ปัญหาการคุ้มครองธรมสิทธิ์ในลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียงตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาความเป็นมาของระบบการคุ้มครอง และลักษณะที่สำคัญของลิขสิทธิ์ สิทธิข้างเคียง และธรรมสิทธิ์ (2) ศึกษาเปรียบเทียบการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียงตามกฎหมายต่างประเทศ กฎหมายระหว่างประเทศ และกฎหมายไทย (3) ศึกษาปัญหาการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียงตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียง
การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Quality Research) ซึ่งเป็นการวิจัยจากเอกสาร (Documentary Research) ได้แก่ หนังสือ บทความทางวิชาการ งานวิจัย วิทยานิพนธ์ ดุษฎีนิพนธ์ ทั้งในสาขาวิชานิติศาสตร์ และสาขาวิทชาอื่นที่เกี่ยวข้อง ตัวบทกฎหมายทั้งในและต่างประเทศ ตลอดจนแนวคิดของนักวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
ผลการวิจัยสรุปปัญหาและแนวทางการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 แบ่งเป็น 2 กรณี กรณีแรก การคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในลิขสิทธิ์ แยกการพิจารณาได้ดังนี้ (1) ปัญหาโครงสร้างการคุ้มครองลิขสิทธิ์ ควรกำหนดโครงสร้างการคุ้มครองลิขสิทธิ์ให้เป็นแบบระบบโครงสร้างคู่ (2) ปัญหาบทนิยามศัพท์ ควรบัญญัติและให้บทนิยามคำว่า "ธรรมสิทธิ์" ไว้ในกฎหมายปัญหาเกี่ยวกับขอบเขตแห่งสิทธิในการแสดงว่าตนเป็นผู้สร้างสรรค์ ควรแก้ไขบทบัญญัติใหม่โดยใช้คำว่า "สิทธิในความเป็นผู้สร้างสรรค์" ปัญหาข้อจำกัดแห่งสิทธิในบูรณภาพของงานควรตัดกรณีของการดัดแปลงออกไป และปัญหาการเป็นผู้สร้างสรรค์และทรงธรรมสิทธิ์ควรเพิ่มเติมบทบัญญัติสำหรับกรณีของผู้สร้างสรรค์ร่วมและผู้สร้างสรรค์ซึ่งเป็นนิติบุคคล (4) ปัญหาบุคคลซึ่งสามารใช้ธรรมสิทธิ์ของผู้สร้างสรรค์ ควรกำหนดตัวบุคคลผู้ใช้ธรรมสิทธิ์ให้ชัดเจนทั้งในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์มีทายาท และไม่มีทายาท (5) ปัญหาการโอนและสละธรรมสิทธิ์ของผู้สร้างสรรค์ ควรกำหนดให้ธรรมสิทธิ์เป็นสิทธิที่ไม่สามารถโอนได้ แต่สามารถสละเสียได้ อย่างไรก็ตาม หากบริบทของประเทศไทยเปลี่ยนแปลงไป อาจกำหนดให้ธรรมสิทธิ์เป็นสิทธิที่ไม่สามารถโอนหรือสละเสียได้ (6) ปัญหาความรับผิดที่เหมาะสมและอายุความฟ้องร้องผู้ละเมิดธรรมสิทธิ์ ควรกำหนดให้ผู้ละเมิดธรรมสิทธิ์ต้องระวางโทษปรับทางอาญา โดยกำหนดให้เป็นความผิดอันยอมความได้ และรับผิดทางแพ่งโดยการจัดการให้ชื่อเสียงหรือเกียรติคุณของผู้สร้างสรรค์กลับคืนดีเท่านั้น ทั้งนี้ ควรกำหนดอายุความฟ้องคดีเช่นเดียวกับคดีลิขสิทธิ์ (7) ปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างธรรมสิทธิ์กับข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ ควรกำหนดให้ธรรมสิทธิ์เป็นส่วนหนึ่งของข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ (8) ปัญหาอายุแห่งการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ การที่ปัจจุบันกฎหมายกำหนดอายุแห่งการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ยังถือว่ามีความเหมาะสม อย่างไรก็ตาม หากบริบทของประเทศไทยเปลี่ยนแปลงไป อาจกำหนดอายุแห่งการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ไว้ตลอดกาล และ (9) ปัญหาเกี่ยวกับผลแห่งการที่ลิขสิทธิ์สิ้นสุดลงและการคงอยู่ของธรรมสิทธิ์กรณีสละลิขสิทธิ์ ควรเพิ่มเติมบทบัญญัติกรณีผลแห่งการที่ลิขสิทธิ์สิ้นสุดลง รวมทั้งการคงอยู่กรรมสิทธิ์กรณีสละลิขสิทธิ์ไว้ให้ชัดเจน กรณีที่สอง การคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในสิทธิข้างเคียง แยกการพิจารณาได้ดังนี้ (1) ปัญหาเกี่ยวกับมาตรการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ควรเพิ่มเติมบทบัญญัติสำหรับการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ของนักแสดง โดยบัญญัติครอบคลุมทั้งในกรณีดครงสร้างการคุ้มครองสิทธิ บทนิยามศัพท์ ประเภท ขอบเขตแห่งสิทธิ นักแสดงร่วมและการใช้ธรรมสิทธิ์ บุคคลซึ่งสามารใช้ธรรมสิทธิ์ การโอนและสละธรรมสิทธิ์ ความรับผิดที่เหมาะสมและอายุความฟ้องร้องผู้ละเมิดธรรมสิทธิ์ ความสัมพันธ์ระหว่างธรรมสิทธิ์กับข้อยกเว้นการละเมิดสิทธิ อายุแห่งการคุ้มครอง และผลของสิทธิของนักแสดงสิ้นสุดลงกับการคงอยู่ของกรรมสิทธิ์ และ (2) ปัญหาเกี่ยวกับมาตรการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในงานที่จัดเป็นสิทธิข้างเคียง ควรบัญญัติให้เพียงสิทธิในการแสดงว่าตนเป็นผู้สร้างสรรค์เท่านั้นสำหรับกรณีของผู้สร้างสรรค์งานประเภทสิ่งบันทึกเสียงและงานแพร่เสียงแพร่ภาพ
Article Details
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารกระบวนการยุติธรรม แต่ความคิดเห็นที่ปรากฏในเนื้อหาของบทความในวารสารกระบวนการยุติธรรม ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
กมลณัฐ น้อยไกรไพร (2545) "ปัญหาการคุ้มครองและเยียวยาความเสียหายกรณีละเมิดธรรมสิทธิ์ ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยรามคำแหง
กุลพล พลวัน (2521) "กฎหมายธรรมชาติและสิทธิตามธรรมชาติ" วารสารอัยการ 1,6 (มิถุนายน): 10-23
คณาจารย์ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา (2543) สังคมวิทยาและมานุษยวิทยาเบื้องต้น กรุงเทพมหานคร มหาวิทยาลัยรามคำแหง
จิ๊ด เศรษฐบุตร (2549) หลักกฎหมายแพ่งลักษณะละเมิด พิมพ์ครั้งที่ 5 กรุงเทพมหานคร เดือนตุลา
เจษฏ์ โทณะวณิก (2546) "การละเมิดลิขสิทธิ์และสิทธิของนักแสดง" ใน เอกสารการสอนชุดวิชากฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา เล่ม 1 หน่วยที 5 นนทบุรี สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ไชยยศ เหมะรัชตะ (2537) "อายุแห่งการคุ้มครองลิขสิทธิ์" ใน สารานุกรรมกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กรุงเทพมหานคร อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง
________.(2549) คำอธิบายกฎหมายลิขสิทธิ์ พิมพ์ครั้งที่ 4 กรุงเทพมหานคร นิติบรรณาการ
เทอดศักดิ์ สีสมาน (2542) "กำหนดระยะเวลาการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ของผู้สร้างสรรค์ซึ่งเป็นนิติบุคคล" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามคำแหง
ธัชชัย กรียวิเชียร (2505) "สิทธิในศิลปกรรมของศิลปิ" บทบัณฑิตย์ เล่ม 20 ตอน 1 (มกราคม): 53-61
ประสิทธิ์ โฆวิไลกูล (2549) คำอธิบายประมงลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยนิติบุคคลและความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคล พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพมหานครนิติธรรม
ประเสริฐ จรัญรัตนศรี (2553) "แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับลิขสิทธิ์" ในประมวลสาระและแนวการศึกษาชุดวิชากฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาชั้นสูงเล่ม 1 หน่วยที่ 3 นนทบุรีบัณฑิตศึกษา สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช
ปัญญาพน เจริญพานิช (2554) "ปัญหาการคุ้มครองธรรมสิทธิ์ในลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียงตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ปิยะนันท์ พันธุ์ชนะวาณิช (2531) "ปัญหาเกี่ยวกับการกำหนดค่าเสียหายกรณีละเมิดลิขสิทธิ์" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
พรชัย สุนทรพันธุ์ (2542) กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยมรดก กรุงเทพมหานคร มหาวิทยาลัยรามคำแหง
พิศวาท สุคนธพันธุ์ (2552) ความคิดพื้นฐานเกี่ยวลิขสิทธิ์ไทย กรุงเทพมหานคร นิติธรรม
เรวัต ล้ำเลิศสุข (2535) มาตราการทางกฎหมายในการคุ้มครองงานอันเป็นสาธารณสมบัติ" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
วัชรี ขันทอง (2536) "ปัญหาการคุ้มครองชื่อทางการค้าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
วัส ติงสมิตร (2544) "ธรรมสิทธิ์ในงานอันมีลิขสิทธิ์" วารสารกฎหมายสุโขทัยธรรมาธิราช 13, 2 (ธันวาคม): 69-79
วิชัย อริยะนันทกะ (2532) "ธรรมสิทธิ์ของผู้สร้างสรรค์ในงานอันมีลิขสิทธิ์" ใน กฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา กรุงเทพมหานคร บริการ ส่งเสริมงานตุลาการ
วิมาน กฤตพลวิมาน (2545) กฎหมายลิขสิทธิ์ฉบับปฏิบัติการ กรุงเทพมหานครดวงกมล
ศรีราชา เจริญพานิช (2553) กฎหมายว่าด้วยทรัพย์สิน พิมพ์ครั้งที่ 2 นนทบุรี สาขา วิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
สมพร พรหมหิตาธร และศรีนิดา พรหมหิตาธร (2527) คู่มือกฎหมายลิขสิทธิ์ กรุงเทพมหานคร รุ่งเรืองธรรม
เสนีย์ ปราโมช, ม.ร.ว. (2493) ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์พิสดาร พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพมหานคร มหาวิทยาธรรมศาสตร์
อมรา ทรัพย์ไพศาล (2531) "ธรรมสิทธิของผู้สร้างสรรค์" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อาวีพรรณ จงประกิจพงศ์ (2537) สาระน่ารู้ทรัพย์สินทางปัญญา เล่ม 1 กรุงเทพมหานคร วิญญูชน
Davies, G. (2002). Copyright and the Public Interest. 2nd ed. London: Sweet & Maxwell.
Friedmann, W. (1967). Legal Theory. New york: Columbia University Press, p.556 อ้างในสุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล (2527) "ความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคล: การศึกษาทางกฎหมายเปรียบเทียบโดยเฉพาะที่เกี่ยวกับประเทศไทย" วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
Ganea, P., Heath, C. and Saito, H.(2005). Japanese Copyright Law. Netherlands: Kluwer Law International.
Geller, P.E. and Nimmer, M.B. (2001) International Copyright Law and Practice Volume 1. New York: LexisNexis.
Landis, P.H. (1958). Introductory Sociology. New York: The Ronald Press.
Lucas, A. and Lucass, H-J (2001) Traite de la propriese litteraire et artistique. 2nd ed. Paris: Litex, cited in Elizabeth, A. (2006) The moral rights of authors and performers: an international and comparative analysis . Oxford: Oxford University, Retrieved April 3, 2012 form: http://dro.deakin.edu.au/view/DU:30000422
Skone James, E. P. (1971). Copinger and Skone James on Copyright. London: Sweet & Maxwell, p. 134 อ้างใน ไชยยศ เหมะรัชตะ (2549) คำอธิบายกฎหมายลิขสิทธิ์ พิมพ์ครั้งที่ 4 กรุงเทพมหานคร นิติบรรณาการ
Sterling, J.A.L. (2003) World Copyright Law. 2nd ed. London: Sweet & Maxwell.
Stewart, S.M. (1983). International Copyright and Neighbouring Right. London: Butterworths.
