ความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียบที่มีต่อเมืองพระนคร

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาถึงความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียบ ที่มีต่อเมืองพระนคร โดยได้มีการเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับแม่น้ำเสียมเรียบ ทั้งที่มีผู้ที่ได้รวบรวมไว้แล้ว และจากการที่ผู้เขียนได้เดินทางไปศึกษาดูงาน ณ เมืองเสียมเรียบ ประเทศกัมพูชา จากนั้นจึงเป็นการวิเคราะห์งานเหล่านั้น และจากการที่ได้รวบรวมข้อมูลจากแหล่งอื่นมาเป็นข้อมูลประกอบในการวิเคราะห์ ซึ่งจากการศึกษาพบว่า แม่น้ำเสียเรียบมีความสำคัญต่อเมืองพระนครเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงรัชสมัยพระเจ้ายโสวรมันที่ 1 ถึงรัชสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 หรือที่เรียกว่า ยุคอาณาจักรพระนคร (kingdom of Angkor) นับเป็นช่วงเวลาที่แม่น้ำเสียมเรียบมีความสำคัญในทุก ๆ ด้าน แม่น้ำเสียมเรียบเป็นแม่น้ำที่มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของชาวเทืองพระนคร มาตั้งแต่สมัยโบราณ ในบทความนี้ผู้เขียนพยายามอธิบายถึงรายละเอียดและประเด็นความสำคัญต่าง ๆ ของแม่น้ำเสียมเรียบที่มีต่อเมืองพระนคร และความสัมพันธ์ของแม่น้ำเสียมเรียบกับแหล่งน้ำอื่น ๆ ที่มีส่วนสำคัญต่อการสร้างและความเจริญเติบโตของเมืองพระนคร ซึ่งสามารถอธิบายประเด็นที่สำคัญได้แก่ ความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียบที่มีต่อการเมืองการปกครอง ของเมืองพระนคร ความสำคัญของแม่น้ำสียมเรียบที่มีต่อเศรษฐกิจของเมืองพระนคร ความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียบต่อสังคมและวิถีชีวิตของชาวเมืองพระนคร ความเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำเสียมเรียบ และความสัมพันธ์ของแม่น้ำเสียมเรียบ กับแหล่งน้ำอื่น ๆ อย่างไรก็ดีการศึกษาความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียบ ที่มีต่อเมืองพระนครยังเป็นเพียงประเด็นส่วนหนึ่งของการชลประทานของเมืองพระนคร เพราะยังคงมี โตนเลสาบ หรือ ทะเลสาบเขมร และแม่น้ำโขง ที่เป็นบ่อเกิดแห่งอารยธรรมเขมรที่มีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองพระนคร ดังนั้นการศึกษาความสำคัญของแม่น้ำเสียมเรียมเรียบ ผู้เขียนจึงมิได้ศึกษาแต่เพียงพื้นที่ของแม่น้ำเสียมเรียบเท่านั้น แต่ยังศึกษาไปถึงโตนเลสาบ หรือ ทะเลสาบเขมร และหลักฐานต่าง ๆ ที่พบอีกด้วย ซึ่งบทความนี้จะได้เสนอประเด็นต่าง ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกันทั้งแม่น้ำเสียมเรียบ ทะเลสาบเขมร และแม่น้ำโขง ที่มีความสำคัญต่อเมืองพระนคร