การพัฒนาการออกแบบบ้านพักอาศัยสำหรับผู้สูงวัยด้วยหลักการออกแบบสำหรับคนทุกวัย, The Design Development of Elderly Homes by Universal Design Guidelines

Main Article Content

สุชน ยิ้มรัตนบวร

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


        งานวิจัยนี้เป็นผลจากการศึกษาการพัฒนาการออกแบบสภาพแวดล้อมบ้านพักอาศัยที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุด้วยหลักการออกแบบบ้านสำหรับคนทุกวัย จากผลงานสร้างสรรค์บ้านพักอาศัย 2 ชั้น อันประกอบด้วยกลุ่มบุคคลที่มีวัยแตก
ต่างกันอยู่ร่วมกัน การออกแบบที่อยู่อาศัยนั้นหลักใหญ่ คือ การออกแบบเพื่อตอบสนองประโยชน์ใช้สอยของผู้อยู่อาศัยนั่นเองต่างก็ล้วนต้องคำนึงถึงพฤติกรรมและลักษณะทางกายภาพของผู้อยู่อาศัย หรือมิติสัมพันธ์ด้านต่างๆ สำหรับสังคมไทยซึ่ง
นิยมอยู่กันแบบครอบครัวขยายหรือนิยมดูแลผู้สูงอายุภายในบ้าน ทำให้เกิดการรวมกันของบุคคลในวัยที่แตกต่างกัน จากรายงานคาดว่าในปี 2573 ประเทศไทยจะก้าวเข้าสู่ “สังคมผ้สูงอายุโดยสมบรูณ์” ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการ
ออกแบบที่พักอาศัยที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุและคนทุกวัยแล้วยังศึกษาการเลือกใช้วัสดุและอุปกรณ์ที่เหมาะสมอีกด้วย ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นการทำเพื่อผู้สูงอายุในสังคมแล้ว ยังเป็นการเตรียมพร้อมสำหรับตัวเราในอนาคตด้วยเช่นกัน
วิธีการศึกษาและขั้นตอนการดำเนินการวิจัยได้จากการศึกษาและสังเกตพฤติกรรมของผู้ใช้งานผ่านการสัมภาษณ์พูดคุยแลกเปลี่ยนทัศนะความคิด ทำการสำรวจสภาพทางภูมิศาสตร์และกายภาพของที่ตั้ง ออกแบบและเขียนแบบก่อสร้าง
ดำเนินการก่อสร้าง และเก็บข้อมูลหลังการใช้งาน ผลการวิจัยพบว่า หลักในการพิจารณาเบื้องต้นคือการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุตั้งแต่ขั้นตอนการพัฒนาแบบ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมสภาวะทางจิตใจของผู้สูงอายุให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของ
และมีการจัดสรรพื้นที่ทำกิจกรมร่วมกันสำหรับคนทุกวัยทำให้เกิดการเกื้อหนุนกัน ดังนั้นหากปรับปรุงกระบวนการเก็บข้อมูลในเบื้องต้นให้ครอบคลุมมากขึ้นจะสามารถพัฒนาผลการศึกษาไปใช้ในการออกแบบโครงการบ้านจัดสรร หรือบ้านสำหรับคน
วัยเกษียณในการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ได้อีกด้วย


คำสำคัญ: การออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพ บ้านพักอาศัย ผู้สูงอายุ การออกแบบเพื่อคนทั้งมวล

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ยิ้มรัตนบวร ส. (2018). การพัฒนาการออกแบบบ้านพักอาศัยสำหรับผู้สูงวัยด้วยหลักการออกแบบสำหรับคนทุกวัย, The Design Development of Elderly Homes by Universal Design Guidelines. Asian Creative Architecture, Art and Design, 26(1), 173–188. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/132743
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย. (2557). คู่มือแนวทางการอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุ หลักสูตร 420 ชั่วโมง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

กรมอนามัย. (2552). คู่มือปฏิบัติงานสำหรับ อสม. เพื่อผู้สูงวัยสายใยรัก ครอบครัว ชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2556). ข้อแนะนำการออกแบบสภาพแวดล้อมและที่พักอาศัยของผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: หน่วยวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ภาควิชาเคหการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2558). บ้านปลอดภัย วัยเกษียณ. กรุงเทพฯ: หน่วยวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุภาควิชาเคหการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไตรรัตน์ จารุทัศน์. (2560). ทิศทางการพัฒนาที่อยู่อาศัยไทยเพื่อรองรับสังคมสูงวัย. ในงานสัมมนา “ที่อยู่อาศัยสำหรับสังคมผู้สูงอายุ จากมุมมองเชิงนโยบายสู่ภาคปฏิบัติ”. กรุงเทพฯ: ศูนย์ข้อมูลอสังหาริมทรัพย์ ธนาคารอาคารสงเคราะห์

ไตรรัตน์ จารุทัศน์และคณะ. (2548). การศึกษามาตรฐานขั้นตอนสำหรับที่พักอาศัยและสภาพแวดล้อมของผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ.

นวลน้อย บุญวงศ์ และ นัททนี เนียมทรัพย์. (2545). การออกแบบภายในอาคารเพื่อคนพิการ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พัชรี ยิ้มรัตนบวร. (23 เมษายน 2559). สัมภาษณ์โดย สุชน ยิ้มรัตนบวร. ติดตามผลกระทบจากการใช้งานบ้านพักอาศัย. บุรีรัมย์.

วิมลสิทธิ์ หรยางกูร. (2541). การจัดทำรายละเอียดโครงการเพื่อการออกแบบงานสถาปัตยกรรม. พิมพ์ครั้งที่ 6.
กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุชน ยิ้มรัตนบวร. (2560). การศึกษาการพัฒนาการออกแบบบ้านพักอาศัยสำหรับคนทุกวัย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

สำนักยุทธศาสตร์และการวางแผนพัฒนาทางสังคม (2561).ประชากรสูงอายุ ปี พ.ศ. 2533–2583 รายปี. เข้าถึงได้จาก : http://social.nesdb.go.th/social/Default.aspx?tabid=131.

อัจฉราวรรณ งามญาณ และณัฐวัชร์ เผ่าภู่. (2555). ผู้สูงอายุไทย: การเตรียมการทางด้านการเงิน และลักษณะบ้านพักหลังเกษียณที่ต้องการ. วารสารบริหารธุรกิจ. 35(136), 62-87.