การละเล่นพื้นบ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนที่สัมพันธ์กับการส่งเสริมสุขภาวะในประเทศไทย
คำสำคัญ:
การละเล่นพื้นบ้าน, กลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวน, การส่งเสริมสุขภาวะบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการละเล่นพื้นบ้านพวนที่มีผลต่อการส่งเสริมสุขภาวะ 6 อ. คือ อ.ที่ 1 อาหาร อ.ที่ 2 อากาศ อ.ที่ 3 อุจจาระ อ.ที่ 4 ออกกำลังกาย อ.ที่ 5 อารมณ์ และอ.ที่ 6 อานาปานสติ 2) ศึกษาและคัดสรรกรณีการละเล่นพื้นบ้านพวนที่ส่งเสริมสุขภาวะในประเทศไทย 3 กรณี 3) วิเคราะห์องค์ประกอบเทคโนโลยีวัฒนธรรมการละเล่นพื้นบ้านที่สัมพันธ์กับการส่งเสริมสุขภาวะกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนในประเทศไทยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพในการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มตัวอย่างที่เลือกแบบเจาะจง จำนวน 50 คน เป็น ผู้รู้ภูมิปัญญาและร่วมกันคัดสรรสาธิตการละเล่นพื้นบ้านที่สัมพันธ์กับดัชนีชี้วัด 6 อ. สกัดประเด็นสำคัญจากการวิจัยเชิงคุณภาพแล้วทำข้อกระทงคำถามเพื่อสร้างเครื่องมือเก็บข้อมูลในขั้นการวิจัยเชิงปริมาณ กับกลุ่มตัวอย่างเป็นคนไทยพวนเกี่ยวข้องกับการละเล่นพื้นบ้าน ที่เลือกแบบเจาะจงในพื้นที่จำนวน 500 คน วิเคราะห์องค์ประกอบ 5 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ตรวจสอบข้อตกลงเบื้องต้นด้วย KMO and Barlett’s Test 2) สกัดองค์ประกอบ พิจารณาค่าไอเกน 3) พิจารณาค่าน้ำหนักองค์ประกอบ 4) หมุนแกนองค์ประกอบแบบออโธกอนอลด้วยวิธีวาริแมกซ์ 5) ตั้งชื่อองค์ประกอบ ผลการวิจัยพบว่า ไทยพวนมีการละเล่นพื้นบ้าน อนุรักษ์เป็นมรดกภูมิปัญญาชาติพันธุ์ มีความสัมพันธ์กับดัชนีชี้วัด 6อ.และการคัดสรรกรณีศึกษาได้ 3 กรณี คือ ลำพวน หม่ากะเลิ้งเกิ้งกั๊บ และนางกวัก ที่เข้าเกณฑ์การส่งเสริมสุขภาวะตามดัชนีชี้วัด 6อ. ส่วนผลการวิเคราะห์องค์ประกอบเทคโนโลยีวัฒนธรรมการละเล่นพื้นบ้านพวนที่สัมพันธ์กับการส่งเสริมสุขภาวะกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนในประเทศไทยมีค่าไอเกนมากกว่า 1 มีทั้งหมด 6 องค์ประกอบ
เอกสารอ้างอิง
กัลยา วานิชย์บัญชา. (2552). การวิเคราะห์สถิติขั้นสูงด้วย SPSS for Windows. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธรรมสาร.
กาญจนรัตน์ แปลกวงศ์. (2554). ลำพวน : กรณีศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวพวน ตำบลบ้านทราย อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชามานุษยดุริยางควิทยา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2541). ตำนานและพงศาวดารพวน: อุดมการณ์สมานฉันท์ระหว่างเผ่าพันธุ์. ใน เอกสารสรุปการประชุมทางวิชาการ. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ฉวีวรรณ ประจวบเหมาะ. (2547). ว่าด้วยแนวทางการศึกษาชาติพันธุ์. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์มานุษยวิทยสิรินธร.
ธราธร ดวงแก้ว และหิรัญญา เดชอุดม. (2550). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุ กรณีศึกษา ตําบลโพรงมะเดื่อ อําเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
ปาริชาติ เทพอารักษ์ และอมราวรรณ ทิวถนอม. (2550). สุขภาวะของคนไทย จุดเริ่มต้นของความอยู่เย็นเป็นสุข. วารสารเศรษฐกิจและสังคม, 44(ฉบับที่ 1), 12-17.
รัฎชดา พัดเย็นชื่น และสุมาลี ศรีชมพู. (2545). ประเพณีไทยพวน. กรุงเทพมหานคร: คุรุสภาลาดพร้าว.
วรางคณา ผลประเสริฐ. (2558). สุขภาพผู้สูงอายุ. เรียกใช้เมื่อ 24 มกราคม 2564 จาก http : //www.Stou.ac.th/stoukc
วิรัชวงษ์ ธรรมวงษ์. (28 กันยายน 2563). การบริหารงานชมรมไทยพวนแห่งประเทศไทย. (พัชรินทร์ คำสุวรรณ, ผู้สัมภาษณ์)
วีรชัย สิงห์คำ. (2562). การศึกษาวัฒนธรรมและประเพณีไทยพวน: กรณีศึกษาชุมชน บ้านถนนแค ตำบลถนนแค อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี. วารสารบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ ราชมงคลล้านนา, 7(ฉบับที่1), 15 -25.
สาธร โสรัจโสรัจประสพสันติ. (7 เมษายน 2563). ไทยพวนตำบลหาดเสี้ยว. (พัชรินทร์ คำสุวรรณ, ผู้สัมภาษณ์)
สุภางค์ จันทวานิช. (2540). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อรศิริ ปาณินท์. (2555). ลาวพวน: จากเชียงขวางสู่ลุ่มน้ำภาคกลางของประเทศไทย. เรียกใช้เมื่อ 24 มกราคม 2564 จาก http://www.surf.su.ac.th/node/44




