การศึกษาเชิงประจักษ์เกี่ยวกับอุปสรรคและข้อจำกัดภายในสภาพแวดล้อมทางกายภาพของการจัดแสดงนิทรรศการภายในพิพิธภัณฑ์ที่มีสื่อดิจิทัล ภายใต้แนวคิดการออกแบบเพื่อคนทั้งมวล กรณีศึกษาพิพิธภัณฑ์เซี่ยงไฮ้อาคารตะวันออก ประเทศจีน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เทคโนโลยีสื่อดิจิทัลถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการจัดแสดงนิทรรศการของพิพิธภัณฑ์มรดกทางวัฒนธรรม เพื่อสร้างประสบการณ์และสร้างการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีขึ้น อันเนื่องจากข้อจำกัดในการสื่อสารเผยแพร่ข้อมูลเรื่องราวของสิ่งต่าง ๆ ในพิพิธภัณฑ์มีจำกัด อย่างไรก็ตามสื่อดิจิทัลยังพบว่ามีปัญหาอยู่บ่อยครั้งในการถูกใช้งานและตั้งอยู่ภายในพิพิธภัณฑ์ อาทิ จำนวนการถูกใช้งานต่ำ การประเมินผลความพึงพอใจและประสิทธิภาพของสื่อดิจิทัลโดยส่วนใหญ่ถูกประเมินเพียงทัศนคติหลังการเยี่ยมชมภายในพิพิธภัณฑ์ ซึ่งไม่มีการประเมินหรือศึกษาเชิงประจักษ์อย่างละเอียดเกี่ยวกับองค์ประกอบของสภาพแวดล้อมในพื้นที่จัดนิทรรศการ รวมกับการตรวจสอบเกี่ยวกับพฤติกรรมมนุษย์กับการปฏิสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมสรรค์สร้าง ในงานวิจัยนี้จึงนำแนวคิดและหลักการออกแบบเพื่อคนทั้งมวลมาใช้สำหรับการประเมินสภาพแวดล้อมภายในพิพิธภัณฑ์ของการจัดนิทรรศการที่มีการใช้สื่อดิจิทัล และการสังเกตพฤติกรรมของผู้เข้าชมพิพิธภัณฑ์ เพื่อตรวจสอบเชิงประจักษ์ถึงอุปสรรคที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการเข้าชม
งานวิจัยนี้ใช้แนวทางเชิงประจักษ์ (empirical approach) ที่ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยดำเนินการสำรวจที่พิพิธภัณฑ์เซี่ยงไฮ้อาคารฝั่งตะวันออก (Shanghai Museum East Campus) 2 ครั้ง ได้แก่ หนึ่ง : การประเมินสภาพแวดล้อมทางกายภาพในการจัดนิทรรศการโดยใช้สื่อดิจิทัลในพิพิธภัณฑ์ภายใต้หลักการการออกแบบเพื่อคนทั้งมวลและการสัมภาษณ์ความคิดเห็นของผู้เข้าชม และ สอง : การตรวจสอบการเข้าถึงการใช้พื้นที่โดยการเข้าใช้บริการจริง (การวิจัยเชิงคุณภาพ) ผลการวิจัย พบว่า ในห้องจัดแสดง 4 ห้อง และบันทึกกลุ่มผู้เข้าร่วมที่มีความหลากหลายจำนวน 77 กลุ่ม ประเด็นปัญหาที่พบ ได้แก่ การมองเห็นถึงตำแหน่งของสื่อดิจิทัลได้อย่างชัดเจน หรือขาดข้อมูลแนะนำที่ชัดเจน ขนาดพื้นที่ที่ไม่เหมาะสมทำให้เกิดความแออัดในจุดนิทรรศการ อุปสรรคด้านการสื่อสารเพราะมีเพียงภาษาจีน และปัจจัยอื่น ๆ ที่ลดทอนความสามารถในการเข้าถึงนิทรรศการ นอกจากนี้ สภาพบรรยากาศภายในพื้นที่ไม่เอื้อต่อการใช้งาน ยังทำให้ปัญหาดังกล่าวรุนแรงขึ้น โดยใช้การประเมินผลตามหลักการออกแบบสากล (Universal Design - UD) วิเคราะห์ปัญหาทั้งหมดและเสนอแนวทางแก้ไขที่เหมาะสม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright Transfer Statement
The copyright of this article is transferred to Journal of The Faculty of Architecture King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang with effect if and when the article is accepted for publication. The copyright transfer covers the exclusive right to reproduce and distribute the article, including reprints, translations, photographic reproductions, electronic form (offline, online) or any other reproductions of similar nature.
The author warrants that this contribution is original and that he/she has full power to make this grant. The author signs for and accepts responsibility for releasing this material on behalf of any and all co-authors.
เอกสารอ้างอิง
Antona, M. & Stephanidis, C. (2022.) Universal Access in Human-Computer Interaction. User and Context Diversity: 16th International Conference, UAHCI 2022. Proceedings of the 24th HCI International Conference, HCII 2022, Part II, Virtual Event, 26 June- 1 July 2022; Springer International Publishing: Cham, Switzerland, 2015; Volume 13309, pp. 371–377.
Banasiak, M. (2020) “A Sensory Place for All”. In G. Lindsay (ed.). Contemporary Museum Architecture and Design: Theory and Practice of Place (pp. 231-245). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429021176
Chen, L. (2023). A Rediscovery of Place: Digital Narratives for Museum Exhibitions. Southeast Academic Research, (04), 136-146. https://doi.org/10.13658/j.cnki.sar.2023.04.014
Chiang, Y.J. (2022). Museum Fatigue: Weight Analysis of Spatial Factors. Journal of Museum & Culture, 23 (June, 2022), 35-75. https://www.airitilibrary.com/Article/Detail?DocID=P20161128001-N202305260007-00003
Dong, H., Keates, S., & Clarkson, P. J. (2004). Inclusive design in industry: Barriers, drivers and the business case. In C. Stary & C. Stephanidis (Eds.), User-centered interaction paradigms for universal access in the information society (Lecture Notes in Computer Science, Vol. 3196, pp. 305–319). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-540-30111-0_26
Filová, N., Rollová, L., & Čerešňová, Z. (2022). Universal design principles applied in museums’ historic buildings. Prostor, 30(1(63)), 92-105. https://doi.org/10.31522/p.30.1(63).9
Furferi, R., Di Angelo, L., Bertini, M., Mazzanti, P., De Vecchis, K., & Biffi, M. (2024). Enhancing traditional museum fruition: Current state and emerging tendencies. Heritage Science, 12(1), 20. https://doi.org/10.1186/s40494-024-01139-y
Ji, J. & Wang, P. (2024). The Design and Implementation of Qualitative Research Methodology in Visitor Studies at Museums: Reflection from a Case Study. Science Education and Museums, (05), 12-19. https://kns.cnki.net/kcms2/article/abstractv=vFI3APHTe534VtAN8mzD61R2UyDbS7uq431vYeFFTKPQkqChlrH6UClwRui03pl_xnMI50LXAkgP_mBt65x5cCTC8aK6UFbZq4E_UnGk9kHDUwBaovALTnWufg6G9I3EGNj_PFrwWSl0T1pE_BtlYQRWH2JvAMBNs9zRQ4yvx_0z2Lt1DoQ==&uniplatform=NZKPT&language=CHS.
Kasemsarn, K., Harrison, D., & Nickpour, F. (2023). Applying inclusive design and digital storytelling to facilitate cultural tourism: A review and initial framework. Heritage, 6(2), 1411–1428. https://doi.org/10.3390/heritage6020077
Ken, F. Y. (2003). The Body, Behavior and Museum Exhibits. Museology Quarterly, 17(4). https://doi.org/10.6686/MuseQ.200310_17(4).0005
Ken, F.Y. (2006). The Real and the Virtual: Application of New Technological Media to Museum Exhibitions. Museology Quarterly, 20(1), 81–96. https://doi.org/10.6686/MuseQ.200601_20(1).0006
Li, Y.J. (2021). Research on Museum Visitor Behavior-taking the exhibition ""Dan Chen Yong Guanniversary of the 600-year old Forbidden City" as an example, Chinese Academy of Social Sciences University. https://doi.org/10.27642/d.cnki.gskyy.2021.000081
Lin, L. (2016). Committed to cultivating a healthy museum audience group - Research on museum audience groups. Economic & Trade, (01), 313. https://kns.cnki.net/kcms2/article/abstract?v=vFI3APHTe53JsxmZE5thvXXy54YxyC6BTKl6tf8JXrLlVjoF4PLM_VKWSG3DYqP_3pZSclxCNuhbarIx6WtZ_B7PowDPFNPvGccNFUIbZbO9YaLKVFQ8feOoeeB25g3lIpAfd3ibt8HXxCFHf8kB5grIRxihMQ8BIOrwalpCGrXKtCMyVI_v5A==&uniplatform=NZKPT&language=CHS.
Lo, H. C., Fung, P. Y., & Din, H. (2023). A Micro-Study on the Attractiveness and Knowledge Transfer of Multimedia Interactive Devices in the Paleontological Exhibition Evolution of Life on Earth at National Taiwan Museum's Natural History Branch. Museology Quarterly, 37(3), 59–73. https://doi.org/10.6686/MuseQ.202307_37(3).0003
Loboda, O. (2022). Transforming Visitor Experience with Museum Technologies: The Development and Impact Evaluation of a Recommender System in a Physical Museum. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/359472470
Luo, Y. M., & Hu, S. (2020). Research on the Design of the Museum’s interactive exhibition under the background of pervasive computing. Industrial Design, (04), 26-27. https://kns.cnki.net/kcms2/article/abstract?v=vFI3APHTe50QBjbrnzdb9q0EiJF5y5XX39OsUpq08ZM236QHjKlS30jXG5njYHpsrjoZUCtI1x6z_qyWscRLQ1OfgJ4BQNO1DutsKstYCgrBuxCgYuAUw7BMhMvAY5XrkWN_XUwRUeRYs5Xfa_YNQeOPy7RrIOwR83quiE6ZBE47QEX7rdghA==&uniplatform=NZKPT&language=CHS.
Mason, M. (2020). The elements of visitor experience in post-digital museum design. Design Principles and Practices: An International Journal—Annual Review, 14(1), 1–14. https://doi.org/10.18848/1833·1874/CGP/v14i01/1·14
Mikus, J., Høisæther, V., Martens, C., Spina, U., & Rieger, J. (2020). Employing the inclusive design process to design for all (pp. 69–76). https://doi.org/10.1007/978-3-030-51194-4_10
Mo, S. H., & Wen, Y.H. (2022). Museum Space Design under the Background of Cultural and Tourism Integration: Taking the West Hall of Suzhou Museum as an Example. Hunan Packaging, (03), 45-48. https://kns.cnki.net/kcms2/article/abstract?v=vFI3APHTe52oZ94juNH9QI5jPjky1wuLJv77gkWYXkLFFc1mj2cNTStMznAhAQ84SBcqX976u9ICAo_zTgz2YhbhYMHH8L1yxX6L9oREk6ZJxbvF5sPKx5gsHWTFkYZzKO4wat_Q3V76NxMKVB1zow1CFZu9yX9Rqo17OGpoAtzEmW4W7KvLw==&uniplatform=NZKPT&language=CHS.
Münch, L., Heuer, T., Schiering, I., & Müller, S. V. (2022) Accessibility Criteria for an Inclusive Museum for People with Learning Disabilities: A Review. User and Context Diversity: 16th International Conference, UAHCI 2022, Held as Part of the 24th HCI International Conference, HCII 2022, Virtual Event, June 26 – July 1, 2022, Proceedings, Part II (Vol. 13309, pp. 371–385). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-031-05039-8
Ning, C. L., Xu, J., Yao, K. L., & Gao, J.L. (2022). Interactive Experience Design and Knowledge Dissemination of Museum Exhibitions in the age of Digital Media: Taking WonderKamers 2.0 and MicroPia as Examples. Southeast Culture, (02), 169-177. https://kns.cnki.net/kcms2/article/abstract?v=vFI3APHTe51me90VUWFFxS23Ipn1gCyZzng5CubG9lxrQRPOBjx6KRGF9TIlICxZTFMc-T9x0zU3xxi1Ql-3nctmlh9ROrQK3yD_xdXDNxvweeDtIommZsvCEJ7_worA4f6myfCMjmtWnJPwWJxHnIGGtplxLAkJ0pX3qBfv6pGfB2F5hg6raQ==&uniplatform=NZKPT&language=CHS.
Packer, J., & Ballantyne, R. (2016). ‘Conceptualizing the Visitor Experience: A Review of Literature and Development of a Multifaceted Model’, Visitor Studies (Vol. 19, No. 2, pp. 128–143). https://doi.org/10.1080/10645578.2016.1144023.
Phaholthep, C., Sawadsri, A., & Bunyasakseri, T. (2017). Evidence - based Research on Barriers and Physical Limitations in Hospital Public Zones Regarding the Universal Design Approach. Asian Social Science, 13(4), 133. https://doi.org/10.5539/ass.v13n4p133
Phaholthep, C., Sawadsri, A., & Skates, H. (2016). An evaluation of public space accessibility using universal design principles at Naresuan University Hospital. In P. Langdon, J. Lazar, A. Heylighen, & H. Dong (Eds.), Designing around people (pp. 231–236). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-29498-8_24
Phillips, N. A. (2011). Developing digital media for museum exhibitions: Environment, collaboration and delivery, Massey University. http://hdl.handle.net/10179/3188.
Su, I. Z. (2019). Kid-friendly Museum Exhibit: A Case Study of “Paleontology Interactive Experience” Exhibition of NTM. Taiwan Natural Science, 38(4), 30–37. http://www.airitilibrary.cn/Publication/alDetailedMesh?DocID=P20150629002-201912-202004200006-202004200006-30-37
Tong, F. (2020). Digital Narrative: Research on Museum Design in the Context of New Technology. Journal of Nanjing Arts Institute (Fine Arts & Design), (03), 165-171+210. https://kns.cnki.net/KCMS/detail/detail.aspx?dbcode=CJFQ&dbname=CJFDLAST2020&filename=NJYS202003031
Tuomi, A., Moreira Kares, E., & Zainal Abidin, H. (2023). Digital cultural tourism: Older adults’ acceptance and use of digital cultural tourism services. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 23(2–3), 226–247. Scopus. https://doi.org/10.1080/15022250.2023.2256698
Vardia, S., Khare, A., & Khare, R. (2018). Universal access in heritage site: A case study on jantar mantar, Jaipur, India. Studies in Health Technology and Informatics, 229, 419-430. Scopus. https://doi.org/10.3233/978-1-61499-923-2-67
Waltl, C. (2006). Museums for visitors: Audience development - A crucial role for successful museum management strategies, in INTERCOM (p. 7). http://intercom.museum/documents/1·4Waltl.pdf.
Wang, G. B. (2015). The concept analysis of interactive museum in exhibition design. Packaging Engineering, (08), 26-29. https://link.oversea.cnki.net/doi/10.19554/j.cnki.1001-3563.2015.08.008
Wineman, J., & Peponis, J. (2010). Constructing spatial meaning: Spatial affordances in museum design. Environment and Behavior, 42(1), 86-109. https://doi.org/10.1177/0013916509335534
Wu, S. C. (2014). On Visitor Satisfaction and Art Museum Overseas Interactive Multimedia Exhibitions. Museology Quarterly, 28(4), 93–120. https://doi.org/10.6686/MuseQ.201410_28(4).0005
Wu, S.H. (2012). Relations between Museum Exhibition Layout and Visitor Behavior. Technology Museum Review, 16(3), 89–108. https://doi.org/10.6432/TMR.201209.0089
Yan, Z. R. (2009). Family visitors visit museums to explore parent-child interaction. Ling Tung Journal, 25, 11–30. https://doi.org/10.29850/LTJ.200906.0002
Zhang, H., Chang, P.·C., & Tsai, M.·F. (2018). How physical environment impacts visitors’ behavior in learning-based tourism—The example of technology museum. Sustainability, 10(11), 3880. https://doi.org/10.3390/su10113880
