การพัฒนาองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการและแบบประเมิน สำหรับครู โรงเรียนในสังกัดอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ

ไอยรา   เลาะห์มิน; ขนิษฐา   สาลีหมัด

ผู้แต่ง

ไอยรา เลาะห์มิน คณะบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร
ขนิษฐา สาลีหมัด คณะบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

การพัฒนาองค์ประกอบ, ภาวะผู้นำทางวิชาการ, เครื่องมือการประเมินสำหรับครู, อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครูและเครื่องมือการประเมินองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครู โรงเรียนในสังกัดอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีการดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การศึกษาเอกสาร งานวิจัย ตำรา วารสารวิชาการที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำทางวิชาการ จำนวน 22 แหล่ง และสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน 2) การพัฒนาองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครู โรงเรียนในสังกัดอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ โดยการนำข้อมูลมาวิเคราะห์เนื้อหา และ 3) พัฒนาเครื่องมือการประเมินองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครู โรงเรียนในสังกัดอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ โดยการยืนยันองค์ประกอบและพฤติกรรมบ่งชี้ของภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครู โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครู มี 3 องค์ประกอบ คือ 1.1) ผู้เรียนรู้อยู่เสมอ มี 3 ด้าน ประกอบด้วย 1.1.1) ครูศึกษา/ค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับหลักสูตรสถานศึกษาและนำไปใช้อยู่เสมอ 1.1.2) ครูศึกษา/ค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับกระบวนการจัดการเรียนการสอนอยู่เสมอ 1.1.3) ครูศึกษา/ค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยสอนอยู่เสมอ 1.2) นักสื่อสารที่ดี มี 2 ด้าน ประกอบด้วย 1.2.1) ครูถ่ายทอดความรู้ ให้ข้อมูลย้อนกลับ แนะนำ/เสนอแนะแก่เด็กและเพื่อนครู 1.2.2) สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น 1.3) ผู้ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง มี 2 ด้าน ประกอบด้วย 1.3.1) ครูริเริ่มการเปลี่ยนแปลง 1.3.2) ปรับตัวต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง 2) เครื่องมือการประเมินองค์ประกอบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครูเป็นแบบมาตรวัดรูบริกที่ใช้พฤติกรรมกำหนดระดับ 3 ระดับ มีค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 0.60 - 1.00 แสดงให้เห็นว่า สามารถนำไปใช้ในการประเมินภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครูได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

ธนกฤต พราหมน์นก. (2560). การศึกษาองค์ประกอบด้านภาวะผู้นำเชิงเทคโนโลยีของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. วารสารศรีปทุมปริทัศน์, 17(1), 45-53.

ธีรธร สุธีธร และคณะ. (2559). ภาวะผู้นำทางวิชาการของครูยุคใหม่. วารสารบริหารการศึกษา มศว, 13(24), 54-61.

ฝ่ายการศึกษาอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ. (2562). เอกสารประกอบการประชุมสามัญประจำปี 2562 ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: กลุ่มงานวิชาการ.

ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2557). ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 ต้องก้าวให้พ้นกับดักของตะวันตก. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

สถาบันพัฒนาความก้าวหน้า. (2553). ยุทธศาสตร์การพัฒนาวิชาชีพผู้บริหารสถานศึกษาตามหลักเกณฑ์ใหม่. กรุงเทพมหานคร: เอส.พี.เอ็น การพิมพ์.

สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ. (2540). การวัดและประเมินผล สภาพแท้จริงของนักเรียน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

สุขุม เฉลยทรัพย์ และคณะ. (2551). เทคโนโลยีสารสนเทศ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต.

สุวิมล ว่องวานิช. (2546). การประเมินผลการเรียนรู้แนวใหม่. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.

อาภารัตน์ ราชพัฒน์. (2554). โมเดลสมการการพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำครูในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

อุษาวดี จันทรสนธิ. (2550). ภาวะผู้นำของครูในสถานศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ, 1(2), 50-62.

George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update, 10th Edition. Boston: Pearson.

Hallinger, P. (2011). Leadership for learning: lessons from 40 years of empirical research. Journal of Educational Administration, 49(2), 125-142.

McEwan, E. K. (2003). Ten Traits of Highly Effective Principals: From good to great performance. Thousand Oaks: CA: Sage.

Popham, W. J. (2007). Classroom assessment: what teachers need to know. (5th ed). Boston: Pearson.

Strodl, P. (1992). A model of teacher leadership. Paper presented at the annual meeting of the Eastern Educational Research Association. SC: Hilton Head.