ภาวะผู้นำการบริหารในภาวะวิกฤติ และยุทธศาสตร์การบริหารจัดการสาธารณภัยด้านน้ำ เพื่อความมั่นคงของมนุษย์ยุคใหม่ :ศึกษาเฉพาะกรณี จังหวัดในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำภาคกลาง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์การวิจัยนี้ เป็นการศึกษาวิจัยแบบเข้มข้นกับกลุ่มผู้นำและผู้บริหารระดับจังหวัดและระดับท้องถิ่น รวมถึงผู้นำชุมชน และประชาชนผู้ได้รับผลกระทบในเขตพื้นที่จังหวัดภาคกลาง ได้แก่ จังหวัดลพบุรี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดนครนายก ในแง่ยุทธศาสตร์ภาวะผู้นำการบริหารในภาวะวิกฤติ ยุทธศาสตร์ในการจัดการสาธารณภัยด้านน้ำ และความมั่นคงของมนุษย์ โดยเจาะลึกถึงความพยายามในการบริหารจัดการในภาวะวิกฤติ  ในด้านระเบียบวิธีวิจัยนั้น การศึกษาได้ใช้แนวทางการวิจัยในเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เจาะลึกต่อผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) จำนวน 34 คน จากสาขาวิชาชีพต่าง ๆ ประกอบด้วย ผู้นำนักบริหาร ผู้แทนกลุ่มผู้นำจากภาคส่วนต่าง ๆ ทั้งจากภาครัฐ ภาคราชการ ภาคการเมือง ทั้งในระดับชาติและระดับท้องถิ่น ภาคนักวิชาการผู้ทรงคุณวุฒิ ภาคธุรกิจเอกชน ภาคประชาสังคม และผู้นำตัวแทนกลุ่มต่าง ๆ สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณเพื่อตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลที่ได้จากการวิจัยเชิงคุณภาพนั้น ได้ทำการแจกแบบสอบถามเพิ่มเติมกับกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 1,459 คน ในพื้นที่จังหวัดภาคกลาง ได้แก่ จังหวัดลพบุรี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดนครนายก โดยสรุปว่า การบริหารจัดการสาธารณภัยของประเทศไทย นอกจากเรื่องภาวะผู้นำและการวางแผนเชิงยุทธศาสตร์ระดับต่าง ๆ เพื่อป้องกันและลดผลกระทบจากปัญหาที่เกิดขึ้นแล้วการสร้างจิตสำนึกเรื่องความปลอดภัย และการเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัย เป็นเรื่องที่จำเป็น ทั้งนี้ ในการบริหารจัดการน้ำควรจัดทำอย่างเป็นระบบที่สอดคล้องเชื่อมโยงกันในระดับต่าง ๆ ทั้งระดับชุมชน หมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด กลุ่มจังหวัด หรือกลุ่มพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีการใช้ประโยชน์หรือได้รับผลกระทบจากการใช้น้ำร่วมกัน ควรสร้างหรือจัดหาพื้นที่เพื่อรองรับปริมาณน้ำเพิ่มขึ้น ทั้งการสร้างเขื่อน อ่างเก็บน้ำ สระ คลองส่งน้ำ ระบบท่อส่งน้ำ เพื่อสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงที่เราสามารถบริหารจัดการน้ำได้มากขึ้น เพื่อป้องกันและบรรเทาปัญหาอุทกภัยและภัยแล้งอย่างยั่งยืน