สุนทรียภาพสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยในสังคมเมืองภายใต้ร่มเงาพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ประเพณี วัฒนธรรม และสภาพแวดล้อมความเป็นอยู่ของคนไทยในอดีตอุดมสมบูรณ์ไปด้วยความงดงาม กลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ผู้คนเต็มไปด้วยความโอบอ้อมอารีมีน้ำใจ มีความเป็นอยู่แบบพอมี พอกิน พอใช้ โดยมีพระพุทธศาสนาเป็นหลักยึดเหนี่ยวประจำใจ จนกระทั่งประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมโลกาภิวัตน์ในปัจจุบัน จากการเดินรอยตามค่านิยมความเจริญแบบตะวันตกโดยเริ่มต้นจากการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 และตามมาด้วยการใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 1 ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2504 เป็นต้นมา จากวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อมการอยู่อาศัยของคนไทยในแบบเรียบง่าย สมถะ เป็นไปตามครรลองของธรรมชาติสภาพแวดล้อม ก็มุ่งเข้าสู่วิถีชีวิตความเป็นอยู่ในรูปแบบค่านิยมของสังคมเมืองใหญ่ในระบบเศรษฐกิจทุนนิยมเสรี ที่เต็มไปด้วยการแก่งแย่งแข่งขัน แบบตัวใครตัวมัน ต่างคนต่างอยู่ และเร่งรีบในการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน ผู้คนต่างมุ่งเน้นการบริโภคในด้านวัตถุมากกว่าจิตใจ ในท่ามกลางความวุ่นวายแออัดของมลภาวะในด้านต่างๆ ก่อให้เกิดปัญหาของสภาพแวดล้อมการอยู่อาศัยที่กระจุกตัวหนาแน่นอยู่ในสังคมเมืองวัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้เพื่อ 1) ถอดรหัสหลักพุทธธรรม 2) บูรณาการสู่สภาพแวดล้อมความเป็นอยู่ของคนไทยในสังคมเมืองให้กลับสู่ความเรียบง่าย งดงาม สมถะทั้งทางร่างกายและจิตใจอันจะก่อให้เกิดสุนทรียภาพของการอยู่อาศัยในวิถีแห่งความสะอาด สว่าง สงบ จากการค้นพบคุณค่าสาระที่แท้จริงของการดำเนินชีวิตภายใต้ร่มเงาพระพุทธศาสนาได้อย่างสมดุล โดยเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการศึกษาภาคเอกสาร การสำรวจพื้นที่ และการเสวนากลุ่ม