องค์ประกอบที่ส่งผลต่อการคงอยู่ทางอัตลักษณ์ของย่านชุมชนเก่าในเกาะรัตนโกสินทร์ กรณีศึกษา ย่านตลาดน้อย กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

เกาะรัตนโกสินทร์ กรุงเทพมหานคร เป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ในการอนุรักษ์และส่งเสริมเอกลักษณ์ ศิลปวัฒนธรรมของชาติ กิจกรรมด้านพาณิชยกรรมการบริการ และการท่องเที่ยวในเขตอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ภายในพื้นที่ยังคงประกอบด้วย ย่านชุมชนเก่าที่มีบริบทที่แตกต่างกัน อันบ่งบอกถึงพัฒนาการและความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ ผ่านโครงสร้างเมืองหรือแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมในอดีต การสืบเนื่องทางความเชื่อและความศรัทธา ภูมิปัญญา ขนบประเพณีและวัฒนธรรม และการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจของกลุ่มสังคมดั้งเดิม ดังนั้น ผู้วิจัยต้องการที่จะศึกษาถึงการประเมินความแท้จริงของย่านชุมชนเก่าในเกาะรัตนโกสินทร์ กรุงเทพมหานคร และสรุปองค์ประกอบที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของย่านชุมชนเก่าที่ถูกคัดเลือก สู่การเสนอแนะแนวทางเชิงนโยบายที่ส่งผลต่อการคงอยู่ทางอัตลักษณ์พื้นที่ของย่านชุมชนเก่า โดยมีการศึกษาวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผ่านการทบทวนเอกสาร แนวคิด และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับย่านชุมชนเก่า และการลงสำรวจพื้นที่ศึกษา เพื่อคัดเลือกย่านชุมชนเก่าที่มีความสมบูรณ์ทางด้านอัตลักษณ์พื้นที่ นำมาสู่การสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ประกอบด้วย บุคคลสำคัญและบุคคลทั่วไป เป็นกลุ่มตัวอย่างที่มีความเกี่ยวเนื่องกับอัตลักษณ์ของย่านชุมชนเก่า อันเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาอัตลักษณ์ของพื้นที่ ผลการศึกษาพบว่า ย่านตลาดน้อยเป็นย่านชุมชนเก่าภายในเกาะรัตนโกสินทร์ที่มีความสมบูรณ์ทางอัตลักษณ์ของพื้นที่มากที่สุด เนื่องจากมีความครบถ้วนของความแท้จริง และพบว่าองค์ประกอบทางกายภาพ องค์ประกอบทางสังคมวัฒนธรรม องค์ประกอบทางเศรษฐกิจ และองค์ประกอบที่เกี่ยวเนื่อง ล้วนเป็นองค์ประกอบที่ส่งผลซึ่งกันและกันที่แสดงถึงการคงอยู่ทางอัตลักษณ์พื้นที่ของย่านตลาดน้อย นำมาสู่การเสนอแนะแนวทางเชิงนโยบายที่มีการวางแผนและจัดการในการอนุรักษ์และพัฒนาของย่านชุมชนเก่าอย่างร่วมสมัยและยั่งยืน ทั้งในมิติทางกายภาพ สังคมวัฒนธรรม และเศรษฐกิจให้คงอยู่ท่ามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลงของเมือง