การใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากต้นสาคูของชุมชน ในจังหวัดนครศรีธรรมราช

Main Article Content

วิชิต จรุงสุจริตกุล
นิภารัตน์ นักตรีพงศ์
กาญจนพรรณ จรพงศ์

บทคัดย่อ

         งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) วิเคราะห์ต้นทุน รายได้ และกำไรในการใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากต้นสาคูของชุมชนในจังหวัดนครศรีธรรมราช (2) ศึกษาแนวทางการใช้ประโยชน์จากต้นสาคูของชุมชนที่เหมาะสม การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยผสานวิธี โดยใช้การวิจัยเชิงปริมาณร่วมกับการวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรที่ใช้ คือ ชุมชนที่มีการใช้ประโยชน์จากต้นสาคูในจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยกลุ่มตัวอย่างได้คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 30 ราย ในพื้นที่ 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอร่อนพิบูลย์ อำเภอชะอวด อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอเมือง และอำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช ในส่วนของการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา


         ผลการวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทน ซึ่งจำแนกตามอายุต้นสาคูและชนิดของการใช้ประโยชน์ต่อต้นสาคู 1 ต้น พบว่า ในช่วงแรกของต้นสาคูที่มีอายุน้อยกว่า 4 ปี ยังไม่มีมีการใช้ประโยชน์ ในช่วงที่ 2 ของต้นสาคูอายุ 4–8 ปี ชุมชนมีการใช้ประโยชน์ 2 อย่าง คือ (1) สาคูดิบบดเป็นอาหารเลี้ยงสัตว์ มีรายได้ 1,600 บาทต่อต้น มีต้นทุน 700 บาทต่อต้น (กำไร 900 บาทต่อต้น) (2) เลี้ยงด้วงสาคู มีรายได้ 12,000 บาทต่อต้น มีต้นทุน 760 บาทต่อต้น (กำไร 11,240 บาทต่อต้น) ในช่วงสุดท้ายต้นสาคูที่อายุมากกว่า 8 ปี ชุมชนมีการใช้ประโยชน์ 2 อย่าง คือ (1) ผลิตเป็นแป้งสาคูมีรายได้ 4,500 บาทต่อต้น มีต้นทุน 700 บาทต่อต้น (กำไร 3,800 บาทต่อต้น) (2) เลี้ยงด้วงสาคู มีรายได้ 31,500 บาทต่อต้น มีต้นทุน 860 บาทต่อต้น (กำไร 30,640 บาทต่อต้น) อย่างไรก็ตามในระหว่างการใช้ประโยชน์ต้นสาคูตลอดช่วงอายุ 4–12 ปี ชุมชนยังนิยมใช้ประโยชน์จากใบ โดยนำใบมาเย็บเป็นตับเพื่อทำเป็นวัสดุมุงหลังคา มีรายได้ 1,500 บาทต่อปีต่อต้น มีต้นทุน 200 บาทต่อปีต่อต้น (กำไร 1,300 บาทต่อปีต่อต้น) โดยเมื่อคิดมูลค่าตลอดอายุช่วงอายุ 4-12 ปี (กำไร 10,400 บาทต่อต้น) สำหรับผลการศึกษาแนวทางการใช้ประโยชน์จากต้นสาคูของชุมชนที่เหมาะสมนั้น พบว่า ไม่ควรตัดต้นสาคูมาใช้ประโยชน์ก่อนอายุ 4 ปี นอกจากไม่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจแล้วยังเป็นการตัดต้นสาคูเร็วเกินไปมีผลทำให้ปริมาณพื้นที่ป่าสาคูมีปริมาณลดลง การใช้ประโยชน์ที่เหมาะสม คือ การใช้ประโยชน์จากต้นสาคูในช่วงอายุสุดท้าย 8-12 ปี จะได้มูลค่าผลผลิตค่อนข้างสูง อีกทั้งผลผลิตมีปริมาณและคุณภาพดี สำหรับต้นสาคูตลอดช่วงอายุระหว่าง 4–12 ปี ยังสามารถใช้ประโยชน์ได้ตลอดจากทางใบและใบ โดยนำไปเย็บเป็นตับมุงหลังคาและเครื่องจักสาน ส่วนการใช้ประโยชน์จากต้นสาคูอายุปานกลาง 4-8 ปี จะได้มูลค่าผลผลิตค่อนข้างน้อย ดังนั้นแนวทางการใช้ประโยชน์จากต้นสาคูจนถึงช่วงอายุสุดท้ายตามที่ได้ศึกษานั้น สามารถช่วยให้ชุมชนใช้ประโยชน์จากต้นสาคูได้อย่างคุ้มค่า


          

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จรุงสุจริตกุล ว., นักตรีพงศ์ น., & จรพงศ์ ก. (2017). การใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากต้นสาคูของชุมชน ในจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้, 11(2), 153–159. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/journal_sct/article/view/95004
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Baimai, W. (2012). Research and development for local. Rajabhat Journal of Science, Humanities & Social Sciences, 13(1), 1-8. [in Thai]
Jaipluem, N., Suvanpan, T., & Jaipluem, A. (2007). Sago Palm (Research Report). Nakhon Si Thammarat: Rajamangala University of Technology Srivijaya. [in Thai]
Khoployklang, J. (2006). Distribution of Sago Palm in Nakhon Si Thammarat. Rajamangala University of Technology Srivijaya. [in Thai]
Mingmaneenakin, W. (2010). Principles of Economics. Bangkok: Thammasat University Printing. [in Thai]
Srirot, K. (1999). Properties and Utilization from Sago Palm. Bangkok: Text and Journal Publication. [in Thai]
Sukpan, N., & Khunveechuay, M. (2010). Utilization and Management of Sago Palm Forests in the Province of Nakhon Si Thammarat. Nakhon Si Thammarat: Nakhon Si Thammarat Rajabhat University. [in Thai]
Vong-ake, P. (2008). Qualitative Research Report Writing. Institute for Population and Social: Mahidol University.
[in Thai]