สิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาสำหรับผู้สูงอายุ ในศูนย์บริการสาธารณสุข 54 ทัศน์เอี่ยม กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

ศูนย์บริการสาธารณสุข 54 ทัศน์เอี่ยมให้บริการทางการแพทย์และสาธารณสุขในระดับปฐมภูมิ ในพื้นที่แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพมหานคร อาคารมีอายุการใช้งานมามากกว่า 37 ปี มีการจัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาที่ยังไม่ตอบสนองต่อการใช้งาน ไม่เอื้อต่อการเยียวยา จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีการปรับปรุงให้ดีขึ้น และรองรับสังคมผู้สูงอายุ วัตถุประสงค์ของการวิจัยนี้ คือ เพื่อประเมินสภาพแวดล้อมปัจจุบัน ศึกษาความคิดเห็นและความต้องการของผู้สูงอายุ ญาติผู้สูงอายุ และเจ้าหน้าที่ ที่มีต่อสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาด้านสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ประกอบด้วย แสงสว่าง สี พื้นที่สีเขียว เสียงที่เป็นมิตรกับสุขภาพและคุณภาพอากาศ และเสนอแนะแนวทางการปรับปรุง

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพผสมผสานกับการวิจัยเชิงปริมาณ เพื่อประเมินสภาพแวดล้อมภายหลังการเข้าใช้งานและประเมินความคิดเห็นของผู้ใช้อาคาร การเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสำรวจ การสังเกต การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และการสอบถาม ประชากร คือ ผู้สูงอายุ ญาติผู้สูงอายุ และเจ้าหน้าที่ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในการสัมภาษณ์ 29 คน และกลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถาม 93 คน ถูกคัดเลือกอย่างเจาะจงจากผู้ใช้อาคารในวันเวลาที่ผู้วิจัยไปเก็บข้อมูล เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 5 ชนิด ได้แก่ ผังเครื่องเรือน ผังพฤติกรรม แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม และแบบสอบถาม ข้อมูลเชิงคุณภาพถูกนำมาวิเคราะห์เนื้อหา จัดกลุ่มเนื้อหาเพื่อสร้างประเด็นที่พบและเรียงลำดับความสำคัญ ข้อมูลเชิงปริมาณถูกวิเคราะห์ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ด้วยโปรแกรมทางสถิติ

ผลการวิจัยพบว่า สิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาด้านสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ที่มีและเหมาะสม ไม่มีปัญหาในการใช้งาน ได้แก่ พื้นที่สีเขียวภายนอกอาคาร และคุณภาพอากาศในการระบายอากาศ ที่มีแต่ไม่เหมาะสม มีปัญหาในการใช้งาน ได้แก่ แสงสว่าง สี และเสียงภายในอาคาร และที่ไม่มี ได้แก่ พื้นที่สีเขียวภายในอาคาร เสียงที่เป็นมิตรกับสุขภาพ และการเติมคุณภาพอากาศ (สุคนธบำบัด) ปัญหาที่พบ ได้แก่ แสงสว่างจากธรรมชาติและหลอดไฟไม่เพียงพอต่อการใช้งานตามมาตรฐาน โทนสีที่ใช้ภายในอาคารไม่เหมาะสม ไม่มีพื้นที่สีเขียวภายในอาคาร มีแต่ภายนอกอาคาร เสียงที่พูดคุยกันภายในอาคารรบกวน

เสียงประกาศเรียกคิวรับบริการ ไม่มีการเปิดเสียงที่เป็นมิตรกับสุขภาพ คุณภาพอากาศไม่มีกลิ่นรบกวน ไม่มีการเพิ่มเติมคุณภาพอากาศในด้านการเยียวยา ความคิดเห็นและความต้องการ มีดังนี้ แสงสว่างปัจจุบันเพียงพอปานกลางต่อการใช้งาน โทนสีที่เหมาะสม คือ สีเขียว ต้องการให้จัดมุมสำหรับพื้นที่สีเขียว กลุ่มตัวอย่างมากกว่าครึ่งต้องการให้เปิดเสียงที่เป็นมิตรกับสุขภาพ และต้องการจัดให้มีกลิ่นน้ำมันหอมระเหยของพืชสมุนไพรต่าง ๆ ที่มีคุณสมบัติในการเยียวยา กลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจปานกลางต่อคุณภาพอากาศสภาพแวดล้อมปัจจุบัน

ศูนย์บริการสาธารณสุข 54 ทัศน์เอี่ยม ควรปรับปรุงสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาด้านสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ดังนี้ ติดป้ายประกาศขอความร่วมมือในการงดใช้เสียงดัง เพิ่มคุณภาพอากาศด้วยการจัดให้มีกลิ่นน้ำมันหอมระเหยจากสมุนไพร สร้างบรรยากาศภายในอาคารให้มีพื้นที่สีเขียว เพิ่มความสว่างภายในอาคารให้เพียงพอต่อการใช้งาน เปลี่ยนสีผนังไม้สีน้ำตาลให้เป็นสีโทนอ่อนขึ้น