การพัฒนาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) เพื่อการเปรียบเทียบสถานการณ์ การบริโภคและการควบคุมยาสูบระหว่างพื้นที่แหล่งผลิตยาเส้นและพื้นที่ทั่วไป จังหวัดนครศรีธรรมราช
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบสถานการณ์การบริโภคและการควบคุมยาสูบในกลุ่มประชากร
ทั่วไปในพื้นที่แหล่งผลิตและไม่ได้เป็นแหล่งผลิตยาเส้น และพัฒนาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เพื่อแสดงผลข้อมูลที่ศึกษา
กลุ่มตัวอย่าง คือ (1) ประชาชนทั่วไป ที่มีอายุระหว่าง 13–70 ปี ในอำเภอท่าศาลาและบางขัน จังหวัดนครศรีธรรมราช
จำนวน 335 คน สุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (2) จุดจำหน่ายยาสูบและกิจการอื่นที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจยาเส้น สุ่มเลือกจุดจำหน่ายที่อยู่รอบบริเวณตำแหน่งของกลุ่มตัวอย่างประชาชนทั่วไป ในรัศมี 1 กิโลเมตร จำนวน 245 จุด และ (3) ผู้มีส่วน
เกี่ยวข้องในการใช้งานระบบที่พัฒนาขึ้น เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงแบ่งเป็นผู้ให้ข้อมูลความต้องการจำนวน 6 คน และผู้
ประเมินความพอใจจำนวน 12 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ และเครื่องมือที่ใช้ในการพัฒนา
ระบบ ได้แก่ เทคโนโลยี Web-based และ Google Maps API วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ค่าความถี่ ค่าร้อยละ การวิเคราะห์เปรียบ
เทียบ ด้วย MANOVA และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า สถานการณ์การบริโภคและการควบคุมยาสูบในกลุ่มของประชาชนทั่วไปในแต่ละพื้นที่ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 ในด้านการพบเห็นนักแสดงสูบบุหรี่ทางสื่อ ผลของคำเตือนบนซองบุหรี่ต่อการสูบของตนเอง และ ทัศนคติต่ออันตรายของการได้รับควันบุหรี่ ที่ระดับ .001 .01 และ .05 ตามลำดับ และมีทัศนคติต่อการสูบบุหรี่และการรับรู้กฎหมายห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะในพื้นที่วิจัย แตกต่างกันที่ระดับ .001 ไม่พบความแตกต่างในพฤติกรรมการสูบบุหรี่ พื้นที่แหล่งผลิตยาเส้นส่งผลให้เกิดการสูบบุหรี่ต่อวันมากกว่าอีกพื้นที่ ขณะที่พื้นที่ไม่ได้เป็นแหล่งผลิตยาเส้นและพื้นที่ที่มีโครงการชุมชนปลอดบุรี่มีผลต่อการเลิกสูบบุหรี่ สามารถดูรายงานที่นำเสนอข้อมูลเชิงสถิติและเชิงแผนที่ด้วย Google Maps ใช้สัญลักษณ์หมุดและสีที่แตกต่างกัน ทำให้สามารถวิเคราะห์และนำใช้ข้อมูลได้สะดวก สามารถดูรายงานและเก็บข้อมูลผ่านคอมพิวเตอร์และสมาร์ตโฟนที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต
Article Details
- ผู้เขียนต้องยินยอมปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กองบรรณาธิการวารสารกำหนด และผู้เขียนต้องยินยอมให้บรรณาธิการ แก้ไขความสมบูรณ์ของบทความได้ในขั้นตอนสุดท้ายก่อนเผยแพร่
- ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียน แต่วารสารเทคโนโลยีภาคใต้คงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรก โดยเหตุที่บทความนี้ปรากฏในวารสารที่เข้าถึงได้จึงอนุญาตให้นำบทความไปใช้เพื่อประโยชน์ทางการศึกษา แต่มิใช่เพื่อการพาณิชย์
เอกสารอ้างอิง
Action on Smoking and Health Foundation Thailand. (2018). Database system for action on smoking and health foundation Thailand. Retrieved May 10, 2018, from: https://www.ashthailand.or.th/th/ network.php [in Thai]
Barbara, J., & Martinez, S. (2009). Using Local Data and GIS to Analyze the Changing Faces of Tobacco. Producing Counties in Indiana. Retrieve February 22, 2018, from: https://apha.confex.com/apha/134am/techprogram/paper_138577.htm
Boonkool, P. (2009). Assessing the Need to Use Geographic Information Systems for Tobacco Control. Bangkok: Mahidol University, Tobacco Control Research and Knowledge Management Center, (TRC.). [in Thai]
Burden of Disease Thailand (BOD). (2016). Health Loss from Smoking. Retrieved February 22, 2018, from: https://bodthai.net/download/ความสูญเสียทางสุขภาพจา-2/ [in Thai]
Bureau of Non-communicable Diseases. (2018). Annual Report 2018. Bangkok: Aksorn Graphic Designer. [in Thai]
Center for Disease Control and Prevention (CDC). (2019). Data and Statistics. Retrieve March 28, 2019, from: https://www.cdc.gov/tobacco/ data_statistics/index.htm [in Thai]
Department of Disease Control (DDC). (2018). TAS App Surveillance Violates Tobacco Control – alcohol. Retrieved February 22, 2018, from: https://pr.moph.go.th/iprg/include/ admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=106607 [in Thai]
Fakunle, D. O., Milam, A. J., Furr-Holden, C. D., Butler, J., Thorpe, R. J., & LaVeist, T. A. (2016). The inequitable distribution of tobacco outlet density: the role of income in two Black Mid-Atlantic geopolitical areas. Publish Health, 136, 35-40.
Galiatsatos, P., Kineza, C., Hwang, S., Pietri, J., Brigham, E., Putcha, N., ... Hansel, N.N. (2018). Neighbourhood characteristics and health outcomes: evaluating the association between socioeconomic status, tobacco store density and health outcomes in Baltimore City. Tobacco Control, 27(E1), e19-e24.
Hall, J., Cho, H. D., Maldonado-Molina, M., George, T. J., Shenkman, E. A., & Salloum, R. G. (2019). Rural-urban disparities in tobacco retail access in the southeastern United States: CVS vs. the dollar stores. Preventive Medicine Reports. Preventive Medicine Reports, 15, 100935.
Henriksen, L., Andersen-Rodgers, E., Zhang, X.,Roeseler, A., Sun, D.L., Johnson, T.O., & Schleicher, N.C. (2017). Neighborhood variation in the price of cheap tobacco products in California: Results from healthy stores for a healthy community. Nicotine & Tobacco Research, 19(11), 1330–1337.
Jinpon, P., & Jueboon, M. (2019). The information system for reporting density of alcohol stores surrounding educational institutions in Nakhon Si Thammarat, Thailand. Journal of Southern Technology, 12(1), 103-114. [in Thai]
Lopez, A. D., Mathers, C. D., Ezzati, M., Jamison, D. T., & Murray, C. J. (2006). Global Burden of Disease and Risk Factors. New York: Oxford University Press.
Manawatthanawong, A., Chaiyasong, S., Limwattananon, S., Limwattananon, C., Tisayaticom, K., Patcharanarumol, W., & Tangcharoensathien, V. (2017). How many NCD patients have risky health behaviors?: report from health and welfare survey. Journal of Health Systems Research, 11(3), 345-354. [in Thai]
Marah, M., & Novotny, T.E. (2011). Geographic patterns of cigarette butt waste in the urban environment. Tob Control, 20 (Suppl 1), i42ei44, doi:10.1136/tc.2010.042424
Matichon Online. (2019, 1 March). Various Health Risk Factors Make "Thais Seriously Ill" Premature. Retrieved March 25, 2019, from: https://www.matichon.co.th/lifestyle/news_1385595. [in Thai]
McCarthy, W.J., Mistry, R., Lu, Y., Patel, M., Zheng, H., & Dietsch, B., (2009). Density of tobacco retailers near schools: effects on tobacco use among students. American Journal of Public Health, 99(11), 2006–2013.
Phitthayarangsarit, S., Pan-krajang, P., & Seetaboot, D. (2017). Summary of 25 Years, Tobacco Control in Thailand 1992-2017. Bangkok: Mahidol University, Tobacco Control Research and Knowledge Management Center, (TRC.). [in Thai]
Publisher of the Cabinet and the Gazette. (2019). The Gazette. Retrieved February 22, 2019, from: https://www.mratchakitcha.soc.go.th/ index.html
Rutten, L.F., Augustson, E.M., Moser, R.P., Beckjord, E.B., & Hesse, B.W. (2008). Smoking knowledge and behavior in the United States: sociodemographic, smoking status, and geographic patterns. Nicotine & Tobacco Research, 10(10), 1559-70.
Sooksriwong, A. (2014). International law on smoking bans in the AEC and smoking prevalence rate. Romphruek Journal, Krirk University, 32(3), 110-131. [in Thai]
Thamarangs, T., Pitayarangsarit, S., Iam-anan, P., Phulkerd, S., Ponguttha, S., Waleewong, O., & Limwattanayingyong, A. (2011). Gaps and opportunities in addressing non communicable diseases in Thailand with who’s best buys and good buys interventions. Journal of Health Systems Research, 5(4), 401-409. [in Thai]
Tobacco Control Research and Knowledge Management Center, (TRC.), Mahidol University. (2018). Thailand Tobacco Consumption Statistics report 2018. Bangkok: Jareanmangkongkanpim. [in Thai]
Vardavas, C. I., Connolly, G. N., & Kafatos, A. G. (2009). Geographical Information Systems as a Tool for Monitoring Tobacco Industry Advertising. Retrieved February 22, 2018, from: https://tobaccocontrol.bmj. com/cgi/rapidpdf/tc.2008.026856v1
WHO FCTC. (2005). WHO Framework Convention on Tobacco Control. Retrieve March 1, 2018, from: https://apps.who.int/iris /bitstream/handle/10665/42811/9241591013.pdf; jsessionid=FA687E55473AD 04241C1F5FE19F571C2?sequence=1
Wilmore, S. (2003). GIS and Tobacco Control: An Innovative Way of Analyzing and Monitoring pc 308(a), Tobacco Sales to Minors. Retrieved February 22, 2018, from: https://apha.confex.com/apha/ 131am/techprogram/paper_64502.htm
World Health Organization, WHO. (2018). Noncommunicable Diseases Country Profiles 2018. Geneva: World Health Organization.
World Health Organization, WHO. (2019). Tobacco. Retrieve August 25, 2019, from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
