กลไกการสร้างความปลอดภัยในการอยู่ร่วมกัน ในสภาพแวดล้อมที่มีความหลากหลาย ของชุมชนย่านเก่า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร Mechanisms for Creating the Safety of Living in Diverse Environment of Old Communities, Phra Nakhon District, Bangkok Metropolitan

Abstract

บทคัดย่อ
      ชุมชนย่านเก่าในเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ในปัจจุบัน มีการเปลี่ยนแปลงของกายภาพและสังคมอันมีผลต่อการเพิ่มและลดของความปลอดภัยในการอยู่ร่วมกันของกลุ่มคนในพื้นที่ ทั้งนี้ชุมชนที่มีความปลอดภัยนับเป็นภาพสะท้อนหนึ่งของการเป็นชุมชนน่าอยู่ รวมถึงการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชน บทความนี้จึงมุ่งสร้างความเข้าใจและอธิบายถึงกลไกการสร้างความปลอดภัยในการอยู่ร่วมกันภายใต้สภาพแวดล้อมที่มีความหลากหลายของชุมชนย่านเก่า ในพื้นที่เขตพระนครโดยมีการกำหนดเลือกชุมชนมัสยิดบ้านตึกดินเป็นพื้นที่ศึกษา และมีการดำเนินการศึกษาโดยทบทวนแนวคิด-ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถึงความปลอดภัยและการสร้างความปลอดภัย นำมาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลที่ได้จากการลงสำรวจและมีการเก็บข้อมูลด้วยวิธี การสังเกต และการสัมภาษณ์ตัวแทนชุมชนที่ประกอบไปด้วยกลุ่มคนดั้งเดิมและแรงงานย้ายถิ่น ผลจากการศึกษาพบว่า กลไกบทบาท-สถานะทางสังคม กลไกการต่อรอง เป็นกลไกการสร้างความปลอดภัยที่เหมาะสมใช้ในชุมชนย่านเก่าที่มีความหลากหลายของกายภาพและสังคม ในขณะเดียวกันกลไกควบคุมเชิงรับยังมีความสำคัญในการเป็นกลไกการสร้าง
ความปลอดภัยในระดับบุคคลที่อยู่อาศัยในชุมชน ผลที่ได้จากการศึกษามีประโยชน์ต่อการนำไปต่อยอดแนวความคิดการสร้างความปลอดภัยในชุมชนย่านเก่าในเมือง รวมถึงนำไปประยุกต์ใช้วางแผนและจัดการความปลอดภัยในชุมชนย่านเก่าที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน

คำสำคัญ: กลไกการสร้างความปลอดภัย อยู่ร่วมกัน ชุมชนย่านเก่า

Abstract
     Old communities in Phra Nakhon District, Bangkok Metropolitan have undergone physical and social changes leading to an increase and reduction in safety of coexistence of local residents. Community safety represents a state of livable community and good quality of life of the residents. The research is aimed at enhancing understanding and describing mechanisms for creating the safety of living in diverse environment of old communities in Phra Nakhon District. The researcher specified Ban Tuk Din Mosque Community as an
area of study and carried out the study by reviewing concepts and theories involving safety recognition and enhancement. The data was then analyzed along with the data collected from a field survey. Data collection
was done through observation and interview with representatives of the communities including local residents and migrant workers. Research findings were that mechanism in social roles and status and negotiation were
proper mechanisms for creating the safety in old communities where there are physical and social diversities. Meanwhile, defensive control mechanism was important as it was a mechanism for creating individual safety  in the communities. The findings are beneficial to further concepts of creating the safety in old urban communities and could be applied to safety planning and management in old communities with similar characteristics.

Keywords: Mechanisms for Creating Safety Living Coexistence Old Community