ข้าวในวัฒนธรรมอาหารไทย

บทคัดย่อ

“ข้าวในวัฒนธรรมอาหารไทย” เป็นมรดกทางสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย การรับประทานข้าวเกิดขึ้นก่อนสมัยอยุธยา จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์พบว่าคนไทยรับประทานข้าวเหนียวเมล็ดยาว ใหญ่เป็นหลัก แต่ได้เปลี่ยนมานิยมรับประทานข้าวเหนียวเมล็ดเล็ก เรียว ยาว และส่งผ่านมาจนถึงปัจจุบัน นอกจากรับประทานข้าวเหนียวแล้วยังมีการบริโภคข้าวเจ้า ที่อินเดียเรียกว่า จาวัล มีลักษณะเมล็ด เรียว ยาว  ในสมัยอยุธยาเป็นยุคทองของการพัฒนาวัฒนธรรมทางอาหาร จากเดิมที่รับประทานอาหารแบบเรียบง่าย กินปลาเป็นหลัก เปลี่ยนเป็นมีการต้ม แกง น้ำพริก และอาหารต่างชาติเข้ามา สมัยธนบุรีมีการทำนานอกฤดู สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ยุคต้นกับยุคธนบุรี อาหารมีลักษณะเดียวกัน แต่มีอาหารเพิ่มขึ้นอีก 1 ประเภท คือ อาหารว่าง ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 จนถึงปัจจุบัน อาหารมีความหลากหลายมากขึ้น  ในปัจจุบันอาหารบางชนิดได้เปลี่ยนวิธี หรือเปลี่ยนส่วนประกอบไปจากเดิม ขาดความประณีตที่ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญของอาหารไทย ข้าว กลายเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญ  เกิดการค้นพบ ข้าวขาวดอกมะลิ ที่นำไปปลูกในภาคอีสานและภาคเหนือ ได้ข้าวที่มีกลิ่นหอม เนื้อสัมผัสของข้าวสวย นุ่ม เป็นที่นิยม  มีชื่อทางการค้าว่า ข้าวหอมมะลิ  ซึ่งในปัจจุบันการบริโภคข้าวใหม่ ที่มีกลิ่นหอม  ถือเป็นความท้าทายในการส่งต่อข้าวในวัฒนธรรมอาหารไทย