บุญเข้ากรรม : ฮีตอีสานว่าดด้วยการมีส่วนร่มเชิงสมานฉันท์ระหว่างคณะสงฆ์และชาวบ้านในการแก้ไขฟื้นฟูพระสงฆ์ที่ผิดวินัย

Abstract

ฮีตสิบสอง คองสิบสี่ เป็นตัวอย่างหนึ่งของภูมิปัญญาในการสั่งสอนให้คนอีสานมีความรักในตัวเอง รักครอบครัว และรักชุมชนชาติบ้านเมือง บุญเข้ากรรมเป็นฮีตบุญหนึ่งในสิบสองฮีต ที่ชาวอีสานประกอบบุญกันในเดือนเจียง หรือเดอืนอ้าย ซึ่งเป็นเดือนแรก เป็นบุญที่เกี่ยวกับพระสงฆ์โดยตรงเนื่องจากเป็นกิจกรรมที่พระต้องปลงอาบัติสังฆาทิเสสเพื่อให้พระสงฆ์ที่ต้องอาบัติประเภทนีต้องทำการอยู่กรรม โดยขั้นการดำเนินการเพื่อปลงอาบัตินั้น ต้องมีการบอกความผิดต่อพระสงค์อื่นสี่รูป(จตุวรรค)แล้วจึงเข้ากรรมประพฤติวัตรมานัต เมื่อครบ 6 คืนจึงมีการแสดงตนต่อพระอีก 20 รูป(วีสตีสรรค)สวดอัพภาน จึงถือว่าพ้นอาบัติ และบริสุทธิ์ และระหว่างการดำเนินการจะมีชาวบ้านที่เป็นผู้ให้อุปถัมภ์จตุปัจจัยถวายแด่พระภิกษุตลอดเวลาที่เข้ากรรม ซึ่งชาวอีสานถือว่าได้บุญมาก จากประเพณีบุญเข้ากรรมเมื่อพิจารณาในเชิงอาชญาวิทยา ว่าด้วยทฤษฎีการลงโทษ จะเห็นว่าเป็นการดำเนินการตามแนวทางทฤษฎีแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิดและกระบวนการเป็นการร่วมมือระหว่างพระสงฆ์ที่ต้องอาบัติ คณะสงฆ์ที่เป็นผู้รับการบอกกล่าวเข้ากรรมและสวดอัพภาน เพื่อแสดงว่ายอมรับพระสงฆ์ที่กระทำผิดพระวินัยกลับเข้าสู่คณะสงฆ์อีกครั้ง และชาวบ้านที่ให้การอุปถัมภ์พระสงฆ์ขณะเข้ากรรมถือเป็นตัวแทนชุมชนที่เข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขฟื้นฟูพระสงฆ์ที่อาบัติซึ่งกำลังเข้ากรรมชำระกายใจตนให้บริสุทธิ์ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางฟื้นฟูผู้กระทำผิดโดยชุมชนตามแนวทางยุติธรรมชุมชนและกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์