฉัยสาเหตุของปัญหา โดยใช้วิธีการเปรียบเทียบมาตรฐานขนาดพื้นที่ภายในโรงพยาบาลที่เป็นสากล กับขนาดพื้นที่จริงภายในโรงพยาบาล (As-built) และการเปรียบเทียบอัตราการเคลื่อน
ตัวของคนภายในพื้นที่ระหว่างมาตรฐานการออกแบบและจำนวนของผู้ใช้งานจริง (Actual Usage) โดยทั้งหมดอาศัยกรอบแนวคิดของ UD เป็นเกณฑ์ในการประเมิน ผลจากการตรวจสอบกายภาพภายในพื้นที่ส่วนกลางของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร พบว่า ปัญหาสิ่งกีดขวาง และจำนวนคนที่มากเกินไปซึ่งทำให้เกิดการกระจุกตัว, ปัญหาความหนาแน่นของผู้ใช้ภายในพื้นที่, ปัญหาการจัดการพื้นที่กับจำนวนผู้เข้ามาใช้บริการโรงพยาบาล ม.น ปัญหาการจัดการอุปกรณ์อำนวยความสะดวกที่เหมาะสมสำหรับผู้พิการภายในพื้นที่ได้ไม่ดี ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้ลดประสิทธิภาพการเข้าถึงพื้นที่ให้บริการของโรงพยาบาล ตามการประเมินจากพื้นฐานแนวคิด UD ดังนั้นการนำแนวคิดและหลักการ 7 ข้อ ของ UD ประกอบกับกระบวนการประเมินอย่างเป็นระบบและครอบคลุม เพื่อ
ประเมินประสิทธิภาพการให้บริการในโรงพยาบาลจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการของโรงพยาบาลได้มากขึ้น
คำสำคัญ : กระบวนการประเมินภายหลังการเข้าใช้พื้นที่อย่างครอบคลุม, ประสิทธิภาพการเข้าใช้, การออกแบบเพื่อทุกคน, โรงพยาบาล
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright Transfer Statement
The copyright of this article is transferred to Journal of The Faculty of Architecture King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang with effect if and when the article is accepted for publication. The copyright transfer covers the exclusive right to reproduce and distribute the article, including reprints, translations, photographic reproductions, electronic form (offline, online) or any other reproductions of similar nature.
The author warrants that this contribution is original and that he/she has full power to make this grant. The author signs for and accepts responsibility for releasing this material on behalf of any and all co-authors.
เอกสารอ้างอิง
นพดล สหชัยเสรี.(2552).เอกสารคำสอนเรื่อง กระบวนทัศน์การออกแบบเพื่อความยั่งยืน Sustainability กรุงเทพฯ: สาขาสหวิทยาการการวิจัยเพื่อการออกแบบบัณฑิตศึกษา. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
Adler, D. (1999). METRIC HANDBOOK Planning and Design Data. Architectural Press. (2-13 – 2-15), (16-1– 16-8). Second Edition.
Afacan, Y., and Erbug, C. (2009). An interdisciplinary heuristic evaluation method for universal building design. Applied Ergonomics. 40, 731-744.
Department of health. (2013-2014). Health Building Note 00-01: General Design Guidance for Healthcare Buildings. pp. 27-46, Note 00-03 – Clinical and Clinical Support Spaces, pp.66-68,
Note 00-04 – Circulation and Communication Spaces, The UK Goverment’s Website.
Holmes-Siedle, J. (1996). Barrier-free Design A Manual for Building Designers and Managers. 1st ed.New York, USA: The Taylor & Francis Group.
Longo, E. (2012). Le relazioni giuridiche nel sistema dei diritti sociali. Profiliteorici eprassicostituzionali. Retrieved from: http://works.bepress.com/erik_longo/1/.
PASSINI, R, and PROULX, G. (1988). Wayfinding without Vision an Experiment With Congenitally Totally Blind People. Environment and Behavior. 20(2), 227-252.
Preiser, W. F. E., Verderber, S., and Battisto, D. (2009). Assessment of Health Center Performance: Toward the Development of Design Guidelines. International Journal of Architectural Research. 3(3), 21-44.
Arch Journal Issue 2018 Vol. 26 172
Preiser, W. F. E., Rabinowitz, H. Z., & White, E. T. (1988). Post-Occupancy Evaluation. New York: Van No strand Reinhold.
Setola, N., Borgianni, S., Martinez, M., and Tobari, E. (2013). The Role of Spatial Layout of Hospital Public Spaces in Informal Patient-Medical Staff Interface. In Proceedings of the 9th International Space
Syntax Symposium. Seoul, South Korea: Sejong University.
Steinfeld, E., and Danford, G. S. (1999). Enabling Environments Measuring the Impact of Environments on Disability and Rehabilitations. Plenum Series in Rehabilitation and Health. 111-137. New York.
The Center for Universal Design (1997). The Principles of Universal Design. Raleigh, TNC: North Carolina State University.
Ulrich, R. S., Zimring, C., Zhu, X., DuBose, J., Seo, H. B., Choi, Y. S., Quan, X., and Joseph, A.(2008). A Review of The Research Literature on Evidence-Based Healthcare Design. Health Environments
Research & Design Journal, 1(3), 61-125.
Verderber, S. and Fine, D. (2000). Healthcare Architecture in an Era of Radical Transformation. New Haven and London: Yale University Press.
