พัฒนาการของผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมในธุรกิจเพลงไทยเดิม

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่อง พัฒนาการของผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมในธุรกิจเพลงไทยเดิม  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมในธุรกิจเพลงไทยเดิมในด้านของศิลปิน  บทเพลง และลักษณะการบรรเลง ทำการศึกษาโดยวิธีการค้นคว้าเอกสารและสื่อดนตรีทั้งจากข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิ   ซึ่งกำหนดขอบข่ายในการศึกษาแบ่งเป็น 4 ยุคตามลักษณะสื่อดนตรี คือ ยุคแผ่นเสียงครั่ง  ยุคแผ่นเสียงลองเพลย์  ยุคเทปคาสเซ็ท และยุคซีดี  ผลการศึกษาพบว่า  ผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมในธุรกิจเพลงไทยเดิมเริ่มจากในยุคแผ่นเสียงครั่งโดยบริษัทต่างชาติเข้ามาบันทึกเสียงบรรเลงเดี่ยวขิมเนื่องจากความนิยมที่มีต่อเครื่องดนตรีและชื่อเสียงของศิลปิน คือ นายพุฒ นันทพล และนายมนตรี  ตราโมท  ผลงานดังกล่าวเป็นการเดี่ยวเครื่องดนตรีตามนิยามความหมายทางดนตรีไทย  ในยุคแผ่นเสียงลองเพลย์ เป็นช่วงที่ดนตรีไทยเริ่มเสื่อมความนิยมเนื่องจากนโยบายของรัฐที่ต้องการผลักดันประเทศไปสู่ความเป็นอารยะ ผนวกกับความนิยมที่มีต่อเพลงสากลและเพลงไทยสากล จึงส่งผลต่อผลงานเดี่ยวขิมซึ่งไม่ได้รับความนิยมโดยเป็นเพียงรายการหนึ่งที่แทรกอยู่ในชุดผลงานดนตรีไทยต่างๆ โดยบทเพลงที่นำมาบรรเลงในยุคนี้ได้แก่ เพลงสำเนียงจีนและเพลงสามชั้น(ทางเดี่ยว) ศิลปินที่ปรากฏชื่อ คือ เชวงศักดิ์  โพธิสมบัติ และสุวิทย์ บวรวัฒนา  ต่อมาในยุคเทปคาสเซ็ท มีจำนวนผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก ทั้งจากอิทธิพลจากละครเรื่องคู่กรรม ทำให้ขิมเป็นที่นิยม และเพลงไทยสากลที่ถูกเลือกมาใช้ในการบรรเลงในชุดผลงาน  นอกจากนี้ยังมีการบรรเลงเดี่ยวขิมด้วยเพลงพื้นเมืองภาคเหนืออีกด้วย ในขณะเดียวกันกลับมีผลงานที่เป็นการบรรเลงเดี่ยวอย่างแท้จริงลดน้อยลงเมื่อเทียบสัดส่วนกับจำนวนเพลงทั้งหมด ศิลปินที่ปรากฏผลงานมีจำนวน 8 ท่าน เมื่อเข้าสู่ยุคซีดี พบว่าผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นทั้งจากผลงานเก่าที่ผลิตซ้ำและที่ผลิตขึ้นใหม่  มีการผลงานที่ปรับเปลี่ยนการบรรเลงโดยนำเครื่องดนตรีสากลและเสียงสังเคราะห์เข้ามาผสมผสานกับการบรรเลงขิม  รวมทั้งการบรรเลงเดี่ยวขิมในรูปแบบดนตรีสปา ซึ่งกำลังได้รับความนิยมจากธุรกิจสปา  ส่วนผลงานการบรรเลงลักษณะเดิมก็ยังคงเพิ่มปริมาณมากขึ้นทั้งจากผู้ผลิตรายเก่าและรายใหม่  ศิลปินที่ปรากฏผลงานมีจำนวน 14 ท่าน  จะเห็นได้ว่าพัฒนาการผลงานบรรเลงเดี่ยวขิมได้ปรับเปลี่ยนไปตามสภาพสังคมเพื่อให้การบรรเลงเดี่ยวขิมยังคงเป็นที่สนใจและดำรงอยู่ได้ในธุรกิจเพลงไทยเดิม