มาตรการทางกฎหมายในการควบคุมการประกอบธุรกิจคลินิกเสริมความงาม

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการควบคุมการประกอบธุรกิจคลินิกเสริมความงาม ตามพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 เกี่ยวกับการอนุญาตให้ประกอบกิจการสถานพยาบาล การอนุญาตให้ดำเนินการสถานพยาบาล หน้าที่และความรับผิดชอบของผู้รับอนุญาตและผู้ดำเนินการสถานพยาบาล มาตรฐานการประกอบกิจการสถานพยาบาลบทลงโทษ รวมถึงกฎกระทรวง ประกาศกระทรวง และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนกฎหมายว่าด้วยสถานพยาบาลหรือเกี่ยวกับธุรกิจคลินิกเสริมความงามของต่างประเทศ

จากการศึกษาพบว่าการควบคุมดูแลธุรกิจคลินิกเสริมความงามมีปัญหาด้านการควบคุมการประกอบธุรกิจคลินิกเสริมความงามที่เน้นให้บริการเชิงพาณิชย์มากเกินไป จนละเลยเรื่องสุขภาพและความปลอดภัยของผู้รับบริการและไม่มีมาตรฐานจรรยาบรรณควบคุมกำกับโดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่กฎหมายไม่ได้กำหนดให้ผู้รับอนุญาตมีหน้าที่ความรับผิดชอบควบคุมและดูแลบุคคลที่ไม่ใช่แพทย์ทำการประกอบวิชาชีพในสถานพยาบาล หรือกรณีผู้รับอนุญาตไม่จัดให้มีผู้ดำเนินการสถานพยาบาลก็ไม่มีบทลงโทษทางปกครองผู้รับอนุญาต จึงขาดความเอาใจใส่ในการควบคุมดูแล จนเกิดกรณีให้บริการรักษาโดยบุคคลที่ไม่ใช่แพทย์ ประกอบกับมาตรฐานของคลินิกเสริมความงามไม่มีหลักเกณฑ์มาตรฐานที่ชัดเจน ทำให้คลินิกเสริมความงามไม่มีเกณฑ์มาตรฐานที่น่าเชื่อถือและถูกต้องตามหลักวิชาการ และไม่ได้กำหนดประเภทคลินิกเสริมความงามให้ชัดเจนและสอดคล้องกับลักษณะความเป็นจริง รวมถึงมีกรณีปัญหาการควบคุมผู้ให้บริการที่แพทย์ไม่สามารถควบคุมดูแลกิจการคลินิกเสริมความงามได้อย่างใกล้ชิด ทำให้ขาดคุณสมบัติเป็นผู้ดำเนินการสถานพยาบาล แต่ไม่มีบทลงโทษทั้งในทางอาญาและทางปกครองที่ชัดเจน เปิดช่องให้เกิดการใช้หรือวานผู้ช่วยผู้ประกอบวิชาชีพให้บริการทางวิชาชีพหรือใช้เครื่องมือทางการแพทย์กับผู้รับบริการโดยไม่ถูกต้อง โดยเฉพาะคลินิกเสริมความงามที่ตั้งอยู่ในห้างสรรพสินค้าซึ่งพบว่าแพทย์ไม่อยู่ประจำการตลอดเวลาในคลินิก และเจ้าหน้าที่ให้บริการและพนักงานขายซึ่งเป็นฝ่ายบริการและดูแลลูกค้ามักใช้ข้อมูลที่ไม่เป็นจริงหรือหลอกลวงประชาชนหรือดึงรั้งให้ซื้อสินค้าและบริการ ที่เป็นการสร้างความเดือดร้อนรำคาญให้แก่ประชาชนโดยทั่วไป อันนำไปสู่ปัญหาการคุ้มครองผู้รับบริการ การจำกัดสิทธิในบางประการและความเสียหายจากการรับบริการเสริมความงามที่เกี่ยวเนื่องกับการรับบริการทางการแพทย์ตามสิทธิผู้ป่วยและสิทธิผู้บริโภค รวมถึงสิทธิการเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับคลินิกเสริมความงามที่ถูกต้องและครบถ้วน

ดังนั้น เพื่อให้บริการคลินิกเสริมความงามมีมาตรฐานและคุ้มครองผู้รับบริการ จึงเสนอให้ปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 เกี่ยวกับหน้าที่และความรับผิดชอบของผู้รับอนุญาตพร้อมมีบทลงโทษทางปกครอง และกำหนดโทษทางปกครองสำหรับผู้ดำเนินการสถานพยาบาลที่มีหน้าที่ควบคุมดูแลสถานพยาบาลและกรณีขาดคุณสมบัติ และแก้ไขปรับปรุงกฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งขอเสนอแนะให้จัดทำประกาศกระทรวงสาธารณสุขเกี่ยวกับมาตรฐานการให้บริการของคลินิกเสริมความงาม และการรักษาจรรยาบรรณการให้บริการของสถานพยาบาล และวิธีการส่งเสริมการคุ้มครองผู้รับบริการ