การเสนอแนะแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรมภายในพื้นที่การเรียนการสอน ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบสถาปัตยกรรมภายในที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของศูนย์พัฒนา เด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2) ศึกษาปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางกายภาพและปัจจัยเชิงพื้นที่ของห้องเรียนและ 3) เสนอแนะแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรมภายในที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์หัวหน้าศูนย์ จำนวน 20 คน แบบสอบถามครูผู้ดูแลเด็ก จำนวน 230 คน และนักการศึกษา จำนวน 5 คน เพื่อรวบรวมข้อมูลความคิดเห็นเรื่องพฤติกรรมกิจกรรมการเรียนการสอน แบบประเมินทางกายภาพศูนย์พัฒนาเด็ก โดยการสำรวจภาคสนาม จำนวน 14 แห่ง รวบรวมข้อมูลด้านรูปแบบและปัจจัยสิ่งแวดล้อมและพื้นที่วิเคราะห์โดยใช้สถิติค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบสถาปัตยกรรมภายในที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กมี 3 รูปแบบคือ 1) ห้องเรียนเป็นศูนย์กลางเชื่อมต่อส่วนรับประทานอาหาร ล้างหน้าแปรงฟัน ห้องพยาบาล ห้องน้ำ ลานอเนกประสงค์ 2) ระเบียงทางเดินด้านหน้าเชื่อมไปสู่ห้องเรียน ห้องรับประทานอาหาร ห้องน้ำ ล้างหน้าแปรงฟัน ลานอเนกประสงค์ 3) ห้องโถงอเนกประสงค์กลางอาคารล้อมรอบด้วยห้องเรียน ห้องน้ำ ล้างหน้าแปรงฟัน ห้องพักครู ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมทางกายภาพของพื้นที่ใช้สอยศูนย์พัฒนาเด็กเล็กประกอบด้วยพื้นที่หลัก 3 ส่วน คือส่วนที่หนึ่งส่วนหน้าลานเสาธง สนามเด็กเล่น ส่วนที่สองพื้นที่อเนกประสงค์ ส่วนที่สามห้องหัวหน้าศูนย์ ธุรการ ห้องพยาบาลและห้องครัว ปัจจัยเชิงพื้นที่ของห้องเรียนลักษณะพื้นที่ห้องเรียน แบ่งเป็น 4 ส่วน คือ พื้นที่ว่างกลางห้อง พื้นที่ครู พื้นที่เก็บอุปกรณ์และพื้นที่มุมประสบการณ์ 5 มุม ความสัมพันธ์พื้นที่ว่างภายในห้องรองรับกิจกรรมที่ใช้ร่วม และกิจกรรมมุมประสบการณ์รูปแบบเครื่องเรือนสะดวกต่อการหยิบเก็บใช้ได้ด้วยตนเอง และเสนอแนะแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรมภายในห้องเรียน ผังห้อง เรียนควรมีรูปร่างสี่เหลี่ยมผืนผ้า ที่มีขนาดพื้นที่ 85 ตารางเมตร สามารถปรับขยายพื้นที่ให้ห้องเกิดมุมสร้างบรรยากาศเด็กรู้สึกอบอุ่นคุ้นเคย เน้นพื้นที่ว่างเพื่อรองรับกับกิจกรรมที่ใช้ร่วมกันและกิจกรรมมุมประสบการณ์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright Transfer Statement
The copyright of this article is transferred to Journal of The Faculty of Architecture King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang with effect if and when the article is accepted for publication. The copyright transfer covers the exclusive right to reproduce and distribute the article, including reprints, translations, photographic reproductions, electronic form (offline, online) or any other reproductions of similar nature.
The author warrants that this contribution is original and that he/she has full power to make this grant. The author signs for and accepts responsibility for releasing this material on behalf of any and all co-authors.
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2547). คู่มือศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: ม.ป.ท.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2560). คู่มือแนวทางการจัดทำหลักสูตรของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ชุมนุมการเกษตรแห่งประเทศไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2544). ปฏิรูปการเรียนรู้ผู้เรียนสำคัญที่สุด. กรุงเทพฯ: วัฒนาพานิช.
กฤติกา ธรฤทธิ์. (2551). การออกแบบสภาพแวดล้อมภายในโรงเรียนสอนศิลปะสำหรับเด็กปฐมวัยภายในอาคารพาณิชย์.(วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรมภายใน, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
กิตติวัชร์ ศิริจันทร์สว่าง. (2541). ศึกษาต้นแบบในการออกแบบการจัดแบ่งพื้นที่ใช้สอยภายในของสถานรับเลี้ยงเด็กเอกชน สำหรับเด็กอายุ 2-3 ปี: กรณีศึกษาเขตเมืองชั้นกลาง. (วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรมภายใน, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง).
กีรติ คุวสานนท์. (2560). การจัดการเรียนรู้สู่วิถีผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพฯ: คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กุลยา ตันนิผลชีวะ. (2551). รูปแบบการเรียนการสอนปฐมวัยศึกษา. กรุงเทพฯ: มิตรสัมพันธ์กราฟฟิค จำกัด.
ขวัญชัย นิลเพ็ชร. (2561). การศึกษาและออกแบบเฟอร์นิเจอร์เอนกประสงค์สำหรับกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียนสร้างสรรค์. (ปริญญานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปกรรม คณะศิลปกรรมศาสตร์, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
นัฎฐิกา นวพันธุ์. (2560). การออกแบบสถาปัตยกรรมและพื้นที่สำหรับเด็กปฐมวัยตามแนวการสอนแบบมอนเตสเซอรี. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สจล.. 24(2), 11-23.
นิลุบล ปุระพรหม. (2560). การจัดพื้นที่ในห้องเรียนเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ในเด็กก่อนวัยเรียนบนพื้นที่สูงจังหวัดพะเยา. Journal of Architectural/Planning Research and Studies. 14(1), 61-74.
ประยุทธ ไทยธานี. (2550). ธรรมชาติของผู้เรียน. นครราชสีมา: คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
วัฒนา ปุญญฤทธิ์ และปฐิกรณ์ ตุกชูแสง. (2545). 123 กิจกรรมสำหรับเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: ปาเจรา.
วัฒนาพร ระงับทุกข์. (2542). แผนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง. กรุงเทพฯ: แอลทีเพรส.
วีซานา อับดุลเลาะ และวุฒิชัย เนียมเทศ. (2563). การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 “แนวคิด ทฤษฎี และแนวทางปฏิบัติ”. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 7(2), 227-246.
สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. (2541). การศึกษารูปแบบการจัดห้องเรียนศูนย์สื่อและเครื่องเล่นระดับก่อนประถมศึกษา. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
สิริมา ภิญโญอนันตพงษ์. (2545). สิ่งแวดล้อมสำหรับเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
สุรัชต์ จิตรสิงห์. (2550). แนวทางการออกแบบสภาพแวดล้อมกายภาพภายในสถานสงเคราะห์เด็กก่อนวัยเรียนเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. (วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรมภายใน, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าคุณทหารลาดกระบัง).
อรอนงค์ ฤทธิ์ฤาชัย สัญชัย สันติเวช และนิธิวดี ทองป้อง. (2560). จิตวิทยาสีกับห้องเรียน BBL. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 40(1), 12.
