Stateless Elderly, Vulnerability and Structural Violence on the Margins of Society
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article aims to examine the situation of stateless older persons in Thailand, a population group that has been largely overlooked by state policies and the social welfare system. It focuses on analyzing the structural vulnerabilities faced by this group—particularly in relation to their right to healthcare, access to public services, and absence from the civil registration system—all of which significantly affect their livelihoods and quality of life, especially in old age. The analysis is grounded in the theoretical framework of structural violence, which highlights how institutional arrangements and legal frameworks systematically marginalize individuals and obstruct their ability to live with dignity.
This study employs a documentary research method by collecting and analyzing data from academic literature, scholarly articles, government reports, and documents from international organizations, as well as relevant laws and policies concerning legal status and the rights of stateless persons. These sources are critically analyzed to reveal policy gaps and the structural impacts affecting stateless older persons.
The findings reveal that the vulnerability of stateless older persons is not solely the result of individual circumstances, but rather a product of compounded structural exclusion-legal, social, and economic—as well as systematic neglect by the welfare state. The author argues that a comprehensive literature review, combined with critical analysis of these issues, can enhance understanding of the situation and serve as a foundation for policy reconsideration and the development of targeted mechanisms to concretely uphold the human rights of stateless older persons.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
All written articles published on Journal of Social Sciences is its author’s opinion which is not belonged to Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University or is not in a responsibility of the journal’s editorial committee’s members.
References
กระทวงศึกษาธิการ. 2567. “คู่มือการใช้งานระบบกำหนดรหัสประจำตัวผู้เรียนเพื่อเข้ารับบริการการศึกษาสำหรับผู้ไม่มีหลักฐานทางทะเบียนราษฎร.” สืบค้นเมื่อ 1 เมษายน 2568. https://gcode.moe.go.th/genpin/manual_GCodeV4.pdf.
กองส่งเสริมการศึกษาและพัฒนาการบริหารการศึกษาในภูมิภาค สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการกระทรวงศึกษาธิการ. 2557. คู่มือและแนวปฏิบัติสำหรับการจัดการศึกษาแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทย (ฉบับปรับปรุงใหม่ พ.ศ. 2567). กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ.
กองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาติ. 2564. ชีวิตที่ไม่มีใครเห็น 48 ปีสถานการณ์เด็กไร้สัญชาติในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ.
ดรุณี ไพศาลพาณิชย์กุล. 2558. “สถานการณ์การเข้าถึงหลักประกันสุขภาพของคนไม่มีสัญชาติไทยและ ข้อเสนอแนะ.” วารสารกฎหมายสงขลานครินทร์ 5 (1): 44-62.
มณีรัตน์ จันทร์หนิ้ว, และ ฐาปนี ชุมพลวงศ์. 2565. “แนวทางการจัดการปัญหาการพิสูจน์สถานะและสิทธิของบุคคลตามกฎหมาย เขตตำบลร่องเคาะ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง.” วารสารรัชต์ภาคย์ 16 (49): 251-66.
ไทยพีบีเอส. 2556.“ปัญหาการดำเนินการเพื่อ “ขอสัญชาติ” ของชาวกะเหรี่ยง.” สืบค้นเมื่อ 1 เมษายน 2568. https://www.thaipbs.or.th/news/content/137998.
พงศธร พอกเพิ่มดี. 2558. “การให้สิทธิ (คืนสิทธิ) ขั้นพื้นฐานด้านสาธารณสุขให้แก่บุคคลที่มีปัญหาสถานะและสิทธิ: ความสำเร็จอีกขั้นของระบบหลักประกันสุขภาพไทย.” วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 5 (1): 85-98.
พันธุ์ทิพย์ กาญจนะ, จิตรา สายสุนทร, และคณะ. 2552. สถานการณ์ด้านคนไร้รัฐไร้สัญชาติในภาคเหนือของประเทศไทย: คืออะไร? และควรจัดการอย่างไร. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
พันธุ์ทิพย์ กาญจนะ, และ จิตรา สายสุนทร. 2556. การปรากฏตัวของคนไร้รัฐไร้สัญชาติในประเทศไทย: แนวคิดและมาตรการในการจัดการปัญหาที่ชอบด้วยกฎหมายระหว่างประเทศ. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการส่งเสริมงานวิจัย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. 2567. “การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567.” สืบค้นเมื่อ 1 เมษายน 2568. https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20241209145003_27188.pdf
สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ. 2555. “หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าเพื่อคนชายขอบผู้ไม่มีสัญชาติไทย” วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 6 (3): 403-415.
The Reporters. 2563. “ผู้เฒ่าไร้สัญชาติ” เฮ! กรมการปกครองพิจารณาให้สัญชาติ.” สืบค้นเมื่อ 1เมษายน 2568. https://www.thereporters.co/tw-humanity/ผู้เฒ่าไร้สัญชาติ-gV-di/?utm.
Barua, Proloy., and Kanida Narattharaksa. 2020. “The Impact of the Stateless Health Insurance Scheme on Inpatient Service Utilization of Stateless Children at the Four Selected District Hospitals in Tak Province, Thailand.” International Journal of Health Planning and Management 35 (1): e12-e27.
Cheva-Isarakul, Janepicha, and Christoph Sperfeldt. 2023. “Citizenship and Statelessness among Mobile Maritime Populations: The Case of the Moken in Thailand.” Citizenship Studies 27 (4): 530-47. https://doi.org/10.1080/13621025.2023.2178638.
Farmer, Paul. 2003. Pathologies of Power: Health, Human Rights, and the New War on the Poor. Berkeley: University of California Press.
Flaim, Amanda, Lindy B. Williams, and Daniel B. Ahlquist. 2020. “How Statelessness, Citizenship, and out-Migration. Contribute to Stratification among Rural Elderly in the Highlands of Thailand” Social Forces 99 (1): 333-65. https://doi.org/10.1093/sf/soz133.
Galtung, Johan. 1969. “Violence, peace, and peace research.” Journal of Peace Research 6 (3): 167–191.
Gupta, Akhil. 2012. Red tape: Bureaucracy, structural violence, and poverty in India. Durham: Duke University Press.
Herberholz, Chantal. 2022. “‘We Are Inferior, We Have No Rights’: Statelessness and Mental Health among Ethnic Minorities in Northern Thailand.” SSM-Population Health 19: 1-11. https://doi.org/10.1016/j.ssmph.2022.101138.
Hirschfeld, Katherine. 2017. “Rethinking “Structural Violence”.” Society 54 (2): 156-162. https://doi.org/10.1007/s12115-017-0116-y.
Ho, Kathleen. 2007. “Structural Violence as a Human Rights Violation.” Essex Human Rights Review 4 (2): 1–17.
Pérez, Moira. 2019. “Epistemic violence: reflections between the invisible and the ignorable”. El lugar sin límites 1 (1): 81-98.
Saisoonthorn, Phunthip Kanchanachittra. 2006.”Development of Concepts on Nationality and the Efforts to Reduce Statelessness in Thailand *.” Refugee Survey Quarterly 25 (3): 40-53. https://doi.org/10.1093/rsq/hdi0145.
Seidemann, Ryan M., and Christine L. Halling. 2019. “Landscape Structural Violence: A View from New Orleans’s Cemeteries.” American Antiquity 84 (4): 669-683. https://doi.org/10.1017/aaq.2019.49.
UNHCR. (2022). “Statelessness in Thailand.” Accessed December 5, 2024. https://www.unhcr.org/th/en/statelessness
