การประยุกต์ใช้สัญญะรูปสัตว์มงคลจีนในการออกแบบเครื่องประดับ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัญลักษณ์มงคลของจีนประเภทสัตว์เพื่อนำไปประยุกต์ในการออกแบบเครื่องประดับตามวัสดุ รูปแบบ และลวดลายศิลปกรรมของศาลเจ้าจีนในจังหวัดภูเก็ต โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบเจาะจงในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต ได้แก่ กลุ่มผู้รู้ ผู้ที่มีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมจีน กลุ่มผู้บริโภค/ผู้สวมใส่ซึ่งเป็นบุคคลทั่วไปในหน่วยงานภาครัฐ เอกชน และผู้ประกอบธุรกิจส่วนตัว จำนวน 100 คน กลุ่มผู้ออกแบบ ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบเครื่องประดับ จำนวน 3 คน และผู้ประกอบกิจการหรือตัวแทนร้านจำหน่ายเครื่องประดับ จำนวน 3 คน วิเคราะห์ข้อมูลประกอบการอธิบายผลความพึงพอใจในการออกแบบภาพร่างเครื่องประดับเพื่อนำไปสู่การผลิตชิ้นผลงาน
ผลการวิจัยพบว่า 1) สัญญะรูปสัตว์มงคลจีนที่สื่อสารผ่านศิลปกรรมในศาลเจ้าจังหวัดภูเก็ตมีความหมายทางคติ ความเชื่อ และความเป็นมงคล นำไปสู่การออกแบบเครื่องประดับสวมใส่บนร่างกายให้เกิดมิติ รูปแบบใหม่ ๆ เพื่อเสริมสร้าง ความเป็นสิริมงคลที่เป็นอัตลักษณ์ทางความหมาย และ 2) การประยุกต์ใช้สัญญะรูปสัตว์มงคลจีนเพื่อการออกแบบเครื่องประดับโดยนำแนวคิดและรูปแบบจากสัตว์มงคลจีนที่มีลักษณะสอดคล้องสัมพันธ์กับความหมายทางรูปลักษณ์อุดมคติ ความเชื่อ เพื่อเป็นภาพแทนทางความหมายของความเป็นสิริมงคล ที่นำมาสู่การออกแบบผ่านกระบวนการสร้างรหัสหมายในการผลิตเครื่องประดับตกแต่งเรือนกาย โดยมีผลการประเมินความพึงพอใจต่อการออกแบบภาพร่างเครื่องประดับอยู่ในระดับมาก ที่ค่าเฉลี่ย () = 4.35 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D = 0.60)
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright Transfer Statement
The copyright of this article is transferred to Journal of The Faculty of Architecture King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang with effect if and when the article is accepted for publication. The copyright transfer covers the exclusive right to reproduce and distribute the article, including reprints, translations, photographic reproductions, electronic form (offline, online) or any other reproductions of similar nature.
The author warrants that this contribution is original and that he/she has full power to make this grant. The author signs for and accepts responsibility for releasing this material on behalf of any and all co-authors.
เอกสารอ้างอิง
กนกพร ศรีญาณลักษณ์. (2558). การสื่อความหมายของภาพมงคลจีน. วารสารจีนศึกษา. 4(4), 22-43.
จารุทัศน์ กาญจนอักษร และวรรณวิภา สุเนต์ตา. (2562). โครงการออกแบบเครื่องประดับอวยพรจากสัญลักษณ์มงคลแบบจีน. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร. 12(4), 1206-1226.
ชลูด นิ่มเสมอ. (2559). องค์ประกอบของศิลปะ. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
ชาติ ภาสวร. (2556). การศึกษาวิวัฒนาการเชิงสัญลักษณ์และความหมายของลวดลายประดับจีนตามขนบ. (รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง).
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2555). สัญวิทยา โครงสร้างนิยม หลังโครงสร้างนิยมกับการศึกษารัฐศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: วิภาษา.
นพดล สมฤกษ์ผล. (2552). ความเชื่อและพฤติกรรมการเลือกซื้อเครื่องประดับอัญมณีที่ตรงกับราศีเกิดของประชาชนในจังหวัดกรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาบริหารธุรกิจ บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยกรุงเทพ).
นพพร ประชากุล และวรรณพิมล อังคศศิริสรรพ, ผู้แปล. (2551). มายาคติ [Myth]. กรุงเทพฯ: คบไฟ.
ประทุม ชุ่มเพ็งพันธ์. (2544). สัตว์มงคลจีน. กรุงเทพฯ: ชมรมเด็ก.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2546). วิถีจีน. กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2530). ฮกลกซิ่ว : โชค ลาภ อายุยืน. กรุงเทพฯ: มติชน.
ฟริตจอฟ คาปรา. (2537). เต๋าแห่งฟิสิกส์ [The Tao of Physics]. (วเนช, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: ดอกหญ้า.
มัณฑนา ทองสุพล และกนกเนตร พินิจด่านกลาง. (2560). การศึกษาเอกลักษณ์เครื่องประดับไทย 4 ภาค เพื่อประยุกต์ใช้ในการออกแบบเครื่องประดับเงินที่สอดคล้องกับความต้องการของกลุ่มผู้ใช้เครื่องประดับร่วมสมัย. วารสารวิถีสังคมมนุษย์. 5(1), 135-165.
วรางคนางค์ วรรณตุง และนิรัช สุดสังข์. (2553-2554). การพัฒนารูปแบบเครื่องประดับเงินจากอัตลักษณ์ชาวเขาเผ่าลีซอ (ลีซู) หมู่บ้านศรีดงเย็น อําเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 1(2), 69-80.
ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ. (2561). เจาะตลาดจีนด้วยเครื่องประดับแนวความเชื่อและโชคลาง. สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน). เข้าถึงได้จาก https://www.thaitextile.org/th/insign/detail.286.1.0.html
สุภางค์ จันทวานิช. (2558). ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: วี.พริ้นท์ (1991).
อรศิริ ปาณินท์. (2530). รูปสัญลักษณ์แทนความหมายต่าง ๆ ในวัดจีน. วารสารหน้าจั่วว่าด้วยสถาปัตยกรรม การออกแบบและสภาพแวดล้อม. (7), 80-104.
อุษา อินทร์ประสิทธิ์. (2561). ความพึงพอใจการพัฒนารูปแบบเครื่องประดับเงินโบราณอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย. วารสารปาริชาต. 31(3), 225-236.
Saussure, F.D., (1959). Course in General Linguistics. Edited by Charles Bally and Albert Sechehaye in Collaboration with Albert Riedlinger. Translated, with an Introduction and notes by Wade Baskin. New York: McGraw-Hill.
Liu, Laurence. (1989). Chinese architecture. London: Academy Editions.
Curtin, B.A., (2008). semiotics and visual representation. Academic Journal of Architecture, (1), pp. 51-62.