สถานภาพองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น แนวทางการอนุรักษ์และเผยแพร่ กรณีศึกษา : องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำไคร้ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานภาพองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น  และหาแนวทางการอนุรักษ์และเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่นขององค์การบริหารส่วนตำบลน้ำไคร้ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมายได้แก่  ผู้ทรงภูมิปัญญาท้องถิ่นตำบลน้ำไคร้ จำนวน 24 คน ใช้การสุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการบอกต่อ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1). องค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นขององค์การบริหารส่วนตำบลน้ำไคร้ มี 5 ด้าน  ได้แก่ ด้านเกษตรกรรม มีผู้ทรงภูมิปัญญา จำนวน 4 คน ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม มีผู้ทรงภูมิปัญญา จำนวน 13 คน ด้านอาหารและขนมไทย มีผู้ทรงภูมิปัญญา จำนวน 2 คน ด้านการแพทย์แผนไทย มีผู้ทรงภูมิปัญญา จำนวน 3 คน และด้านศาสนาและประเพณี ผู้ทรงภูมิปัญญา จำนวน 2 คน  และ 2). แนวทางการอนุรักษ์และเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่นขององค์การบริหารส่วนตำบลน้ำไคร้ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ ได้แก่ การส่งเสริมให้สมาชิกกลุ่มที่มีศักยภาพมาช่วยกันสานต่อภูมิปัญญาโดยการถ่ายทอดความรู้ ให้แก่เด็กและเยาวชนในชุมชน การถ่ายทอดความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้แก่ เด็ก เยาวชน  คนในชุมชนและบุคคลภายนอก การปลูกฝังสร้างจิตสำนึกให้กับคนรุ่นใหม่  ได้ตระหนักถึงคุณค่า สาระ และความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น การส่งเสริมและสนับสนุนให้กลุ่มมีความเข้มแข็งและสร้างเครือข่ายเพื่อสืบสานและพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่น การจัดให้มีสถานที่จัดเก็บรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่นในรูปแบบของแหล่งเรียนรู้ในชุมชน  การประชาสัมพันธ์ให้คนในชุมชนและผู้ที่สนใจมีความรู้ ความเข้าใจในภูมิปัญญาท้องถิ่นโดยสื่อที่หลากหลายและน่าสนใจ