นิเวศวิทยาป่าแห่งจิตวิญญาณ: ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรชีวภาพและระบบนิเวศป่าแห่งจิตวิญญาณของชนเผ่าบรู ในประเทศไทย

Main Article Content

ธันวา ใจเที่ยง
ดร.ธเรศ ศรีสถิตย์

Abstract

The spiritual forests of the Bru ethnic group are significant natural spaces in northeastern Thailand because of their ecosystem diversity and biodiversity in native plant species. This research aims to study factors influencing the conservation ecosystems in the spiritual forests of indigenous people who call themselves “Bru” in Sakon Nakhon Province in the Northeast of Thailand. Using an integrated methodology in anthropology and forest ecology, it found that the spiritual forests of
the Bru were founded on the ecological knowledge and worldview that the spiritual world and the material are inseparable. According to the Bru traditional belief, the natural environment has spiritual meaning. The Bru regard spirits or gods residing in nature as guardians of their community and spaces. The respect and gratitude they show for the deities dwelling in the so-called sacred forested spaces is a factor that not only prevents the degradation of ecosystems but also enhances their conservation. Furthermore, the fact that the Bru have an unrestricted right to preserve their culture and transmit their knowledge is a crucial factor that promotes the sustainable management of biological resources. Such management benefits the Bru in return. It is the recognition of the benefits and the significance of the spiritual forests that motivates the Bru to conserve the forest ecosystems. 

Article Details

Section
Research Articles

References

คำจอง.(2553). ทฤษฎีบ้านเมือง: ศาสตราจารย์คำจองกับการศึกษาชนชาติไท. ในสรุปคำบรรยาย เรื่องประวัติศาสตร์ และเอกสารไทดำในเวียดนาม. (ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และพิเชษฐ์ สายพันธ์ (บรรณาธิการ). พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ:สำนักพิมพ์สร้างสรรค์.

ฉัตรทิพย์ นาถสุภา.(2540). แนวคิดเศรษฐกิจชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สร้างสรรค์

ธันวา ใจเที่ยง.(2554). ชนชาติพื้นเมืองและขบวนการปฏิวัติประชาชนของชนชาติบรูแห่งเทือกเขาภูพาน. ในวารสาร สมาคมนักวิจัย ปีที่ 16 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2554

ธรรมปิฎก,พระ (ป.อ. ประยุตโต).(2539). การพัฒนาที่ยั่งยืน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: บริษัท สหธรรมิก จำกัด. บุญยงค์ เกศเทศ.(2537). สถาบันดอนปู่ตาและบทบาทพฤติกรรมของเฒ่าจ้ำในชุมชนอีสาน. รายงานการวิจัยฉบับสมบรูณ์. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

ยศ สันตสมบัติ และคณะ. (2547). นิเวศวิทยาชาติพันธุ์ทรัพยากรชีวภาพและสิทธิชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 1 .เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน.คณะสังคมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

รณี เลิศเลื่อมใส.(2544). จักรวาล: ฟ้า-ขวัญ-เมือง. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์บริษัทอมรินทร์ บุ๊คเซ็นเตอร์.

ศิราพร ณ ถลาง.(2555). อารักษ์บ้าน-อารักษ์เมือง การดำรงอยู่ของความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับผีอารักษ์ในวิถีชีวิต ไทย-ไทในปัจจุบัน ในวารสารไทยศึกษา ปีที่ 8 ฉบับที่ 1 กุมภาพันธ์-กรกฎาคม 2555

สุริยา รัตนกุลและคณะ.(2542). ประมวลองค์ความรู้เกี่ยวกับชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. กรุงเทพฯ.

สุมิตร ปิติพัฒน์. (2545). ศาสนาและความเชื่อไทดำในสิบสองจุไท. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุภางค์ จันทวานิช. (2546). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 11.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อรวรรณ คูหเจริญ นาวายุทธ.(2545). ป่าเขตร้อน (ฉบับปรับปรุงแก้ไขข้อมูลใหม่).พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โครงการ จัดพิมพ์คบไฟ.

อุทิศ กุฏิอินทร์.(2542). นิเวศวิทยาป่าไม้. ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้.กรุงเทพฯ: คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Capra, F. (1997). The Web of Life : A Synthesis of Mind and Matter. Vol. 2. London: Flamingo. Charnley, S.,

Fischer, A.P., and Jones, E.T. (2007). Integrating traditional and local ecological knowledge into forest biodiversity conservation in the Pacific Northwest. Forest Ecology and Management 246(1): 14-28.

Desjardins, J.R. (2006). Environmental Ethics : An Introduction to Environmental Philosophy. Vol. 1. Canada: Thomson Wadsworth.

Gray, A. (1999). Indigenous People, Their Environments and Territories. In: Programme, U.N.E. (ed.) Cultural and Spiritual Values of Biodiversity, pp. 59-118. London: United Nations Environment Programme

Groenfeldt, D. (2003). The future of indigenous values: cultural relativism in the face of economic development.

Futures 35(9): 917-929. Hoang Viet Anh and Tuong -Vi Pham. (2010). Link between Spiritual Forest and Forest Conservation: A case Study in Noong La village, Son La Province, Vietnam [Online]. Available from:enviroscope. iges.or.jp/contents/APEIS/RISPO/inventory/db/pdf/0154.pdf [8 December]

Kanowski, P.J., and Williams, K.J.H. (2009). The reality of imagination: Integrating the material and cultural values of old forests.

Forest Ecology and Management 258(4): 341-346. McGregor, D. (2009). Aboriginal/non-Aboriginal relations and sustainable forest management in Canada: The influence of the Royal Commission on Aboriginal Peoples. Journal of Environmental Management 92(2): 300-310.

Mole, Robert L.(1968). Peoples of Tribes of South Vietnam. Navy Personal Response Officer. San Francisco.

Rush, J. (1991). The Last Tree: Reclaiming the Environment in Tropical Asia. New York: The Asia Society.

Shannon, S. (2002). Integration and Holism. Handbook of Complementary and Alternative Therapies in Mental Health. San Diego: Academic Press.

Trosper, R.L. (2007). Indigenous influence on forest management on the Menominee Indian Reservation. Forest Ecology and Management 249(1-2): 134-139.

Tunwa Chaitieng and Thares Srisatit. (2013). Spiritual Forest of Phutai people: The Biodiversity of Sacred Plant and Ecological-Cultural Values in Sakhon Nakhon Basin, Thailand. European Scientific 32 (9): 436:447

กำรสัมภำษณ์ส่วนบุคคล
1) นายเฉลิม แก้วไชยยา (2554, 31 พฤษภาคม) อายุ 51 ปี.ผู้ใหญ่บ้าน.สัมภาษณ์.
2) นายสะเกษ แก้วไชยยา (2556, 5 พฤษภาคม) อายุ 67 ปี.อดีตผู้ใหญ่บ้าน.สัมภาษณ์.
3) นายไสว แก้วไชยยา (2555, 10 กันยายน) อายุ 70 ปี.ชาวนา.สัมภาษณ์
4) นายมอง เชื้อคำฮด (2553, 20 เมษายน) อายุ 68 ปี.ชาวนา.สัมภาษณ์.
5) นายยาง วงศ์กะโซ่ (2555, 25 กันยายน) อายุ 74 ปี.ปราชญ์ท้องถิ่น.สัมภาษณ์.
6) นายเสา วงศ์กะโซ่.(2555, 2 กุมภาพันธ์) อายุ 75 ปี.ปราชญ์ชาวนา.สัมภาษณ์.
7) นายทองริน วาริคิด (2554, 31 มิถุนายน) อายุ 72 ปี.อดีตผู้ใหญ่บ้าน.สัมภาษณ์.
8) นายกล้าหาญ วาริคิด (2555, 4 เมษายน) อายุ 68 ปี.ปราชญ์ท้องถิ่น.สัมภาษณ์.
9) นายกายอม ฮุงหวล (2556, 5 พฤษภาคม) อายุ 61 ปี.เฒ่าจ้ำ สัมภาษณ์.
10) นางไฮ แสนตะมาตย์ (2556, 7 พฤษภาคม) อายุ 80 ปี.ชาวนา.สัมภาษณ์.