เด็กไร้สัญชาติในประเทศไทย: สถานการณ์ปัญหาและข้อเสนอแนะเพื่อการลดและขจัดภาวะไร้สัญชาติ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
นับจากทศวรรษ 2510 ประเทศไทยดำเนินนโยบายและบังคับใช้กฎหมายเพื่อ
การลดและขจัดความไร้สัญชาติให้แก่เด็กและครอบครัวไร้สัญชาติมาอย่างต่อเนื่อง โดยมีความก้าวหน้าอย่างสำคัญในด้านกฎหมายนโยบายในช่วงทศวรรษ 2540-2550 อย่างไรก็ดี หากพิจารณาจากจำนวนคนไร้สัญชาติในปัจจุบันแล้วพบว่าจำนวนคนไร้สัญชาติไม่ได้ลดจำนวนอย่างเห็นได้ชัด โดยมีความน่าสนใจว่าจำนวนเด็กไร้สัญชาติที่เกิดใหม่มีแนวโน้มสูงขึ้น งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะทบทวนสถานการณ์เด็กไร้สัญชาติในประเทศไทย โดยศึกษากฎหมายนโยบายที่เป็นอยู่ และเก็บข้อมูลภาคสนามโดยการสัมภาษณ์องค์กรพัฒนาเอกชนที่ให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่คนไร้รัฐไร้สัญชาติ 28 องค์กร หน่วยงานภาครัฐ 5 หน่วยงาน และสถานพยาบาล 4 แห่ง ใน 13 จังหวัด ข้อค้นพบที่สำคัญคือกล่าวได้ว่าประเทศไทยมีกฎหมาย นโยบายที่มุ่งป้องกันความไร้รัฐ และป้องกันความเสี่ยงที่บุคคลจะไร้สัญชาติ งานวิจัยนี้ มีข้อเสนอแนะเพื่อการขับเคลื่อนกลไกต่างๆ คือ ควรต้องมีการพัฒนาหลักเกณฑ์ทางกฎหมาย แนวปฏิบัติรวมถึงคู่มือในการแก้ปัญหาความไร้รัฐ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องจดทะเบียนการเกิด (โดยเฉพาะการแจ้งเกิดเกินกำหนด) การจัดทำทะเบียนคนอยู่ อย่างมีส่วนร่วมหรือรับฟังความเห็นจากภาคประชาสังคมและภาควิชาการ ยืดหยุ่นและผ่อนคลายในทางหลักเกณฑ์ทางกฎหมายเพื่อให้การแก้ปัญหาความไร้สัญชาติดำเนินไปอย่างสอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงที่เด็กไร้สัญชาติในประเทศไทยกำลังเผชิญ ประการสุดท้ายควรต้องพัฒนาหลักเกณฑ์ทางกฎหมายที่จะคุ้มครองเด็กไร้รัฐไร้สัญชาติ รวมถึงครอบครัวของเด็กให้สามารถอาศัยในประเทศไทยได้
Article Details
References
Darunee Paisanpanichkul, Chuti Ngam-Urulert, Luernhom Saifha, and Sarinya Kitprayoon. Nationality Procedures in Thailand: Bottlenecks Analysis and Recommendations in Addressing Implementation Challenges. Bangkok: United Nations High Commissioner for Refugees-Thailand, 2561: 1-10 [In Thai]
Darunee Paisanpanichkul. “47th Years of the Alienated Citizen from the Alienated Lane.” CMU Journal of Law and Social Sciences 12, no. 2 (2019): 157-178. [In Thai]
Darunee Paisanpanichkul. “After Border Crossing: Legal Status of Ethnic Migrants in Thailand.” CMU Journal of Law and Social Sciences 9, no. 2 (2016): 170-205. [In Thai]
UNHCR Good Practices Paper “Action 3: Removing Gender Discrimination from Nationality Laws.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/54f8377d4.html.
UNHCR Good Practices Paper “Action 6: Establishing Statelessness Determination Procedures to Protect Stateless Persons.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/5f203d0e4.html.
UNHCR Good Practices Paper “Action 7: Ensuring birth registration for the prevention of statelessness.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/5a0ac8f94.html.
UNHCR Good Practices Paper “Action 9: Acceding to the UN Statelessness Conventions.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/553f617f4.html.
UNHCR Good Practices Paper. “Action 1: Resolving Existing Major Situations of Statelessness.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/54e75a244.html.
UNHCR Good Practices Paper. “Action 2: Ensuring that no child is born stateless.” Accessed May 12, 2020. https://www.refworld.org/docid/58cfab014.html.