การจัดการเรียนรู้กระบวนการภูมิศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะการคิดแบบองค์รวมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายโรงเรียนสารภีพิทยาคม
คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้กระบวนการภูมิศาสตร์, ทักษะการคิดแบบองค์รวม, โรงเรียนสารภีพิทยาคมบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทักษะการคิดแบบองค์รวมจากการจัดเรียนรู้กระบวนการภูมิศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนสารภีพิทยาคม เป็นการวิจัยเชิงทดลอง กลุ่มตัวอย่างการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 โรงเรียนสารภีพิทยาคม จังหวัดเชียงใหม่ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 19 คน โดยวิธี การสุ่มอย่างง่ายด้วยวิธีการจับฉลากห้องเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบไปด้วย แผนการจัดการเรียนรู้กระบวนการภูมิศาสตร์ แบบวัดทักษะการคิดแบบองค์รวม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า ทักษะการคิดแบบองค์รวมเรื่องสถานการณ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หลังการใช้แผนการจัดการเรียนรู้กระบวนการภูมิศาสตร์ สูงขึ้นกว่าก่อนเรียน โดยมีประเด็นการคิดแบบองค์รวมพัฒนามากที่สุดอันดับ ที่ 1 คือ มีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาและดำเนินชีวิตตามแนว การจัดการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ พัฒนาขึ้นร้อยละ 33.5 อันดับที่ 2 คือหัวข้อวิเคราะห์สาเหตุของวิกฤตการณ์ พัฒนาขึ้นร้อยละ 30 และลำดับที่ 5 หัวข้อส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับหัวข้อมีแนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนเพื่อช่วยแก้ปัญหาสถานการณ์ดังกล่าว พัฒนาขึ้นร้อยละ 25.2 นักเรียนมีค่าเฉลี่ยหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน โดยมีคะแนนการคิดแบบองค์รวมก่อนเรียนมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 11.15 และคะแนนการคิดแบบองค์รวมหลังเรียนมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 21 อีกทั้งการวิเคราะห์คะแนนการพัฒนาการของนักเรียน พบว่า นักเรียนมีพัฒนาการอยู่ระดับดี โดยมีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 50.3 สรุปได้ว่าแผนการจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการภูมิศาสตร์ ช่วยพัฒนาทักษะการคิดแบบองค์รวมรายวิชาภูมิศาสตร์ได้
เอกสารอ้างอิง
กนก จันทรา. (2554). การจัดการเรียนรู้เพื่อการรู้เรื่องภูมิศาสตร์ในวิชาสังคมศึกษา Learning management for Geo-literacy in social studies. เรียกใช้เมื่อ 20 สิงหาคม 2563 จาก http://academic.obec.go.th/images/mission/1524627007_d_1.pdf
กนก จันทรา. (2561). การรู้เรื่องภูมิศาสตร์: ถอดบทเรียนประสบการณ์การจัดการเรียนรู้ภูมิศาสตร์ในชั้นเรียนที่เสริมสร้างการรู้เรื่องภูมิศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กลุ่มสารสนเทศ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). นำเสนอผลงานจากโครงงานตามหลักสูตรบูรณาการฐานท้องถิ่นศรีสารภี. เรียกใช้เมื่อ 21 กันยายน 2563 จาก https://data.bopp-obec.info/emis/news/news_view.php?ID_New =66771
ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2561). องค์ความรู้หลักสูตรและการสอนสังคมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฐิติมา ญาณะวงษา และมานูนณย์สุตีคา. (2560). การศึกษาประวัติศาสตร์ทองถิ่นอยางมีส่วนร่วมของชุมชนคนสารภีอําเภอสารภีจังหวัดเชียงใหม่: ต้นยางนาและถนนสายเชียงใหม่-ลำพูน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 11(1), 296-308.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พริกหวานกราฟิก จำกัด.
สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดเชียงใหม่. (2562). สอจ.เชียงใหม่ได้บูรณาการเข้าตรวจสอบโรงงานอุตสาหกรรมในพื้นที่ จว.ช.ม. เพื่อการแก้ไขปัญหาการปล่อยมลพิษทางอากาศ มลพิษทางเสียง และมลพิษทางสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ณ อ.สารภี. เรียกใช้เมื่อ 21 กันยายน 2563 จาก http://www.industry.go.th/chiangmai/index.php/news/item/11527-14-02-2562
Backler, S. (1986). The nature of Geography literacy (Eric digest 35: November). Retrieved August 26, 2563, from https://eric.ed.gov/?id=ED277601
Jerome B. (1966). Jerome S. Bruner and the Process of Education The Encyclopedia of informalEducation. New York: University.
Miller, R. . (2000). Making Connections to the World : some Thoughts on Holistic Curriculum. Brandon, VT: Foundation for Educational Renewal.
Stafford, R. (2019). Why plastic pollution shouldn't distract from other environmental challenges. Retrieved August 20, 2019, from https://www. weforum.org/agenda/2019/02/climate-change-obsession-with-plastic-pollution-distracts-attention-from-bigger-environmental-challenges
