เรื่อง การประยุกต์ใช้หลักธรรมเชิงพุทธในการบริหารการศึกษาในยุคศตวรรษที่ 21

Main Article Content

ธวัชชัย พัฒนปาลี

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดมุงหมายเพื่อนําเสนอแนวคิดการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรม คือ หลักสัปปุริสธรรม 7 เพื่อการบริหารการศึกษาสําหรับศตวรรษที่ 21 ใหเกิดการรับรู และตระหนักถึงความสําคัญและจําเปนของการบริหารการศึกษาเพื่อการเปลี่ยนแปลง นักบริหารการศึกษาจะตองมีความคาดหวังสูง มองอนาคต อยางมีวิสัยทัศน มีจิตมุงสรางสรรค ใหความสําคัญกับการเรียนรูและสรางความตื่นตัวทางปญญาใหโรงเรียนและหองเรียน ตามหลักสัปปุริสธรรม 7 ได้แก่ 1. ธัมมัญญุตา การรู้จักเหตุ และเข้าใจในหลักการโดยผู้บริหารการศึกษาจะต้องเป็นผู้มีความคิดริเริ่ม มีความเข้าใจในการวางแผน มองเห็นปัญหาและจุดสำคัญของการศึกษาได้ 2. อัตถัญญุตา การรู้จักผล ในข้อนี้ผู้บริหารการศึกษารู้จักผลหรือประโยชน์ที่จะเกิดขึ้น สามารถวิเคราะห์ผลที่จะได้รับจากการดำเนินงานต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพ 3.อัตตัญญุตา การรู้จักตน ผู้บริหารการศึกษาต้องวิเคราะห์ ความรู้ความถนัด ความสามารถของผู้ร่วมงานได้ 4.มัตตัญญุตา การรู้จักประมาณ ผู้บริหารการศึกษาจะต้องรู้จักการประมาณการใช้งบประมาณที่จะนำมาใช้ในการบริหารโรงเรียนได้ 5.กาลัญญุตา การรู้จักเวลา ผู้บริหารการศึกษาต้องรู้จักการวางแผนด้านระยะเวลาที่เหมาะสมสำหรับการทำบริหารงานแต่ละครั้ง 6.ปริสัญญุตา การรู้จักชุมชน ผู้บริหารการศึกษาควรมีการศึกษาว่าชุมชนเหล่านั้นมีความต้องการอะไร ก็จะทำให้เกิดความร่วมมือจากชุมชนอย่างแท้จริง 7.ปุคคโลปรปรัญญุ การรู้จักบุคคล ผู้บริหารควรรู้จักว่าแต่ละบุคคล เพื่อสามารถเลือกงานให้แต่ละบุคคลได้ตามความสามารถและความถนัดได้เพื่อให้การดำเนินทำงานให้เป็นไปอย่างราบรื่น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พัฒนปาลี ธ. (2023). เรื่อง การประยุกต์ใช้หลักธรรมเชิงพุทธในการบริหารการศึกษาในยุคศตวรรษที่ 21. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 7(3), 246–258. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JMHR/article/view/a18
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

เกษม จันทร์แก้ว. (2540). โครงการสหวิทยาการบัณฑิตศึกษา สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2545. กรุงเทพมหานคร : คุรุสภา.

ถวิล จันทร์ชนะ. (2534). การบริหารเชิงกลยุทธ์และนโยบายธุรกิจ. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์กรุงธนพัฒนา.

พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2539). คุณธรรมสำหรับนักบริหาร. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิพุทธธรรม.

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต), (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณมหราชวิทยาลัย.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2548). ภาษาธรรม. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2540). ภาวะผู้นำความสำคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนาประเทศ. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.

พระปลัดมานัสชัย เมตฺตจิตโตฺ . (2548). การศึกษาปญหาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ในจังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธคุรุศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. สำนักงานประสานงานบัณฑิต : มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร.

พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. มาตรา 4: “ครู”. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://web.krisdika.go.th/data/law/law2/%A198/%A198-20-2553-a0002.htm [5 มิถุนายน 2560].

วันทนา เมืองจันทร์. (2544). การปฏิรูปการศึกษา : คุณธรรมของผู้บริหารกับบทบาทในการประกันคุณภาพการศึกษา. วิทยาจารย์. 100 (4): 21.

ศิริวรรณ เสรีรัตน์ และคณะ. (2545). องค์การและการจัดการ. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสาร.

สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน). ธรรมศึกษา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://mahamakuta. inet.co.th/study/study64/mk6412.html. [5 มิถุนายน 2560].

สมคิด บางโม. (2546). องค์กรและการจัดการ, กรุงเทพมหานคร : จูนพับลิชชิ่ง.

Bhojwani, V. (2012). What is the difference between management and administration? [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://wiki.answers.com/Q/What_is_the_difference_between_management_

and_administration [ 5 มิถุนายน 2021].

Othman, M.Z. (2011). Educational management and administration. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://www.scribd.com/doc/52442951/Educational Management-and-Administration [ 5 มิถุนายน 2021].