วัตถุประสงค์ที่แท้จริงของการจัดงานศพที่ปรากฏในพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

   งานวิจัยเรื่องวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของการจัดงานศพที่ปรากฏในพระพุทธศาสนา มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาคติความเชื่อและพิธีกรรมการจัดงานศพ 2) เพื่อศึกษารูปแบบพิธีกรรมการจัดงานตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน 3) เพื่อศึกษาเกี่ยวกับปริศนาธรรมการจัดงานศพในพระพุทธศาสนา
   ผลการศึกษาพบว่า ประเพณีจัดงานศพมีมาแต่โบราณ มีสาระสำคัญ 4 ประการ ประการแรก คือ “รวมญาติ เป็นการจัดงานศพที่ต้องเตรียมการหลายอย่าง โดยระหว่างเตรียมการต้องส่งข่าวไปถึงญาติพี่น้อง มิตรสหายเกี่ยวกับกำหนดการและสถานที่ ทำให้ญาติได้มารวมตัวกันและแสดงความห่วงใยกัน ประการที่สอง “ประกาศความดี” คือการกล่าวถึงประวัติผู้ตายว่ามีคุณความดีอะไรบ้าง มีความสำเร็จในหน้าที่การงานอย่างไร ประการที่สาม “สร้างบุญบารมี” คือการทำบุญอุทิศให้ผู้ตายเป็นเสบียงติดตัวไปในภพหน้า เป็นการเพิ่มบุญบารมีที่ทำมาก่อนแล้วของผู้ตาย และเป็นการสร้างบุญบารมีของลูกหลานเองด้วย ประการที่สี่ “ทำหน้าที่ของความเป็นคน” โดยการจัดงานศพเป็นการให้เกียรติกับผู้ตาย ส่วนปริศนาธรรมมัดตราสังข์สามเปราะ มัดที่คอ หมายถึง บ่วงรักลูก มัดที่มือ หมายถึง บ่วงรักสามี - ภรรยา มัดตรงข้อเท้า หมายถึง บ่วงรักทรัพย์สมบัติ สำหรับการเวียนซ้าย 3 รอบ หมายถึง การเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในภพทั้งสามอันมี กามภพ รูปภพ อรูปภพ ด้วยอำนาจกิเลส ตัณหา อุปาทาน ก็จะเป็นทุกข์ไม่จบสิ้น เป็นการสอนธรรมชั้นสูง จึงได้พาศพเวียนซ้าย ตลอดจนถึงการใช้น้ำมะพร้าว ล้างหน้าศพ เพื่อชี้ให้เห็นว่า น้ำมะพร้าวเป็นน้ำสะอาด บริสุทธิ์ ผู้เข้าสู่มรรคผลนิพพาน ต้องชำระจิตให้สะอาดด้วยน้ำทิพย์จากพระธรรม