ความเข้าใจสุนทรียะในงานสถาปัตยกรรม : Aesthetic Understanding of Architecture

Abstract

บทคัดย่อ

ความเข้าใจสุนทรียะในงานสถาปัตยกรรม เป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจกับเรื่อง 2 เรื่องที่สัมพันธ์กัน คือ เรื่องของสุนทรียะ และเรื่องของสถาปัตยกรรม สุนทรียะ เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับเงื่อนไขต่างๆ ของความงาม ซึ่งโดยทั่วไปที่เข้าใจกันก็มีเพียงเรื่องเดียว คือเรื่องความสวย ความงาม ซึ่งดูเหมือนทุกคนจะเข้าใจกันอยู่แล้วว่าหมายถึงอะไร และเป็นอย่างไร แต่ในเงื่อนไขของสุนทรียะแล้วกล่าวได้ว่า มีรูปแบบของสุนทรียะอยู่ถึง 5 รูปแบบด้วยกัน คือ สวยงาม น่าทึ่ง โศกเศร้า ตลก และน่าเกลียดซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นรูปแบบของสุนทรียะทั้งสิ้น นอกจากเรื่องรูปแบบของสุนทรียะแล้ว เรื่องการมีอยู่ของความงามก็เป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจกันในประเด็นทางปรัชญาว่า ความงามนั้น แท้จริงมีอยู่หรือไม่ หรือว่ามีอยู่อย่างไร ซึ่งเรื่องความมีอยู่ของความงาม มี 2 ประเด็นที่ต้องทำความเข้าใจ คือ 1) ความงามมีอยู่อย่างวัตถุวิสัย และ 2) ความงามมีอยู่อย่างอัตวิสัยเรื่องความหมายของสถาปัตยกรรมในทางปรัชญานั้น เรามิได้พูดถึงอย่างเฉพาะเจาะจงถึงสถาปัตยกรรมชิ้นใดชิ้นหนึ่ง แต่จะพูดถึงในแง่ของความคิด ความเข้าใจ ซึ่งสามารถใช้ได้กับงานสถาปัตยกรรมทุกชิ้น ซึ่งตามความหมายโดยรวมแล้วหมายถึงงานศิลปะที่มีประโยชน์ใช้สอยสัมพันธ์กับชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์นั่นเอง และปรัชญาของสถาปัตยกรรมแสดงออกให้เห็นได้จากประโยชน์ใช้สอยที่ปรากฏในงานสถาปัตยกรรม หรือกล่าวได้ว่าความเข้าใจสุนทรียะในสถาปัตยกรรม คือ ความเข้าใจความสัมพันธ์ของความงามกับประโยชน์ใช้สอยที่ปรากฏในงานสถาปัตยกรรมนั่นเอง

คำสำคัญ: สุนทรียะ สถาปัตยกรรม วัตถุวิสัย อัตวิสัย สวยงาม น่าทึ่ง โศกเศร้า ตลก น่าเกลียด

Abstract

Aesthetic Understanding of Architecture deals with the concepts of Aesthetics and Architecture.Therefore it is necessary to understand both concepts. Aesthetics concerns the notion of “Beauty” that we aregenerally familiar with. But in fact, there are 5 forms of Aesthetics, namely Beautiful, Sublime, Tragic, Comicand Ugly; all of which are important forms of Aesthetics. Objectivism and Subjectivism are two aspects ofAesthetic State that need to be understood clearly. Objectivism concerns the concept of beauty that existsindependently and Subjectivism concerns the existence of beauty that depends on a person or someone orsomething, and implies that beauty cannot exist independently. The meaning of Architecture is a concept thatis not specific to any particular architecture or building, but to architecture in general. So in this respect,architecture means works of Art with functions that are related to human needs. Thus to understand theAesthetics of Architecture is to understand the relationship between beauty and the functions that are involvedin Architecture.

Keywords: Aesthetics Architecture Objectivism Subjectivism Beautiful Sublime Tragic Comic Ugly