การศึกษาจิตรกรรมฝาผนังวัดอารามหลวงในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

  การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมผลงานจิตรกรรมฝาผนังของวัดอารามหลวงในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน เพื่อนำรูปแบบของผลงานจิตรกรรมฝาผนังมาวิเคราะห์ในด้านเนื้อหาเรื่องราว ด้านเทคนิควิธีการสร้างสรรค์ ด้านโครงสร้างและด้านการจัดองค์ประกอบ ผลการวิจัยพบว่า ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่ปรากฏในโบสถ์วิหารวัดพระอารามหลวง ในภาคเหนือตอนบน เป็นผลงานที่จัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นพุทธบูชา ผลงานสื่อเนื้อหาเรื่องราว ความศรัทธา ความเชื่อในหลักคำสอน ในพระพุทธศาสนา มีรูปแบบของผลงานเป็นจิตรกรรมไทยแบบประเพณีแนวประเพณีและจิตรกรรมไทยร่วมสมัย โดยใช้กลวิธี การสร้างสรรค์ด้วยเทคนิคสีฝุ่น สีน้ำมันและสีอะคริลิค การจัดวางโครงสร้างและการจัดองค์ประกอบของภาพในงานจิตรกรรม ฝาผนังโดยการใช้เส้นและรูปทรงเป็นหลัก ภาพเน้นรูปทรงที่มีความเป็นจริงตามธรรมชาติทำให้ภาพโดยรวมเกิดจุดที่น่าสนใจ มีเกิดความกลมกลืนในภาพ แสดงรายละเอียดของรูปทรงที่มีน้ำหนักของสีต่างกัน การจัดวางโครงสีและการใช้สีมีความอิสระ ในการแสดงออกอย่างตรงไปตรงมา มีการใช้ในสองลักษณะคือ การวางโครงสีแบบสีพหุรงค์ และใช้สีในกลุ่มสีสามเส้าคือ สีแดง สีเหลือง (ทอง) สีน้ำเงิน ลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะในผลงานจิตรกรรมฝาผนังล้านนา มีลักษณะของภาพวาดที่มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย และเป็นการสร้างสรรค์ของช่างเขียนจากภาคกลางหรือช่างเขียนภาคเหนือที่ไปเรียนแบบอย่างของช่างเขียนกรุงเทพฯ ลักษณะของภาพเขียนจึงเป็นแบบผสมผสาน นอกจากนี้ลักษณะศิลปะแบบจีน พม่าและแบบศิลปะตะวันตกรวมอยู่ด้วย