รูปแบบการจัดการห่วงโซ่อุปทานพืชเศรษฐกิจกาแฟในระบบวนเกษตร

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการจัดการห่วงโซ่อุปทานพืชเศรษฐกิจกาแฟในระบบวนเกษตร ใช้การดำเนินการวิจัยแบบมีส่วนร่วม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยวิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก เลือกกลุ่มตัวอย่างผู้ผลิตกาแฟในระบบวนเกษตร 3 พื้นที่ ได้แก่ ต.บ้านด่านนาขาม อ.เมือง ต.แม่พูล อ.ลับแล และ ต.นางพญา อ.ท่าปลา จ.อุตรดิตถ์ หน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน จำนวน 15 หน่วยงาน ทำการเจาะจงเลือกผู้ให้ข้อมูลหลักโดยถือเกณฑ์ความเกี่ยวข้อง วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการประชุมกลุ่มย่อย การสัมภาษณ์ จัดทำแบบถามและการสังเกต นำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์เนื้อหาและตรวจสอบความตรงของข้อมูล และนำรูปแบบการจัดการที่ได้ไปทดลองใช้

          ผลการวิจัยพบว่ารูปแบบการจัดการห่วงโซ่อุปทานพืชเศรษฐกิจกาแฟในระบบวนเกษตร ทางกลุ่มต้องมีการจัดการต้นน้ำ ได้แก่การบำรุงรักษาต้นกาแฟ โดยการตัดแต่งกิ่งและใช้ปุ๋ยหมักอินทรีย์จากเปลือกกาแฟร่วมกับการคลุมดิน จะทำให้อัตราการสุกของเมล็ดกาแฟสูงสุดถึง 70 เปอร์เซ็นต์ การเก็บเกี่ยวเมล็ดกาแฟทีละเมล็ดแทนการรูด การปรับเปลี่ยนพื้นที่ตากให้เพียงพอกับปริมาณผลผลิตและปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ในการจัดเก็บเมล็ดกาแฟเชอรี่ เพื่อลดการสูญเสีย การจัดการกลางน้ำเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่ม จากรูปแบบการผลิตแบบเดิมซึ่งจำหน่ายเป็นกาแฟเชอรี่ ราคา 10 - 15 บาทต่อกิโลกรัม ใช้การรวมกลุ่มสำหรับรวบรวมเมล็ดกาแฟเชอรี่ให้ได้ปริมาณที่ต้องการ และพัฒนากระบวนการผลิตเมล็ดกาแฟสารหรือเมล็ดกาแฟคั่ว เพื่อจำหน่ายให้กับผู้บริโภคหรือเพื่อการขายปลีกและขายส่งตามร้านกาแฟภายใต้ตราสินค้าของกลุ่ม จะสามารถลดต้นทุนการผลิตและยกระดับราคาสินค้าได้