การอนุรักษ์และพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา ชลบุรี

Main Article Content

โกวิทย์ ทะลิ

บทคัดย่อ

โครงการวิจัย เรื่อง การอนุรักษ์และพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา ชลบุรี มีวัตถุประสงค์การวิจัยดังนี้ 1) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อองค์ประกอบและคุณสมบัติคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา 2) ออกแบบคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา จังหวัดชลบุรีที่มีผลต่อการเรียนรู้วัฒนธรรม 3) พัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนเป็นแหล่งการเรียนรู้สาธารณะและการเข้าถึงอย่างเสมอภาค ขอบเขตการวิจัยเป็นการศึกษาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมในเขตพื้นที่การปกครองส่วนท้องถิ่น เทศบาลเมืองอ่างศิลา จังหวัดชลบุรี ครอบคลุมพื้นที่ 4 ตำบล คือ ตำบลอ่างศิลา ตำบลบ้านปึก บางส่วนของตำบลห้วยกะปิ และบางส่วนของตำบลเสม็ด และมีเนื้อหาการพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่มีผลต่อการเรียนรู้ชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา ได้แก่ 1) มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ (Intangible Cultural Heritage) และมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ (Tangible Cultural Heritage)


การดำเนินการวิจัยเป็นการนำวิธีการวิจัยผสานวิธี (Mixed methods research) มาใช้กำหนดวิธีการออกแบบการวิจัย ผู้วิจัยได้นำขั้นตอนการวิจัยและพัฒนา R4 & D3 Model มาประยุกต์ใช้เพื่อศึกษาการออกแบบและพัฒนารูปแบบคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่มีผลต่อการเรียนรู้และการเข้าถึงอย่างเสมอภาค รวมถึงสร้างฐานเครือข่ายแหล่งเรียนรู้รูปแบบมีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อองค์ประกอบและคุณสมบัติคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ คือ 1) ปัจจัยด้านแหล่งรวมองค์ความรู้ทางภูมิปัญญาของชุมชน 2) ปัจจัยด้านกระบวนการจัดการองค์ความรู้ 3) ปัจจัยด้านการจัดเก็บและเผยแพร่ ผู้วิจัยได้นำปัจจัยมาพัฒนาเป็นแบบจำลองการพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่มีผลต่อการเรียนรู้ และระบบฐานข้อมูลทางวัฒนธรรม เพื่อนำไปใช้ออกแบบคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา จังหวัดชลบุรีที่มีผลต่อการเรียนรู้วัฒนธรรม พบว่ามีความเป็นไปได้มาก ส่วนการสะท้อนผลการพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา จังหวัดชลบุรี เพื่อทดสอบและรับรองประสิทธิภาพที่มีผลต่อการเป็นแหล่งการเรียนรู้สาธารณะและการเข้าถึงอย่างเสมอภาค พบว่าระบบฐานข้อมูลรูปแบบคลังข้อมูลวัฒนธรรมที่มีผลต่อการเรียนรู้มีความเป็นไปได้ในระดับดีมาก

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทะลิ โ. (2022). การอนุรักษ์และพัฒนาคลังข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนตลาดเก่าอ่างศิลา ชลบุรี. Asian Creative Architecture, Art and Design, 34(1), 114–129. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/256159
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2558). คู่มือการเสนอขอขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์.

โกวิทย์ ทะลิ. (2559). คู่มือแบบจำลองการนำเสนอสาระพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นตามแนวคิดปัจจุบันสู่อดีตผ่านเทคโนโลยีดิจิทัล: กรณี (ศึกษา) พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นอ่างศิลา. นนทบุรี: องศาสบายดี.

จิรวัฒน์ พิระสันต์. (2557). ชุมชนปฏิบัติการด้านการเรียนรู้ทางด้านศิลปกรรม. พิษณุโลก: โรงพิมพ์ดาวเงิน.

จุลลดา มีจุล และคณะ. (2553). การวิจัยและพัฒนาพิพิธภัณฑ์ในมหาวิทยาลัย. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 12(1), 39-61.

ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2563). การวิจัยแบบวิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษา. เข้าถึงได้จาก: http://www.educ.su.ac.th/2013/images/stories/210655_01.pdf.

พระราชบัญญัติ ส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. 2559. (2559, 1 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 133 ตอนที่ 19 ก. หน้า 1-9.

ภารดี มหาขันธ์. (2558). ประวัติศาสตร์สังคมภูมิปัญญาท้องถิ่นอ่างศิลา. นครปฐม: สินทวีกิจ.

ภารดี มหาขันธ์. (2560). ความหลากหลายทางนิเวศวัฒนธรรมบางปลาสร้อย: ฐานรากและภูมิพลัง จังหวัดชลบุรี. นนทบุรี: ปริ้นท์โอโซน.

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (2540). เอกสารการสัมมนาทางวิชาการพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดชลบุรี โรงเรียนชลกันยานุกูล. (2541). อ่างศิลาวันวาน...ถึงวันนี้. ชลบุรี: ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดชลบุรี.

สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย. (2563). การจัดทำคลังข้อมูลดิจิทัลด้านภาษาและวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์.

สำนักจัดการสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม. (2557). อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองมรดกโลกทางวัฒนธรรมและทางธรรมชาติ. กรุงเทพฯ: บริษัท โมโนกราฟ สตูดิโอ จำกัด.

George Siemens. (2005). Connectivism: A learning theory for the digital age. International journal of instructional technology and distance learning. Retrieved from: http://www.ingedewaard.net/papers/connectivism/2005_siemens_ALearningTheoryForTheDigitalAge.pdf.