เครือข่ายภาคประชาชนกับการมีส่วนร่วมในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษ

บทคัดย่อ

รายงานการวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการมีส่วนร่วมของเครือข่ายภาคประชาชนในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษสาเหตุของการมีส่วนร่วมในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษ ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน รวมทั้งแนวทางในการพัฒนาพัฒนาการดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของเครือข่ายภาคประชาชนให้มีประสิทธิภาพในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาได้แก่แกนนำกลุ่มเครือข่ายภาคประชาชนในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษ ในเขตกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด ได้แก่ ลพบุรี เพชรบุรี สมุทรสาคร เพชรบูรณ์ พิษณุโลก สระแก้ว สงขลา ตาก และ ราชบุรี การเก็บรวบรวม ข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เจาะลึกทั้งหมด จำนวน 15 คน และการสนทนากลุ่มทั้งหมด 10 กลุ่มๆ ละ 3 - 5 คน ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยของการเข้ามามีส่วนร่วมเป็นเครือข่ายภาคประชาชนของกรมสอบสวนคดีพิเศษสามารถสรุปปัจจัยหลัก คือ 1) ความปลอดภัย คือ ต้องการให้ชุมชนที่อยู่อาศัยมีความปลอดภัย ปราศจารอาชญากรรมและสิ่งไม่ดีในชุมชน  2) การรับรู้ในเชิงบวก คือ การได้รับข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจ เช่น ข้อมูลด้านการปฏิบัติงานของกรมสอบสวนคดีพิเศษ บทบาทหน้าที่ของการเป็นเครือข่ายภาคประชาชน 3) ประสบการณ์การทำงานเครือข่าย คือ การเป็นเครือจ่ายภาคประชาชนของหน่วยงานอื่นมาก่อน ทำให้เข้าใจในกระบวนการดำเนินงาน และ 4) ภาพลักษณ์ขององค์กร คือ เครือข่าย ส่วนหนึ่งมีความเชื่อมั่นในการดำเนินงานองค์ คือกรม สอบสวนคดีพิเศษ ส่วนรูปแบบในการมีส่วนร่วมของเครือข่ายภาคประชาชนในการป้องกันอาชญากรรมคดีพิเศษ สามารถสรุปได้เป็น 2 ประเด็นคือ การมมีส่วนร่วมเชิงป้องกัน คือการมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวัง การสอดส่องดูแล อาชญากรรมที่เกิดขึ้นในชุมชน โดยการใช้ระบบการควบคุมทางสังคมในการดูแล และป้องกันสมาชิกในครอบครัว ชุมชน และประชาชนเองและการส่วนร่วมเชิงปราบปราม คตือ เมื่อการกระทำผิดเกิดขึ้นในชุมชน ซึ่งเป็นคดีพิเศษ เครือจ่ายก็จะแจ้งข่าว หรือการแจ้งเหตุการกระทำผิดไปยังกรมสอบสวนคดีพิเศษได้มาดำเนินการในการจับกุมผู้กระทำผิด พร้อมทั้งการเก็บพยานหลักฐานเบื้องต้นของผู้ที่กระทำความผิดเบื้องต้นเท่าที่จะกระทำได้ ข้อเสนอแนะจากการศึกษาพบว่าการมีส่วนร่วมของประชาชนกับหน่วยงานภาครัฐในการป้องกันอาชญากรรมควรมีการประสานงานร่วมกัน และ ควรมีการสร้างความตระหนักให้กับประชาชนในชุมชนนการสร้างความสงบสุข ปลอดภัยให้เกิดขึ้นในชุมชน รวมทั้งการสนับสนุนการดำเนินงานด้านเครือข่ายจากภาครัฐอย่างต่อเนื่อง