การดำรงหลักประกันในธุรกิจการขนส่งทางทะเลและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงของระบบโลจิสติกส์ทางทะเลและอุตสาหกรรมพาณิชยนาวีไทย

บทคัดย่อ

ในขณะที่ทั่วโลกกำลังมุ่งเน้นการขับเคลื่อนประเทศไปให้ถึงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านอุตสาหกรรมตาม SDG 9 ที่มีเป้าหมายหลักอันมุ่งส่งเสริมภาคอุตสาหกรรมให้เป็นไปอย่างมั่นคง ในประเทศไทยกลับพบว่าในด้านการควบคุมกิจการขนส่งทางทะเล พระราชบัญญัติการรับขนของทางทะเล พ.ศ. 2534 ซึ่งเป็นกฎหมายที่ใช้บังคับแก่การขนส่งจากท่าเรือหนึ่งสู่อีกท่าเรือหนึ่ง (port-to-port) ไม่มีบทบัญญัติที่กำหนดให้ผู้ประกอบการต้องดำรงไว้ซึ่งหลักประกันสำหรับความรับผิดตามสัญญารับขนของทางทะเลเหมือนอย่างกฎหมายการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ อีกทั้งกฎหมายฉบับอื่น ๆ  เช่น พระราชบัญญัติเรือไทย พุทธศักราช 2481 พระราชบัญญัติส่งเสริมการพาณิชยนาวี พ.ศ. 2521 ก็มิได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์ในเรื่องดังกล่าวเช่นกัน ทำให้ผู้ใช้บริการที่เป็นผู้ส่งออก-ผู้นำเข้ามีความเสี่ยงที่จะไม่ได้รับการเยียวยาความเสียหายหากมีกรณีการผิดสัญญาของผู้ขนส่งทางทะเลที่มีปัญหาทางการเงินหรือเข้าสู่กระบวนการล้มละลายดังเช่นกรณีของบริษัท ฮันจิน ชิปปิ้ง จำกัด ที่เกิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2559 หรือกรณีอื่น ๆ ที่บริษัทสายการเดินเรือต้องประสบปัญหาจากสภาวะทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป งานวิจัยฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาปัญหาในทางกฎหมายเกี่ยวกับการดำรงหลักประกันในธุรกิจการขนส่งทางทะเล อีกทั้งยังมุ่งนำเสนอข้อเสนอแนะในเชิงนโยบายที่มุ่งหมายให้เกิดการปฏิบัติงานที่บูรณาการและยกระดับของการสื่อสารระหว่างผู้มีส่วนได้เสียในฝ่ายต่าง ๆ ทั้งในส่วนของผู้กำหนดนโยบาย ผู้กำกับดูแล ผู้ประกอบกิจการ และผู้อำนวยความสะดวก เพื่อเสริมสร้างความมั่นคงของระบบโลจิสติกส์ทางทะเลและอุตสาหกรรมพาณิชยนาวีไทย